Tóm tắt lịch sử xã Quỳnh Vinh

 
Năm 1936, Chính phủ Bình dân ở Pháp lên nắm chính quyền đã ban bố một số quyền tự do, dân chủ cho các nước thuộc địa của Pháp. Đối với Việt Nam và các nước Đông Dương, chính phủ Pháp cử J-Go-Đa sang kiểm tra tình hình. Lợi dụng sự kiện đó, Đảng ta nhanh chóng củng cố lực lượng, xây dựng phong trào quần chúng và nhanh chóng tổ chức phong trào Đông Dương Đại hội. Mục đích của phong trào: Tập hợp nguyện vọng của dân chúng ở thuộc địa đưa kiến nghị lên đại diện chính phủ Pháp.
Hưởng ứng chủ trương của Huyện uỷ Quỳnh Lưu, các đồng chí trong Chi bộ Quý Vinh và những người cốt cán ở các làng đã tổ chức lấy ý kiến dân chúng, lập bản dân nguyện để gửi cho đại diện chính phủ Pháp.
Sáng ngày 24/2/1937, đông đảo dân chúng các làng Thiện Kỵ, Thọ Vinh, Quý Vinh, Dị Nậu, ... đã kéo ra đứng dọc hai bên đường quốc lộ 1A rồi kéo vào Cầu Giát để đón Gô-Đa, công việc đưa yếu sách cho đại diện chính phủ Pháp. Nhân dân còn hô vang: Hoan hô Mặt trận Bình dân Pháp, huỷ bỏ thuế thân, tự do lập hội, tự do hội họp và tự do ngôn luận...
Cuộc tiếp đón Gô-Đa trở thành một cuộc xuống đường, một cuộc biểu dương lực lưỡng rầm rộ của giai cấp nông dân và nhân dân lao động Việt Nam.
Cuộc biểu tình của dân chúng Quỳnh Lưu khiến cho tay sai của Pháp ở địa phương hoang mang lo sợ không còn dám tác oai, tác quái như trước nữa.
Lợi dụng tinh thần tự do dân chủ của Chính phủ Bình dân Pháp ban hành, Đảng ta đã kéo được người của Đảng mình vào tham gia một số ghế trong chính quyền địch để nhằm đấu tranh bênh vực quyền lợi cho dân chúng.
Làng Thọ Vinh ông Nguyễn Bá Ngoạn được tổ chức bố trí làm Lý trưởng, ông Vũ Lê Lự được bố trí làm hương bộ.
Làng Quý Vinh, con rể của ông Nguyễn Bá Thếp là Lê Công Đôn được bố trí làm Lý trưởng, ...
Các cuộc đấu tranh chống việc bao chiếm ruộng đất, đòi quyền dân sinh dân chủ tạm thời lắng xuống trong những năm (1933-1935), nay lại bùng lên quyết liệt. Không khí tự do dân chủ đã xuất hiện trong đời sống nhân dân vùng Hoàng Mai rõ rệt.
Tháng 9/1939, chiến tranh thế giới lần thứ hai bùng nổ đi đôi với tăng cường khủng bố bằng bạo lực, phát xít hoá bộ máy cai trị ở Đông Dương, thực dân Pháp còn thi hành chính sách kinh tế thời chiến. Chúng ráo riết thu mua các loại nông sản hàng hoá như thóc, ngô, lạc, vừng, bông đay, muối, cá khô, nhựa thông để phục vụ cho nhu cầu chiến tranh. Nhân dân các làng Thiện Kỵ, Thọ Vinh, Quý Vinh, Dị Nậu, ... phải còng lưng đội đất tôn cao đường Hoàng Mai để phục vụ xe nhà binh Pháp chạy, nhiều cuộc ẩu đả giữa phu làm đường, phu gánh muối với bọn Tây đoan, giữa cu ly hoả xa với cai ký xảy ra thường xuyên.
Ngày 22/9/1940, phát xít Nhật vào Việt Nam, thực dân Pháp nhanh chóng đầu hàng. Nhân dân ta phải chịu cảnh một cổ hai tròng áp bức, giá gạo ở chợ Chiền tăng lên hàng chục lần, các loại thuế khoá cũng tăng cao đổ lên đầu dân chúng. Kẻ buôn thúng bán mẹt thua lỗ, người ăn xin đầy đường, chật cứng bến xe, bến tàu. Trên dọc Quốc lộ 1A và bãi chợ Chiền đã xuất hiện người Thanh Hoá cho con nhỏ, rồi người chết đói, chết vì dịch bệnh rất nhiều, ...
Ngày 28/1/1941, sau 30 năm bôn ba hoạt động ở nước ngoài, Nguyễn Ái Quốc đã trở về nước trực tiếp lãnh đạo phong trào cách mạng nước ta. Dưới sự lãnh đạo của Người, ngày 19/5/1941 Mặt trận Việt Minh được thành lập.
Tháng 5/1941, Hội nghị Ban Chấp hành TW Đảng lần thứ 8 họp nhận định: Hai kẻ thù chung ở Đông Dương sẽ xâu xé nhau để tranh giành quyền lợi, lúc đó thời cơ cách mạng sẽ tới, nhiệm vụ đặt lên hàng đầu là phải đánh đổ ách thống trị tàn bạo của phát xít Nhật, giải phóng dân tộc. Thời cơ cách mạng đến gần, Trung ương Đảng đã nêu rõ mâu thuẫn gay gắt giữa phát xít Nhật và thực dân Pháp, Nhật sẽ đảo chính Pháp để trừ họa Pháp đánh từ sau lưng khi quân Đồng Minh vào Đông Dương.
Đúng như dự kiến của Đảng, ngày 9/0/1945 Nhật làm đảo chính hất cẳng Pháp, độc chiếm Đông Dương. Phát xít Nhật ra sức vơ vét, bóc lột nhân dân ta thậm tệ hơn, dân tình lâm vào nạn đói chưa từng có trong lịch sử nước nhà. Nghệ Tĩnh có 43.000 người chết đói. Quỳnh Lưu có 36 xã trong huyện có 685 người chết đói, có 32 gia đình chết đói cả nhà, có 42 gia đình có 3-5 người chết đói.
Làng Thọ Vinh, Quý Vinh không có gia đình nào có người chết đói1. Phải chăng củ nâu, củ khoai mài, hạt muồng, củ khoai vạc, củ dong trắng, củ dong riềng, rau má, ... và ý thức “tích cốc phòng cơ, tích y phòng hàn” đã giúp dân làng Quỳnh Vinh vượt qua cơn sóng gió đó.
Ngày 12/3/1945, Ban Thường vụ TW Đảng ra Chỉ thị "Nhật Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta", "kẻ thù duy nhất lúc này là phát xít Nhật". Đảng đã phát động cao trào kháng Nhật cứu nước mạnh mẽ, tập trung quần chúng chuẩn bị tổng khởi nghĩa giành chính quyền.
Đầu năm 1945, ở Quỳnh Lưu Việt Minh bí mật ra đời. Các ông Phan Hữu Khiêm, Hồ Viết Thắng sau khi ra tù đã bắt mối liên lạc với Tỉnh uỷ và các Huyện uỷ xung quanh để xây dựng Việt Minh. Những tháng sau đó các tổng và các làng đều có tổ chức Việt Minh.
Việt Minh tổng Hoàng Mai do ông Nguyễn Đức Nghi làm Chủ tịch, ông Đặng Văn Vân làm Phó Chủ tịch, ông Trần Phiêu là uỷ viên quân sự, các ông Văn Đức Viêm, Nguyễn Bá Thếp, Nguyễn Bá Ngoạn, Nguyễn Bá Nghiêm làm uỷ viên của uỷ ban giải phóng.
Việt Minh làng Thọ Vinh được thành lập1, gồm:
Ông Văn Đức Viêm làm Chủ nhiệm
Ông Lê Sỹ Khơn làm Phó Chủ nhiệm
Các uỷ viên gồm:
Hồ Văn Long, tổ trưởng tổ tự vệ thanh niên
Các ông Nguyễn Bá Ngoạn, Trần Dục, Vũ Lê Lự, Phạm Nhơ, Nguyễn Hữu Nghị, Lê Thạc Tạo.
Việt Minh làng Quý Vinh được thành lập bao gồm:
Nguyễn Bá Thếp, Chủ nhiệm
Nguyễn Bá Mỡn, tổ trưởng tổ tự vệ thanh niên
Các uỷ viên gồm các ông: Nguyễn Công Sơng, Nguyễn Đình Tờng, Lê Công Vân.
Nguyễn Soạn, tổ trưởng tổ bảo an.
Việt Minh làng Thọ Vinh cử ông Lê Thạc Tạo và Việt Minh làng Quý Vinh cử ông Nguyễn Bá Mỡn là cán bộ tuyên huấn, đã tổ chức các buổi nói chuyện về tình hình thế giới, nhiệm vụ cách mạng Việt Nam, chính sách của Mặt trận Việt Minh. Trên cơ sở tổ chức được phục hồi, Hội nghị Đảng bộ huyện Quỳnh Lưu  được tổ chức họp và đồng chí Nguyễn Xuân Mai được cử giữ chức Bí thư, căn cứ vào tình hình thực tế, huyện đề ra các nhiệm vụ:
Các làng xã phải xây dựng đội tự vệ thanh niên. Mỗi xóm thành lập một tiểu đội bảo an (tổ chức này do Nhật dựng nên nhưng ta lợi dụng để hoạt động).
Tổ chức Việt Minh, nòng cốt là tự vệ thanh niên có vai trò như là chính quyền cách mạng lâm thời.
Tháng 8/1945, chiến tranh thế giới thứ 2 bước sang giai đoạn kết thúc, ngày 9/8/1945 Hồng quân Liên Xô tuyên chiến với phát xít Nhật và chỉ trong mấy ngày Hồng quân Liên Xô đã đánh tan đội quân Quan Đông của Nhật.
Ngày 13/8/1945 Huyện uỷ Quỳnh Lưu họp khẩn cấp quyết định thành lập uỷ ban khởi nghĩa từ huyện xuống xã. Huyện uỷ phân công cán bộ đến huyện đường thuyết phục tri huyện Chữ Ngọc Liễn. Trước tình thế cách mạng mới Tri huyện Chữ Ngọc Liễn hứa chấp hành và tuân thủ chỉ thị của Việt Minh. Tiếp đó Huyện bộ Việt Minh ra chỉ thị gửi các cấp bộ Việt Minh :
May cờ Việt Minh hình chữ nhật màu đỏ, giữa có sao vàng năm cánh.
Tổ chức đội tự vệ, chọn những người hăng hái nhất luyện tập hàng ngũ chỉnh tề.
Hết sức ngăn cản hoạt động cá nhân như tư hiềm, tư thù.
Không được phép tự xử án bất cứ một người nào.
Chuẩn bị cướp chính quyền hương thôn, lựa chọn người xứng đáng thay mặt dân chúng để làm việc.
Nguyên tắc của Việt Minh là thống nhất các tầng lớp dân chúng đặt quyền lợi quốc gia trên hết mọi sự1.
Ngày 14/8/1945, phát xít Nhật tuyên bố đầu hàng Đồng Minh vô điều kiện. Thời cơ cách mạng đã đến, dưới sự chỉ đạo của Việt Minh, hai làng Quỳnh Đôi và Văn Thai (Sơn Hải) nổi dậy cướp chính quyền mau lẹ.
Tối ngày 15/8/1945, Huyện uỷ họp quyết định giành chính quyền ở huyện vào ngày 17/8/1945, và cử ông Nguyễn Xuân Mai làm Chủ tịch UBHC cách mạng lâm thời và dự kiến uỷ viên UBHC cách mạng lâm thời huyện.
Theo đúng kế hoạch 15 giờ ngày 17/8/1945, hàng ngàn người như thác đổ từ khắp các ngả đường Quỳnh Lưu kéo về huyện lỵ. Dòng người đội ngũ chỉnh tề, cờ đỏ sao vàng rợp trời với biểu ngữ: "Ủng hộ Việt Minh, Việt Nam độc lập muôn năm” tiến thẳng vào huyện đường vừa đi vừa hô vang khẩu hiệu. Do làm tốt công tác tuyên truyền vận động, trước khí thế cách mạng Tri huyện Chữ Ngọc Liễn và quan lại chào đón, nộp mục triện, thể bài, sổ sách cho cách mạng. Lá cờ đỏ sao vàng phấp phới tung bay trước gió mùa thu chứng kiến sự chấm dứt vĩnh viễn chế độ phong kiến thực dân.
Đồng chí Chủ tịch ủy ban khởi nghĩa Nguyễn Xuân Mai trịnh trọng tuyên bố:
Từ nay chính quyền thực sự về tay nhân dân, chấm dứt ách thống trị của bè lũ phát xít và tay sai. Người dân mất nước, làm nô lệ từ nay đứng lên làm chủ vận mệnh của mình. Mười ba thành viên UBHC cách mạng lâm thời ra mắt làm nhiệm vụ, đồng thời công bố án tử hình những tên có nợ máu với nhân dân. Tại sân vận động Thiện Kỵ, cách mạng tuyên án xử tử hình Đội Mạo nhằm tăng uy thế cách mạng.
Theo lệnh của UBHC cách mạng lâm thời, quần chúng chia nhau về cướp chính quyền ở các làng.
Ngày 18/8/1945, thực sự là ngày hội cách mạng của hai làng Thọ Vinh, Quý Vinh và tổng Hoàng Mai. Tại làng Thọ Vinh, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Đảng, đại diện Mặt trận Việt Minh tới nhà Lý trưởng Lê Thạc Khơm và các chức dịch trong làng yêu cầu mang ấn tín, sổ sách, giấy tờ nạp chính quyền cách mạng. Hào lý làng Thọ Vinh nhanh chóng bàn giao việc quản lý làng cho chính quyền nhân dân. Dân chúng tưng bừng phấn khởi hô vang khẩu hiệu: Việt Nam độc lập muôn năm, Mặt trận Việt Minh muôn năm.
Tại làng Quý Vinh, dưới sự giám sát của phái viên Huyện uỷ là bà Nguyễn Thị Du, đại diện Mặt trận Việt Minh trực tiếp đến nhà Lý trưởng Lê Công Đôn và các chức dịch yêu cầu ra đình Kẻ Trấu bàn giao mục triện, sổ sách, giấy tờ dưới sự chứng giám của hàng ngàn dân chúng.
Đình làng Thọ Vinh và đình làng Quý Vinh, cờ đỏ sao vàng năm cánh tung bay chứng kiến cảnh nhân dân lao động vùng lên xoá bỏ xiềng xích của phát xít, thực dân và bè lũ tay sai phong kiến, đứng lên làm chủ vận mệnh quê hương đất nước, quần chúng phấn khởi hô vang khẩu hiệu:
- Đả đảo thực dân Pháp
- Đả đảo phát xít Nhật
- Ủng hộ Việt Minh
- Ủng hộ chính quyền cách mạng
- Việt Nam độc lập muôn năm
Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, giành chính quyền về tay nhân dân. Ngày 18/8/1945, trở thành sự kiện lớn của hai làng Thọ Vinh,  Quý Vinh, mở ra trang sử mới cho lịch sử quê hương là niềm tự hào to lớn của cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Ủy ban hành chính lâm thời làng Thọ Vinh, Quý Vinh được thành lập gồm các ông1:
Nguyễn Bá Khính, Chủ tịch
Nguyễn Công Sơng, Phó Chủ tịch
Trần Trường, Ủy viên tài chính
Nguyễn Viết Xiển, Chủ nhiệm Việt Minh
Bùi Đình Chi, Phó Chủ nhiệm
Cách mạng tháng Tám thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà được thành lập đó là thắng lợi vĩ đại của dân tộc ta dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh, mở đầu thời kỳ các dân tộc thuộc địa, phụ thuộc giành độc lập, tự do. Là sự kiện lịch sử trọng đại của dân tộc, là kết quả trực tiếp cuộc đấu tranh của nhân dân ta theo con đường cứu nước mà Đảng, Bác Hồ đã lựa chọn.
Cùng với đồng bào cả nước nhân dân Thọ Vinh, Quý Vinh nô nức tiến lên theo Đảng xây dựng cuộc sống mới, với chính thể mới và nhiệm vụ trong tâm trước mắt là: Chống giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm bảo vệ vững chắc nền độc lập của dân tộc.
Ngày 18/8/1945, tổng Hoàng Mai, làng Thọ Vinh và Quý Vinh đã giành chính quyền thuận lợi, về hình thức Cuộc Cách mạng tháng Tám đi từ khởi nghĩa từng phần tiến lên tổng khởi nghĩa. Đó là kết quả của một quá trình chuẩn bị lâu dài, trí tuệ đầy mồ hôi và xương máu, gắn với sự chỉ đạo sát sao, đúng hướng của.
 
CHƯƠNG IV
NHÂN DÂN QUỲNH VINH VỚI SỰ NGHIỆP KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP VÀ KIẾN QUỐC THẮNG LỢI 1946 – 1954
I. KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU SAU 1 NĂM XÂY DỰNG CHẾ ĐỘ MỚI.
          Dưới sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng, cuộc kháng chiến giành chính quyền Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã diễn ra nhanh chóng và thành công trong cả nước.
          Ngày 2/9/1945, thay mặt quốc dân đồng bào tại Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc bản tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á.
Chính quyền cách mạng lâm thời huyện Quỳnh Lưu gồm các ông: Chủ tịch Nguyễn Xuân Mai, các Phó Chủ tịch: Hồ Viết Thắng, Phan Hữu Khiêm. Chính quyền tổng Hoàng Mai do ông Nguyễn Đức Nghi Chủ tịch được duy trì đến 6/1/1946.
Tại làng Thọ Vinh, Quỳnh Vinh, chính quyền, Mặt trận Việt Minh và các tổ chức đoàn thể được thành lập, kiện toàn.
1. Tình hình chính trị.
          Ủy ban hành chính cách mạng lâm thời được thành lập nhưng chưa có kinh nghiệm trong lãnh đạo, quản lý xã hội, Mặt trận Việt Minh và các đoàn thể quần chúng bước đầu được củng cố kiện toàn nhưng vẫn còn thiếu và yếu, còn nhiều bất cập. Trong khi đó thực dân Pháp âm mưu tìm mọi cách tái chiếm thuộc địa đã mất.
Theo tinh thần Hội nghị Pôtđam, tháng 9/1945, hơn hai mươi vạn quân Tưởng theo sau là bọn Việt Cách, Việt Quốc kéo vào miền Bắc Việt Nam. Ở Nghệ An có hơn một vạn tên, ở Quỳnh Lưu chúng đóng quân ở Hoàng Mai, Cầu Giát. Hàng ngày bọn giặc Tàu cho quân đi cướp chợ Chiền, khiêu khích để tạo cớ cho bọn tay sai, phản động ngóc đầu dậy chống phá chính quyền, gây rối trật tự an ninh.
2. Tình hình văn hóa xã hội.
          Tệ nạn xã hội cũ để lại khá nặng nề: rượu chè, cờ bạc, thuốc phiện,… Bên cạnh đó bọn địa chủ, phú nông vẫn duy trì nạn cho vay nặng lãi, tô cao, tức nặng, nạn đói và dịch bệnh thường xuyên xảy ra. Thực tế đó, từng ngày, từng giờ đe dọa sự sống còn của nhà nước mới, thử thách ý chí tinh thần mỗi người Việt Nam một lần nữa.
          Để xây dựng chế độ cộng hòa, khắc phục giải quyết những khó khăn chung của đất nước, sau ngày đọc tuyên ngôn độc lập, trong phiên họp đầu tiên của Chính phủ ngày 3/9/1945, Chính phủ lâm thời Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã đề ra 6 công việc cần thiết:
          - Phát động chiến dịch tăng gia sản xuất để cứu đói.
          - Tổ chức tổng tuyển cử phổ thông đầu phiếu, thực hiện quyền dân chủ nhân dân.
          - Mở ngay phong trào chống nạn mù chữ.
          - Phát động phong trào giáo dục ý thức “Cần kiệm liêm chính, chí công vô tư” để bài trừ hủ tục của chế độ thực dân phong kiến để lại.
          - Bỏ ngay thuế chợ, thuế thân, cấm hút thuốc phiện.
          - Tuyên bố tự do tín ngưỡng, lương giáo đoàn kết.
3. Những thành tựu đạt được
          Để giải quyết tình hình về chính trị, văn hóa xã hội. Tại phiên họp đầu tiên của Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: Nạn dốt là một trong những biện pháp độc ác mà bọn thực dân dùng để cai trị chúng ta. Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu, vì vậy tôi đề nghị mở chiến dịch chống nạn mù chữ.
          “Chống giặc dốt” là một trong những nhiệm vụ hàng đầu đi đôi với “chống giặc đói” và “chống giặc ngoại xâm” của toàn thể nhân dân Việt Nam. Với khí phách hào hùng của một dân tộc vừa đứng lên làm chủ vận mệnh của mình, toàn dân hào hứng, tích cực tham gia xóa nạn mù chữ.
Chống giặc dốt.
          Thực hiện Sắc lệnh chống nạn thất học của Chính phủ ngày 8/9/1945 và chỉ đạo của Nha bình dân học vụ, chính quyền nhân dân xã đã thành lập Ban bình dân học vụ do các ông: Nguyễn Bá Thếp-Trưởng ban; Bùi Đình Chi-Phó ban; UV gồm các ông: Trần Lựu, Trần Liên, Hồ Văn Long, Lê Thạc Tạo, Trần Dục, Nguyễn Bá Mỡn, Lê Sỹ Thiềm, Lê Sỹ Trường.
          Mỗi xóm cử 1 trưởng tiểu ban, Ban cùng với trưởng tiểu ban, các đoàn thể cứu quốc đi vận động các thầy, các em học sinh tham gia. Khẩu hiệu, biểu ngữ được dựng lên khắp nơi trong xóm, xã, công sở, nhà trường, … Với tinh thần mỗi người biết chữ là một giáo viên, người lớp 1 dạy cho người vỡ lòng, mỗi công dân chưa biết chữ là một học viên, tiền tuyến diệt xâm lăng, hậu phương diệt giặc dốt. Trong hào khí đó của dân tộc, của quê hương và với truyền thống hiếu học, các lớp bình dân học vụ đặt ở khắp nơi như: đình, đền, nhà thờ họ, có lớp đặt ngay ở đình chợ. Vừa động viên, vừa có biện pháp kiểm tra như: các bà, các chị muốn vào chợ phải đọc được các dòng chữ: “Việt Nam độc lập muôn năm!”; “Chợ Chiền là chợ Chiền ta”; “Trên chợ hàng gà, dưới chợ hàng bông”; “Trên bến dưới sông, trên đình lợp ngói”.
          Tháng 1/1946, Nha bình dân học vụ hướng dẫn cách thi mãn khóa tiêu chuẩn xóa mù chữ và cấp giấy chứng nhận cho người đạt tiêu chuẩn.
          Sơ kết 1 năm chiến dịch xóa mù chữ (9/1945 – 9/1946) cả xã có 2.500 người biết chữ, với hơn 100 lớp vừa học ban ngày, vừa học ban đêm và 65% số xóm thoát nạn mù chữ. Thắng lợi rực rỡ đó là kết quả của lòng quyết tâm cao độ của chính quyền, các đoàn thể quần chúng và sự tận tụy của đội ngũ cán bộ, giáo viên và hơn hết là sự cố gắng để xóa mù chữ của nhân dân lao động.
          Ca dao ca ngợi người biết chữ vang lên:
                   “Lấy chống biết chữ là tiên
                   Lấy chống mù chữ là duyên lỡ làng”
                   “Chữ nghĩa không phấn không hồ
                   Mà sao khéo điểm, khéo tô mặt người”.
Công tác cứu đói, chống đói
          Ngày 28/9/1945, Hồ Chủ tịch kêu gọi: “Lúc chúng ta nâng bát cơm mà ăn, nghĩ đến kẻ đói khổ, chúng ta không khỏi động lòng. Vậy tôi xin đề nghị với đồng bào và xin được thực hiện trước. Cứ 10 ngày nhịn ăn 1 bữa, mỗi tháng nhịn ăn 3 bữa, đem gạo đó để cứu dân nghèo. Như vậy người nghèo sẽ có bữa cháo để chờ mùa lúa sau, khỏi đến nỗi chết đói. Tôi tin rằng đồng bào ta ai cũng có lòng cứu khổ, cứu nạn mà hăng hái hưởng ứng lời đề nghị nói trên”1.
          Hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh và phương pháp tổ chức của chính quyền, đoàn thể cách mạng. Mọi nhà đều thực hiện “hũ gạo tiết kiệm”, “hũ gạo cứu đói”. Hội phụ nữ xóm cứ 3 ngày đến từng nhà thu gom “hũ gạo tiết kiệm” rồi ghi danh sách thống kê nạp về hội phụ nữ xã. Đến trước 6/1/1946, xã đã nạp về huyện 10 tấn gạo. Cuối năm 1946 nạp về huyện 15 tấn gạo, 5 tấn để lại điều hành cho các hộ khó khăn. Nhịn ăn để cứu đói, cứu khổ, và “hũ gạo cứu đói” ở thời điểm đó là việc làm có ý nghĩa nhân đạo, nhân bản sâu sắc.
          Hơn thế nữa, chúng ta còn tiếp nhận hàng chục con em ở Tĩnh Gia (Thanh Hoá) đói khát về làm con nuôi trong gia đình mình, rồi dựng vợ gả chồng khi khôn lớn trưởng thành, và hàng chục gia đình tha phương cầu thực, được chính quyền cho phép làm ăn sinh sống theo đúng tinh thần “đất đãi khách”. Như bà Lượng, bà Xuân, bà Ký, ông Lê Công Phiên,… là con em Thanh Hóa được nhân dân dưỡng dục trưởng thành, nhiều người trở thành cán bộ, công dân tốt.
Công tác củng cố tổ chức xây dựng chính quyền đoàn thể
          Để xây dựng chính quyền cách mạng thực sự của dân, do dân và vì dân. Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã ban hành Sắc lệnh tổ chức tổng tuyển cử trong cả nước, bầu ra Quốc hội.
          Ngày 6/1/1946, lần đầu tiên trong lịch sử dân tộc Việt Nam, cử tri từ 18 tuổi trở lên không phân biệt nam nữ được thực hiện quyền lợi và nghĩa vụ của người công dân nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Họ tự cầm lá phiếu bầu người đại diện mà mình tín nhiệm vào cơ quan quyền lực cao nhất là Quốc hội. Ngày 5/1/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra lời kêu gọi: “ Ngày mai là một ngày vui sướng của đồng bào ta, vì ngày mai là ngày tổng tuyển cử…, ngày mai tất cả các bạn cử tri đều phải nhớ đi bầu cử, ngày mai mọi người nên vui vẻ hưởng ứng quyền lợi của một người dân độc lập tự do"².
          Nhân dân làng Thọ Vinh với các xóm: Đông, Đoài, Phú, Quý, Yên Lộc, Yên Trạch
          Nhân dân làng Quý Vinh với các xóm: xóm Rục, xóm Nhàn, xóm Rí, xóm Vinh Lễ, xóm Chiền. Từ 6 giờ sáng nhân dân các làng ăn mặc chỉnh tề, vui vẻ phấn khởi tới địa điểm bỏ phiếu.
          Hai địa điểm bỏ phiếu là đình làng Thọ và đình làng Quý. Cờ hoa, khẩu hiệu, bàn ghế được trang hoàng chu đáo, hòm phiếu, danh sách cử tri, ứng cử viên được niêm yết trang trọng. Mặc dầu ban bầu cử đi tuyên truyền, vận động nói rõ ý nghĩa, mục đích và thể lệ, nguyên tắc bầu cử nhưng hôm 6/1/1946 từ sáng sớm, ban bầu cử tiếp tục phát thanh. Nhân dân các xóm, làng lại thảo luận sôi nổi, bàn luận bầu cử những đại biểu xứng đáng vào Quốc hội, và HĐND các cấp.
          Cuộc bầu cử Đại biểu Quốc hội kết thúc đúng 18 giờ cùng ngày, gần 100% cử tri đi bỏ phiếu, tự tay mình bầu những đại biểu xứng đáng đại biện cho ý chí nguyện vọng của dân chúng. Bà Tôn Thị Quế người phụ nữ đầu tiên trong tỉnh Nghệ An trúng cử Đại biểu Quốc hội khóa 1.
          Sau bầu cử Quốc hội là bầu cử HĐND các cấp vào ngày 23/3/1946, cấp tổng trong toàn huyện, tỉnh được giải thể, làng Thọ Vinh và Quý Vinh được hợp nhất thành xã Vinh Lộc1.
          Tháng 4 năm 1946, UBHC (Ủy Ban hành chính) được HĐND xã bầu thay cho UBND lâm thời gồm các ông:
          1. Nguyễn Bá Mỡn        , Chủ tịch UBHC xã
          2. Lê Thạc Tạo, Phó Chủ tịch
          3. Trần Liên, UV tư pháp
          4. Lê Khắc Vượng, UV quân sự
          5. Nguyễn Viết Xiền, Thư ký phụ trách Việt Minh
          6. Trần Phớt, UV phụ trách Công an
          7. Nguyễn Công Sơng, UV phụ trách thủ quỹ
          UBHC được bầu cử, các đoàn thể cứu quốc được tập hợp trong Mặt trận Việt Minh đây là tổ chức chính trị xã hộ vững chắc làm hậu thuẫn cho chế độ mới.
          Thế lực chính trị của giai cấp cũ đã bị thất bại, nhưng ý đồ của thực dân Pháp xâm chiếm nước ta lần nữa vẫn chưa từ bỏ. Để đối phó với âm mưu của địch, lực lượng thanh niên cứu quốc, tự vệ cứu quốc, các đoàn thể quần chúng cách mạng được tổ chức, chỉnh đốn với tác phong quân sự hóa, được trang bị vũ khí với tinh thần “Tận dân vi binh” được tập luyện thường xuyên. Nhờ xây dựng được lực lượng dân quân tự vệ và lực lượng an ninh, phân công canh gác nên công tác trật tự an ninh được giữ vững.
          Với nỗ lực vượt bậc, trong không khí tưng bừng náo nức của cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945 đưa lại, nhân dân xã nhà đã vượt qua được những khó khăn thử thách trong đời sống, trong sản xuất, trong giữ gìn trật tự an ninh quốc phòng.
Thành quả cách mạng đó tạo tiền đề vững chắc về vật chất và tinh thần để cùng quân dân cả nước bước vào trận chiến mới- cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
II. CHI BỘ ĐẢNG ĐƯỢC THÀNH LẬP TRỰC TIẾP LÃNH ĐẠO QUÂN VÀ DÂN XÃ NHÀ THỰC HIỆN CUỘC KHÁNG CHIẾN KIẾN QUỐC.
          Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, được sự giúp đỡ của phái bộ Trung ương Đảng, Tỉnh Đảng bộ Nghệ An được chính thức khôi phục. Đại hội Đảng bộ Nghệ An khai mạc ngày 3/11/1946. Đại hội quyết nghị về việc phát triển và củng cố mặt trận, các đoàn thể cứu quốc, phụ nữ, thanh niên, công nhân. Vạch chương trình kiến thiết làng xã kiểu mẫu, kế hoạch củng cố chi bộ và phát triển Đảng ở khắp các địa phương. Đồng chí Hồ Viết Thắng được bầu làm Bí thư Tỉnh uỷ.
          Ở Quỳnh Lưu, Đại hội Đảng bộ lần thứ nhất tiến hành vào tháng 9/1946. Đại hội đề ra nhiệm vụ kiện toàn tổ chức Đảng ở nông thôn trong toàn huyện cho phù hợp với cơ cấu hành chính làng xã lúc bấy giờ. Xác định Quỳnh Lưu là vị trí trọng yếu của hậu phương Thanh - Nghệ, với quyết tâm xây dựng chính quyền mạnh để diệt giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm, đồng chí Dương Ngọc Võ được bầu làm Bí thư Huyện uỷ.
          Thực hiện chủ trương kiện toàn, củng cố và phát triển cơ sở Đảng ở nông thôn trong toàn huyện. Ngày 18/9/1946 vào lúc 21 giờ với sự có mặt của 2 đồng chí cán bộ Huyện uỷ Quỳnh Lưu là đồng chí Nguyễn Đức Nghi, đồng chí Nguyễn Thị Du, Chi bộ xã được thành lập, cuộc họp được tiến hành tại nhà đồng chí Phạm Nhơ. Đồng chí Phạm Nhơ được cử giữ chức Bí thư Chi bộ, đồng chí Lê Thạc Tạo giữ chức Phó Bí thư Chi bộ kiêm Phó Chủ tịch UBHC, với các đảng viên chính thức trong Chi bộ là:
          Phạm Nhơ, Bí thư Chi bộ
          Lê Thạc Tạo, Phó Bí thư
          Hồ Văn Long, Đảng viên
          Nguyễn Hữu Nghi, Đảng viên
          Văn Đức Huế, Đảng viên (người xóm Yên Lộc)
          Chi bộ Đảng ra đời là một sự kiện chính trị to lớn đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ quê hương, là một mốc son chói lọi đánh dấu sự trưởng thành, phát triển của công tác xây dựng cơ sở Đảng, xây dựng chính quyền cách mạng để lãnh đạo công cuộc kháng chiến, kiến quốc thắng lợi.
          Được sự chỉ đạo trực tiếp của Huyện uỷ Quỳnh Lưu, ngày 06/10/1946 Chi bộ kết nạp các đồng chí: Lê Khắc Vượng, Trần Lưu, Trần Liên và quyết định kết nạp lại 2 đồng chí Nguyễn Bá Thếp, Vũ Lê Lự.
          Những đảng viên đầu tiên của Chi bộ thực sự là những người cộng sản dũng cảm, kiên cường, sẵn sàng hy sinh tính mạng, đứng mũi chịu sào trong mọi nhiệm vụ: xây dựng tổ chức Đảng, chính quyền, mặt trận và các đoàn thể quần chúng vững mạnh, chăm lo đời sống tinh thần, vật chất của nhân dân, hoàn thành sứ mệnh lịch sử kháng chiến, kiến quốc.
III. CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC (12/1946 – 7/1954).
1. Đấu tranh bảo vệ chính quyền, chuẩn bị kháng chiến.
          Từ giữa năm 1946, Trung ương Đảng và Chính phủ ra sức tận dụng khả năng hoà hoãn với Pháp, đồng thời tích cực chuẩn bị cuộc kháng chiến toàn quốc, vì khả năng bùng nổ chiến tranh là điều không thể tránh khỏi.
          Ở Hoàng Mai, 1 trung đội Nhật đóng ở cầu Tây, ga Hoàng Mai, núi Nhà Nhất cũng đã cuốn gói, hai tên giặc ngoan cố được lực lượng bảo an áp giải qua đình Kẻ Trấu, lên Ga theo tàn quân về nước. Chính quyền nhân dân các cấp đã tạo điều kiện thuận lợi nhất cho chúng rút càng nhanh càng tốt, đồng thời thu hồi kho tàng, doanh trại và tịch thu phương tiện tuyên truyền của chúng.
          Từ mùa thu năm 1945 đến cuối năm 1946. Cùng với cả nước, Chi bộ Đảng và nhân dân đã làm thất bại mọi thủ đoạn, âm mưu đen tối của kẻ thù, giữ được chính quyền cách mạng, xây dựng và phát triển lực lượng, chuẩn bị bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ gian khổ. Đó là thành công đầu tiên tạo nên bởi năng lực lãnh đạo của Chi bộ Đảng, chính quyền, của các đoàn thể và nhiệt tình cách mạng của quần chúng.
          Với đường lối sách lược đúng đắn, khi giành được chính quyền, Chi bộ sớm gạt bỏ những hoài nghi hiềm khích, xích mích trong nội bộ, phục hồi nhanh chóng cơ sở Đảng và phát triển đảng viên. Đó là nhân tố có tính quyết định trong việc giữ chính quyền. Tuy mới đảm trách chức năng quản lý xã hội, nhưng nhờ thái độ khiêm tốn, Chi bộ đã thể hiện rõ năng lực lãnh đạo thực tiễn. Chi bộ Đảng, đảng viên, các cán bộ tân tiến đã đi sát quần chúng kịp thời chống tệ quan liêu độc đoán, giữ gìn sự đoàn kết thống nhất trong Đảng và rèn luyện tư cách người đảng viên cộng sản.
          Nhờ xác định đúng và nắm vững 3 nhiệm vụ trọng tâm là: chống giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm, Chi bộ, chính quyền và các đoàn thể đã lãnh đạo quần chúng phát huy cao độ lòng yêu nước, nhiệt tình cách mạng tạo nên sức mạnh vật chất, tinh thần. Đồng thời đẩy mạnh tăng gia sản xuất, xây dựng đời sống mới, bảo vệ xây dựng chính quyền non trẻ. Thắng lợi to lớn đó là điều kiện thuận lợi để nhân dân xã nhà bước vào cuộc chiến đấu mới gian khổ, hy sinh nhưng vô cùng anh dũng, thắng lợi vẻ vang.
2. Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
          Trước những hành động khiêu khích ngày càng trắng trợn cửa thực dân Pháp, ngày 19/12/1946 Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến.
“Hỡi đồng bào toàn quốc, chúng ta muốn hoà bình, chúng ta phải nhân nhượng. Nhưng chúng ta càng nhân nhượng, thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng quyết tâm cướp nước ta một lần nữa!
Không! Chúng ta thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ.
Hỡi đồng bào! Chúng ta phải đứng lên! Bất kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ người già, người trẻ, không chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc. Hễ là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu Tổ quốc…”1.
Đồng thời để chống địch đổ bộ và đóng quân, ngày 6/2/1947 Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra lời kêu gọi đồng bào phá hoại để kháng chiến: “ta vì nước hy sinh, chịu khổ một lúc, đến ngày kháng chiến thắng lợi, ta sẽ cùng nhau kiến thiết, sửa sang lại, nào có khó gì”.2
          Hưởng ứng lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh và thực hiện lời kêu gọi đồng bào phá hoại để kháng chiến của Người. Trên phạm vi toàn quốc, Nghệ An, Quỳnh Lưu đã nổ súng tấn công quân Pháp và làm tốt công tác tổ chức, kiện toàn trên tất cả các phương diện.
Công tác tổ chức.
          Nhằm tập trung chỉ đạo cuộc kháng chiến, tháng 10/1947 ủy ban hành chính cấp khu, tỉnh, huyện, xã được hợp nhất với ủy ban kháng chiến thành ủy ban kháng chiến hành chính (UBKCHC).
          Tiếp đó ban chỉ đạo tác chiến và ban kiểm soát bố phòng ở các cấp được thành lập, các huyện được phân thành liên huyện. Quỳnh Lưu thuộc liên huyện 3: Diễn Châu, Yên Thành, Quỳnh Lưu.
          Để có sự thống nhất lãnh đạo xã Vinh Lộc và xã Văn Hoá được hợp nhất thành xã Vinh Hoa[3]. Chi bộ mới là Chi bộ Vinh Hoa từ tháng 11/1947.
          Đồng chí Nguyễn Bá Nghiêm là Bí thư Chi bộ
          Đồng chí Lê Thạc Tạo là Phó Bí thư kiêm Trưởng Ban thông tin tuyên truyền
          Chính quyền gồm các ông: Nguyễn Ba Mỡn, Chủ tịch
                                                   Nguyễn An Thòa        , Phó Chủ tịch
                                                 Trần Liên, Phó Chủ tịch
                                                Lê Khắc Vượng, UV quân sự
          Từ tháng 7/1948, do tình hình mới của công cuộc kháng chiến và vấn đề huy động lực lượng, tỉnh chủ trương hợp nhất nhiều xã thành xã lớn hơn, xã Vinh Hoa sáp nhập với xã Quỳnh Trang và các xóm Ồ Ồ Đá Bạc, ….. (xã Quỳnh Thắng) thành xã Quỳnh Mai.
          Bí thư Chi bộ gồm: Đồng chí Nguyễn Tượu từ 1948-1951,
 Đồng chí Nguyễn Huấn từ 1/1952-10/1952,
 Đồng chí Nguyễn Tượu từ 11/1952-3/1954 .
          Các đồng chí uỷ viên BCH là: Trần Lưu
                                                          Mai Trường Khánh
                                                          Nguyễn Thị Danh
                                                          Trần Lơng,  Xã đội trưởng
                                                          Lê Văn Trương, thư ký
          Các ông Chủ tịch xã Quỳnh Mai là:
                                                          Nguyễn Bá Hiềng 1948
                                                          Đậu Phi Duyên     1949
                                                          Hồ Sỹ Mưu, Nguyễn Bá Thóng        (1950-1952)
                                                          Trần Lưu  (1952-1954)
Công tác tiêu thổ kháng chiến.
          Thực hiện nhiệm vụ tiêu thổ kháng chiến, dưới sự chỉ đạo của Tỉnh, Ban thường vụ liên đoàn lao động Tỉnh đề ra 3 công tác trọng tâm: Giải thích cho công nhân, nhân dân lao động thấm nhuần mục đích tiêu thổ (phá hoại đường xá, cầu cống, tháo gỡ di chuyển máy móc lên căn cứ mới); Sơ tán gia đình công nhân, nhân dân lao động; Xây dựng cơ sở sản xuất vũ khí
          Thực hiện chủ trương của tỉnh, Uỷ ban công sở Hoả xa Vinh1 đã đánh sập hầu hết các cầu đường sắt: cầu Yên Xuân, cầu Cấm, cầu Hoàng Mai vào tháng 4/1947. Hệ thống đường ray từ Thanh Hoá – Vinh được bốc dỡ.
          Ban chỉ huy tiêu thổ kháng chiến vùng Hoàng Mai đã huy động lực lượng dân quân, tự vệ và toàn dân vận chuyển thanh ray, tà vẹt, rào chắn đường tàu. Hàng đống thanh ray được cất giấu ở Đồng Cùa, Đồng Sác, núi Nhà Nhất mãi tới năm 1955 mới thông báo cho ngành đường sắt thu hồi. Một số thanh ray được vận chuyển về cửa Lạch Cờn ngăn không cho tàu thuỷ, ca nô của Pháp ngược dòng Mai Giang tiến vào nội địa.
          Cầu qua sông Mai đoạn Quỳnh Dị-Quỳnh Phương, cầu chợ Chiền nối làng Thọ với Yên Lộc, cầu qua sông Thơm đều được khởi công xây dựng vào thời kỳ đó. Cầu chủ yếu làm bằng thanh ray, tà vẹt chuyển từ ga Hoàng Mai về.
          Việc đào đắp ụ, đặt chướng ngại vật trên quốc lộ 1A đòi hỏi nhiều công sức, thời gian, dụng cụ, vật liệu.
                   … Đường đi ngoắt nghéo chữ chi
                   Hố ngang hố dọc chữ I, chữ Tờ (T)
                   Thằng Tây mà cứ vẩn vơ
                   Cái hố này chờ chôn sống mày đây…
          Từ quốc lộ 1A về Quỳnh Vinh, Quỳnh Thiện, Quỳnh Dỵ đều đắp các ụ chắn lớn, chỉ vừa đủ cho người đi bộ, xe đạp qua. Ngoài lực lượng thanh niên, dân quân tự vệ, các cụ già, các cháu thiếu niên, phụ nữ con bế con bồng cũng tham gia công tác tiêu thổ kháng chiến. Đúng là:  Nhà em con bế con bồng
                             Em cũng theo chồng đi phá đường quan
          Kết quả chỉ trong một thời gian ngắn, lực lượng tự vệ, nhân dân trong vùng Hoàng Mai phối hợp với nhân dân các địa phương khác trong huyện đã phá dỡ cầu Tây, cầu Khe Son, cầu Đò Cấy, bốc gỡ hàng chục km đường sắt, đào phá nhiều đoạn trên các tuyến đường quan trọng Thanh Hoá - Hoàng Mai - Cầu Giát, phá nhà ga Hoàng Mai, Đồn Nhà Đoan Ngọc Huy.
          Chiến dịch tiêu thổ kháng chiến cơ bản hoàn thành năm 1947, các xã vùng Hoàng Mai được tỉnh khen thưởng.
Công tác xây dựng lực lượng, dân quân du kích, tự vệ chiến đấu.
          Đường lối kháng chiến mới của ta là: “toàn dân, toàn diện, trường kỳ, tự lực cánh sinh”; Trước tình hình mới, Đảng đã kịp thời lãnh đạo đưa ra “vừa kháng chiến, vừa kiến quốc”.
          Xuất phát từ đặ điểm tình hình và tính chất cuộc chiến tranh, ba tỉnh Thanh Hoá - Nghệ An - Hà Tĩnh trở thành vùng tự do, trở thành căn cứ địa của cuộc kháng chiến, chính vì thế Thanh - Nghệ - Tĩnh trở thành mục tiêu để thực dân Pháp phá hoại về chính trị, kinh tế, văn hoá, quân sự.
          Trước âm mưu, thủ đoạn của địch, việc tăng cường về mọi mặt để chiến đấu, bảo vệ hậu phương là một nhiệm vụ hết sức quan trọng.
          Tháng 3/1947, Ban chỉ huy dân quân tự vệ được tổ chức thành hệ thống từ tỉnh đến xã. Ở huyện ông Nguyễn Ngọc Anh làm Huyện đội trưởng, ở xã Vinh Lộc là ông Trần Liên, sau đó ông Lê Khắc Vượng là uỷ viên quân sự. Từ năm 1948, ông Trần Liên gia nhập quân đội và trở thành cố vấn quân sự Lào.
          Từ đây công tác quân sự ở địa phương ngày càng được tổ chức chặt chẽ, theo hướng chính qui hiện đại, dân quân tự vệ được tập luyện, vũ khí được trang bị sẵn sàng đối phó với âm mưu, hành động của kẻ thù. Lực lượng tự vệ, dân quân du kích ngày đếm tập luyện chiến thuật một cách bài bản. Tập hành quân, bắn súng, ném lựu đạn, đặt mìn, đâm chém bằng kiếm, đại đao, mã tấu. Ngoài ra còn được tập duyệt các phương án tác chiến bố phòng như: Đánh địch đổ bộ bằng đường không, đường bộ, đường biển, địch co cụm, diệt chốt, hướng dẫn nhân dân sơ tán, …
          Xã thành lập một trung đội, mỗi làng, xóm là một tiểu đội. Trung đội được trang bị 2 khẩu súng Mitcơtông, 5 súng kíp tự chế, tất cả các chiến sỹ đều có lựu đạn, kiếm, đại đao.
          Cuối năm 1947, huyện đã thành lập được 1 đại đội bộ đội địa phương (C120). Đại đội có 3 trung đội: một trung đội đóng ở tổng Thanh Viên, chốt chặn cầu Ngò ; một trung đội ở Phú Hậu bảo vệ cơ quan Huyện ; Trung đội thứ 3 đóng ở Hoàng Mai có nhiệm vụ chốt chặn bến đò Phương Cần và bến đò Cái.
          Lực lượng bảo an, dân quân du kích không ngừng tăng cường phòng gian, bảo mật cắt cử, canh phòng chu đáo, 24/24 giờ có mật khẩu đổi ca. Khi có tình hình không bình thường được truyền tới tận các tiểu đội ở làng xóm để hợp đồng tác chiến. Cùng với công tác tập luyện sẵn sàng chiến đấu, công tác trang thiết bị vũ khí cũng được chú ý. Tháng 10/1947, ngành công nghiệp quốc phòng Nghệ An đã hoàn thành xây dựng 35 cơ sở. Các xưởng cơ khí có nhiệm vụ sửa chữa vũ khí thông thường, từng bước sản xuất vũ khí súng trường, tiểu liên, súng cối, mìn các loại.
          Xưởng cơ khí Quỳnh Lưu được thành lập tại Quỳnh Hưng. Các tay thợ cơ khí tài hoa người Quỳnh Vinh tham gia xưởng cơ khí huyện là: Lê Sỹ Sươu, Lê Văn Thung, … các cụ được điều động đi khắp nơi trong tỉnh cho đến khi về hưu.
Công tác đóng góp để nuôi dưỡng vệ quốc đoàn dân quân du kích, tham gia đóng góp công quỹ xây dựng đất nước.
          Ngày 15/8/1948, UBHC tỉnh Nghệ An có cuộc họp liên tịch nhằm động viên toàn dân nuôi dưỡng vệ quốc đoàn, dân quân du kích.
          Từ năm 1947, Hội mẹ chiến sỹ xã đã được thành lập theo chủ trương của Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh Nghệ An. Cũng ở thời điểm này phong trào “hũ gạo tiết kiệm”, “hũ gạo nuôi quân” được hưởng ứng mạnh mẽ khắp nơi. Toàn dân thi đua đóng góp giúp đỡ cho các đơn vị vũ trang, động viên các chiến sỹ yên tâm luyện tập, chiến đấu.
          Phong trào đóng góp bằng các hình thức “tuần lễ vàng”, mua “công trái quốc gia”, xây dựng “quỹ độc lập” ủng hộ Chính phủ vượt qua khó khăn về tài chính đã được nhân dân hưởng ứng sôi nổi:
          Tháng 7/1948, Công phiếu kháng chiến được phát hành tháng với các mệnh giá 100 đồng, 200 đồng, 500 đồng. Do làm tốt công tác tuyên truyền nên nhân dân các xóm đã mua vượt mức kế hoạch. Xóm Phú có gia đình ông Ký Thương, bà Trang Hường, bà Chất, ông Thái Dục, bà Lan Thường, ông kiểm Đoan, ông cựu Khương, ông Huỳnh Nhương,… Ở xóm Đông có gia đình ông cựu Thức, ông lý Hoè, ông cựu Tựu, ông Trường Thành. Xóm Quý có: gia đình ông Kiểm Thi, ông phó Lưu, ông Dinh Rèn, ông Vợi, ông Ngoạn,... Xóm Đoài có: gia đình ông Tạo Thực, gia đình ông Mậu Phớt, Kiểm Thuyệt, ông Chủ An,... Xóm Rục có: gia đình ông Tuồn, gia đình ông binh Bường, gia đình ông bát Đụa,…
Không những vậy, nhiều người còn mang cả vàng, nhẫn tay, kỷ vật ngày cưới đóng góp công quỹ. Đây là một nghĩa cử đẹp, cảm động và đáng tự hào và chỉ trong một thời gian ngắn nhiều gia đình đã đóng góp hàng chục khâu chỉ, nhẫn vàng, hàng chục nén vàng bạc. Nhiều ca dao được sáng tác cổ vũ sự quyên góp vang lên:
Đem vàng  đổi súng Ca-nông
Đánh tan Tây Nhật chớ hòng vào đây
Hay:  Đem vàng đổi súng cối xay
          Bắn tan giặc nước dựng đài vinh quang.
          Lần đầu tiên sau khi giành chính quyền, Sắc thuế điền thổ do Nhà nước ban hành đã được nhân dân đóng góp đầy đủ. Coi đây là nghĩa vụ của nông dân đối với Nhà nước. Bộ thuế nông nghiệp trên cơ sở hạng điền được xác lập, nhân dân tự giác đóng thuế với hai hình thức tiền và lúa. Kết quả chỉ trong một thời gian toàn xã đã hoàn thành nghĩa vụ thuế.
          Hội mẹ chiến sỹ và Hội phụ nữ xã, huyện có sáng kiến: “Áo ấm cho chiến sỹ”, “quán nước quân nhân”, không kể thời gian khi có đơn vị bộ đội đi qua, lúc dân quân du kích luyện tập là phân công nhau nấu nước, nấu cơm phục vụ. Gia đình bà Nguyễn Thị Ngoạn ở Quý Vinh là một tấm gương điển hình trong việc chăm sóc và phục vụ dân quân tập luyện, cán bộ, bộ đội về làng ốm đau, được Thủ tướng Chính phủ công nhận gia đình có công nuôi dưỡng cán bộ, quân nhân, tích cực giúp đỡ và bảo vệ cách mạng.
Ngày 2/9/1950, Thủ tướng Chính phủ tặng Hội mẹ chiến sỹ huyện Quỳnh Lưu  Huân chương kháng chiến hạng 3, hội mẹ chiến sỹ Quỳnh Mai bằng khen giúp đỡ bộ đội, dân quân tham gia công cuộc kháng chiến.
3. Công tác phòng thủ chiến đấu.
          Sau chiến thắng Việt Bắc thu – đông năm 1947 của quân và dân ta, thực dân Pháp buộc phải chuyển hướng chiến lược từ “đánh nhanh thắng nhanh” sang “đánh lâu dài”. Để hỗ trợ cho chiến trường Việt Bắc địch chủ trương đánh mạnh để làm chủ vùng đồng bằng Bắc Bộ, đồng thời mở các cuộc hành quân đánh phá, quấy rối hậu phương của ta (Thanh - Nghệ - Tĩnh) hòng ngăn chặn sức người, sức của chi viện cho chiến trường.
          Trước tình hình đó, Hội nghị mở rộng BCH TW Đảng năm 1948 đã nêu rõ phương hướng và giải pháp đẩy mạnh cuộc kháng chiến:
Về quân sự: Đẩy mạnh chiến tranh du kích.
Về tổ chức: Củng cố xây dựng hậu phương vững chắc.
          Quân khu 4, Tỉnh uỷ Nghệ An thực hiện chủ trương của TW Đảng đã lãnh đạo, quân và dân trong tỉnh luôn đề cao cảnh giác, sẵn sàng ứng phó với mọi âm mưu phá hoại của địch.
          Về phía địch: Âm mưu của chúng là thăm dò lực lượng bố phòng của ta để đổ bộ, quấy phá hậu phương kháng chiến, phá tan lực lượng chủ lực của ta, để chúng tập trung lực lượng vào vùng trọng điểm là đồng bằng Bắc Bộ, địch đã cho máy bay, tàu chiến đổ quân, tập kích vào các xã ven biển. Tháng 6/1947, chúng đổ quân vào xóm Trại, cửa Lạch Cờn bắt thường dân, đốt cháy nhà cửa của nhân dân. Đầu năm 1949, chúng cho máy bay ném bom xuống chợ Ngò, chợ Nồi, nhà thờ Họ Bùi ở An Hoà làm nhiều người chết và bị thương.
          Từ ngày 1-4/10/1949, Huyện đội triệu tập cán bộ xã, xã đội trong toàn huyện cùng đơn vị bộ đội địa phương C120 tập huấn triển khai các phương án tác chiến, đánh địch đổ bộ bằng đường không, đường biển.
          Đúng như nhận định của Đại hội đại biểu Đảng bộ Liên khu 4, ngày 10/7/1949 “Địch không đủ sức mạnh đánh với qui mô xâm chiếm Thanh - Nghệ - Tĩnh, Bình - Trị - Thiên nữa, nhưng địch có thể thọc mũi dùi vào nơi sơ hở của ta, rồi rút ra hay khuếch trương xâm lấn bộ phận”1.
          Chiều ngày 4/10/1949, hội nghị tập huấn triển khai tác chiến của Huyện đội vừa kết thúc thì chiến sự đã nổ ra.
4. Quân dân Quỳnh Mai tham gia đánh thắng trận càn của thực dân Pháp tháng 10/1949.
          Đúng như nhận định của Trung ương, Quân khu 4, tỉnh và huyện Quỳnh Lưu, ngày 4/10/1949, thực dân Pháp tiến hành một cuộc càn quét, đổ bộ vào Quỳnh Lưu với mục đích:  Tiêu diệt cơ quan đầu não của huyện; Phá hoại sản xuất, quấy rối hậu phương, khuyếch trương thanh thế Chính phủ Bảo Đại; Nếu có điều kiện sẽ đóng quân dài ngày. Tuy đã dự kiến được âm mưu của địch, nhưng thời điểm, toạ độ đổ quân ta vẫn chưa xác định. Vài giờ sau khi địch đổ quân, ta đã tình báo nắm chắc tình hình địch, lấy lại thế chủ động.
          Huyện uỷ kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo quân và dân anh dũng chiến đấu chống càn. Khoảng 5 giờ sáng ngày 5/10/1949, thực dân Pháp tiến hành đổ bộ vào Quỳnh Lưu, chúng huy động trên 1000 quân, một nửa là lính Âu Phi, còn lại là lính Ngụy, với sự yểm trợ của 5 tàu chiến, 5 máy bay phản lực, một hàng không mẫu hãm ngoài khơi. Khi chúng vào đất liền có Việt gian dẫn đường chỉ điểm. Địch đổ quân tiến theo 2 hướng chính: Lạch Cờn và Lạch Thơi.
          Hướng Lạch Cờn: địch cho quân đổ bộ lên Quỳnh Liên, sau một loạt đại bác bắn vào. Dân quân du kích Quỳnh Phương đã triển khai lực lượng chốt chặn ở vùng giáp ranh giữa Quỳnh Phương và Quỳnh Liên, không cho địch vào Quỳnh Phương; buộc địch phải tiến về làng Ngọc Huy vượt sông Mơ sang Kim Lung. Vào làng Kim Lung chúng phá nhà dân, bắt người, bắt bò, lấy tơi nón, quần áo nguỵ trang dân thường sơ tán theo ven núi lên dốc giữa Quỳnh Xuân.
          Theo kế hoạch, phương án tác chiến, quân dân xã Quỳnh Mai đã triển khai lực lượng: Bố trí 1 tiểu đội cảm tử chốt ở bến đò Cấy, 1 tiểu đội đón chặn địch ở cầu Sòi, 1 tiểu đội đón chặn địch ở bến đò Quỳnh Phương. Cùng với 3 tiểu đội là lực lượng dân quân du kích bố trí trận địa mìn dự kiến địch sẽ đi qua.
          Trong đó bộ đội địa phương do đồng chí Nguyễn Huệ chỉ huy hành quân ra Hoàng Mai gặp địch ở Bắc dốc Thông. Trận giáp lá cà diễn ra ác liệt. Sau hơn 1 tiếng đồng hồ ta tiêu diệt được 13 tên, phía ta hy sinh 8 chiến sỹ. Tiểu đội cảm tử của Quỳnh Mai được lệnh điều động phối hợp chiến đấu, đồng chí Trần Lơng, Nguyễn Sỹ Hài, Lê Đang, Vũ Lê Bỡn, Trần Long do đồng chí Võ Đăng Lế chỉ huy đã tham gia chiến đấu dũng cảm ngoan cường, đồng chí Nguyễn Sỹ Hài, Lê Đang, Trần Lơng dùng lựu đạn tiêu diệt 2 tên địch, một số chạy tán loạn rơi đồng hồ, 5 quả lựu đạn, chiến lợi phẩm thu được các đồng chí nạp về tại xã đội1
          Ngày 6/10/1949, từ 5 giờ sáng tại Đình Thọ Vinh đồng chí Nguyễn Ngọc Yên Bí thư Huyện uỷ đã triệu tập cuộc họp khẩn cấp thành phần các cán bộ cốt cán vùng Hoàng Mai. Hội nghị nhận định tình hình địch và bố trí lực lượng chiến đấu, một đại đội tinh nhuệ của Quỳnh Mai được biên chế, chấn chỉnh sẵn sàng chi viện cho phía Nam do đồng chí Vũ Đăng Lế chỉ huy.
          Sau thời gian 3 ngày càn quét, địch đã tràn qua 12 xã, giết hại 151 dân thường, bắt đi 108 người dân, 50 người bị thương, dân quân du kích, bộ đội địa phương hy sinh 20 chiến sỹ, chúng đốt 674 nóc nhà, 135 thuyền cá, phá hoại nhiều công cụ đánh bắt cá, ô nại muối, bắt đi nhiều trâu bò lợn gà. Chúng ta đã tiêu diệt 113 tên địch trong đó có 63 lính Pháp – Âu Phi và hàng chục tên bị thương, buộc địch phải tháo chạy ra biển vào chiều ngày 7/10/19492.
          Cuộc chiến đấu chống càn của quân và dân Quỳnh Lưu kết thúc thắng lợi, có ý nghĩa lớn, cả đối với tinh thần cảnh giác cách mạng, cả có ý nghĩa lớn đối với cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp trên phạm vi cả nước. Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống càn đã đập tan âm mưu và hành động xâm lược của thực dân Pháp vào vùng tự do Thanh - Nghệ - Tĩnh trong suốt cả cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược nước ta.
          Với tinh thần chiến đấu dũng cảm, ngoan cường, quân dân ta đã kìm chân địch, ngăn chặn ý đồ của chúng: quấy rối hậu phương, phân tán bộ đội chủ lực, chiếm đóng lâu dài vùng tự do.
          Cuộc chống càn thắng lợi chứng tỏ Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang các đoàn thể huyện nhà đã lớn mạnh trưởng thành, thực hiện đúng đường lối của Đảng “vừa kháng chiến vừa kiến quốc, chủ động tích cực cao độ của cơ sở”.
          Từ kinh nghiệm xương máu của Quỳnh Lưu, Quỳnh Mai các địa phương, đơn vị trong toàn tỉnh: Khẩn trương kiểm tra, bổ sung phương án kế hoạch phòng thủ tác chiến và sẵn sàng chiến đấu, đồng thời tuyên truyền rộng rãi trong nhân dân, cơ quan về công tác phòng gian bảo mật, đập tan luận điểm chiến tranh tâm lý và âm mưu phá rối trật tự trị an của địch.
          Tháng 3/1953, địch đổ bổ vào Quỳnh Phương, chiếm đỉnh núi Hùng Vương làm sở chỉ huy, rồi cho quân lính vào làng gây tội ác. Quân dân Quỳnh Phương, Quỳnh Mai đánh trả quyết liệt. Sau chiến dịch Thượng Lào (1952-1953) nổ ra, địch thất bại thảm hại. Địch lui về thế phòng ngự, sau một thời gian địch lại tiếp thục quấy rối vùng tự do: chúng cho lính nhảy dù, tung gián điệp biệt kích.
5. Quân dân xã Quỳnh Mai đánh thắng giặc đổ bộ đường không xuống vùng Đồng Lách của thực dân Pháp.
          Ngày 5/11/1953 (tức ngày 3/10 năm Quý Tỵ), thực dân Pháp cho quân đổ bộ xuống Đồng Lách với mục tiêu:
          Củng cố tinh thần hoang mang sau một loạt thất bại trên toàn chiến trường, gây tiếng vang lớn nhằm tranh thủ viện trợ của Mỹ. Ngăn chặn Thanh Hoá, Nghệ An cung cấp sức người, sức của cho tiền tuyến.
          Dựa vào địa hình phía Tây Nam xã Quỳnh Mai giáp giới với huyện Tĩnh Gia (Thanh Hoá) là nơi có núi cao, rừng rậm, dân cư thưa thớt, có 4 xóm giáo toàn tòng, một số phần tử đội lốt tôn giáo hoạt động ở Yên Hoà, Sơn Trang, Vinh Lễ và Quang Sơn (Tĩnh Gia) do các tên Trần Đình Phú, Trần Đình Hiền cầm đầu, chỉ điểm. Vùng Đồng Lách bấy giờ thuộc xã Quỳnh Mai nay thuộc Bản Lách xã Tân Trường – Tĩnh Gia (Thanh Hoá), xung quanh là lèn Răng Cưa, Kim Giao bao bọc, có thung lũng bằng phẳng rộng hàng chục ha rất thuận tiện cho máy bay địch đổ bộ bằng đường không.
          Khoảng 18 giờ ngày 5/11/1953 (tức 3/10 năm Quý Tỵ) sau 4 lần liên tiếp thả dù người, phương tiện điện đài, vũ khí hàng hoá, … 19 tên biệt kích đã tiếp cận mục tiêu, một chiếc dù địch mắc phải cành cây cao.
          Nhờ các đài quan sát, lại có lực lượng du kích và đồng bào dân tộc xóm Đá Bạc, Ồ Ồ, theo dõi bám sát báo tin, toán biệt kích do Nguyễn Sơn cầm đầu cùng với tên Phong toán phó đang tìm cách móc nối với những phần tử phản động. Được tin báo, dân quân du kích xã Quỳnh Mai đã chủ động tổ chức bao vây truy kích và kịp thời báo với cơ quan quân sự huyện.
          Nhận được cấp báo, huyện đã cử đồng chí Nguyễn Trường trong ban chỉ huy Huyện đội trực tiếp chỉ huy đơn vị C120 kết hợp với dân quân du kích Quỳnh Mai để đánh địch.
          Các đồng chí lãnh đạo xã: Nguyễn Tượu-Bí thư Chi bộ Quỳnh Mai, Trần Lưu-Chủ tịch, cùng các Phó Chủ tịch: Mai Trường Khánh, Nguyễn Bá Mậu, Xã đội trưởng Trần Lơng, Xã đội phó-Võ Đăng Lế, ... đã trực tiếp chỉ huy, kịp thời huy động lực lượng 150 du kích trong vùng vây bắt kẻ thù.
          Tiểu đội dân quân du kích tiếp cận địch sớm nhất là tiểu đội xóm Đông do đồng chí Lý Xuân Nhãn, Phạm Nhơ chỉ huy cùng với các chiến sỹ: Nguyễn Đình Tuy, Lê Văn Thắm, Lê Đăng Đuôn, Lê Thạc Liễn, Lê Thạc Tài, Vi Văn Lá (dân tộc Mãn Thanh) cùng với du kích làng Cần Lê Sỹ Thái, Lê Đình Ý, … Lê Đức Đượm (Yên Lộc). Ngay từ phút đầu tiên ta đã nổ súng tiêu diệt tên trinh sát Dương, toán địch ba tên còn lại, 1 tên bị đồng chí Nguyễn Đình Tuy ném lựu đạn sát thương nặng rồi chạy về Bến Bần bị ông Lê Đình Ý làng Cần chỉ huy bắt gọn.
          Sau gần nửa tháng truy lùng, tiếp cận truy kích bộ đội địa phương C120 cùng với lực lượng dân quân du kích Quỳnh Mai đã bắt sống 17 tên, bắn chết 1 tên, 1 tên chạy về Diễn Hạnh - Diễn Châu cũng bị tóm gọn.
          Ta hy sinh 3 chiến sỹ, hai dân quân du kích đó là đồng chí Lê Thạc Tài, xóm Đông làng Thọ Vinh, đồng chí Vi Văn Lá người dân tộc Mãn Thanh làng Đá Bạc và 1 bộ đội C120 là đồng chí Nguyễn Lưu.
          Sau trận đánh địch đổ bộ bằng đường không xuống Đồng Lách thắng lợi, lãnh đạo xã Quỳnh Mai và lực lượng dân quân du kích cùng với bộ đội địa phương huyện Quỳnh Lưu  được tỉnh, Quân khu 4 khen ngợi, biểu dương. Đồng chí Lý Xuân Nhãn được cử về Quân khu 4 báo cáo kết quả trận đánh và được Quân khu 4 cấp giấy khen1.
          Trận đánh đã tiêu diệt và bắt gọn toán biệt kích đổ bộ bằng đường không xuống Đồng Lách. Đây là một trận đánh phối hợp chặt chẽ giữa dân quân du kích và bộ đội địa phương, giữa nhân dân với dân quân du kích, giữa dân tộc Kinh với đồng bào dân tộc Mãn Thanh. Đồng thời đập tan được âm mưu của thực dân Pháp, bọn phản động đội lốt tôn giáo nhằm chia cắt vùng tự do. Chiến thắng đó đã góp phần cổ vũ nhân dân Hoàng Mai tin tưởng vào khả năng của mình, càng hăng hái tham gia đóng góp nhân tài, vật lực cho công cuộc kháng chiến thắng lợi.
6. Nhân dân Quỳnh Mai dồn sức, ra quân phục vụ chiến dịch Đông - Xuân  1953–1954 và chiến dịch Điện Biên Phủ toàn thắng.
          Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp bước vào gia đoạn kết thúc, càng trở nên ác liệt, càng cần phải có sự đóng góp to lớn của hậu phương. Đồng thời thực hiện sắc lệnh tổng động viên nhân lực, vật lực, tài lực của toàn thể nhân dân để tiến tới tổng phản công.
Đội dân công xe đạp thồ Hoàng Mai ra đời.
          Toàn huyện Quỳnh Lưu có nhiều đại đội dân công xe đạp thồ được thành lập. Đoàn dân công xe đạp thồ Quỳnh Lưu tham gia trên hầu hết các chiến trường Tây Bắc - Thượng Lào - Điện Biên Phủ - Bình Trị Thiên.
          Đội xe đạp thồ Cầu Giát do ông Nguyễn Hữu Đợi làm đội trưởng, đội xe đạp thồ Hoàng Mai do ông Hồ Sỹ Tiệp làm đội trưởng, trung đội dân công xe đạp thồ Quý Vinh do ông Trần Long, Trần Dục làm đội trưởng; các đội viên trung đội có 30 chiến sỹ xe đạp thồ: Lê Sỹ Quế, Nguyễn Sỹ Hài, Vũ Lê Trương, Vũ Lê Quỳnh, … Đội dân công do nhân dân đề cử và tinh thần xung phong từ các đội dân quân du kích. Xe đạp do cá nhân tự túc và ủng hộ, bổ sung sửa chữa của toàn dân.
          Đội xe đạp thồ của Quỳnh Mai, Cầu Giát chiếm kỷ lục cao về chiều dài vận chuyển và trọng tải. Không quản đèo cao, vực sâu, mưa dầm, cơm vắt, … họ đã vượt qua tất cả hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ với tinh thần:
          Giốc Pha Đin chị gánh anh thồ
          Đèo Lũng Lô em hò, chị hát,
          Dẫu bom đạn xương tan, thịt nát,
          Không sờn lòng không tiếc tuổi xanh.
          Chính họ là những con người đã vẽ lên bức tranh đẹp về đường lối chiến tranh nhân dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
Nét nổi bật của đội dân công xe thồ Hoàng Mai là rất dũng cảm, kỹ thuật có người thồ từ 100 kg đến 130 kg. Không một ai đào ngũ, nhiều người được tuyên dương khen thưởng sau chiến dịch, rồi tiếp tục chuyển sang đơn vị thanh niên xung phong, bộ đội, cán bộ.
Đội Thanh niên xung phong Hoàng Mai lên đường.
          Thực hiện sắc lệnh tổng động viên nhân lực, vật lực, tài lực của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng với đại đội dân công xe đạp thồ Hoàng Mai, đội thanh niên xung phong phục vụ 2 chiến dịch Hoà Bình và Tây Bắc lên đường.
          Cả Hoàng Mai thành một đại đội - Đại đội trưởng Lê Khắc Vượng. Ở Quỳnh Vinh thành một trung đội gồm 19 đồng chí. Trung đội trưởng là Trần Luân, các đội viên là: Vũ lê Trung, Lê Thạc Xinh, Lê Sỹ Hoè, Lê Khắc Huy, Nguyễn Bá Năm, Lê Khắc Cẩn, Lê Thạc Trường, …1, sau gần 3 năm công tác đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, các đồng chí đội viên thanh niên xung phong được cấp trên cho đi đào tạo, điều động công tác hầu hết trở thành cán bộ tốt.
Hàng trăm tân binh Hoàng Mai lên đường làm nhiệm vụ chiến đấu.
          Thọ Vinh, Quý Vinh có hơn 200 thanh niên tuổi đời từ 19 – 27 chưa vợ hoặc mới cưới vợ lên đường tham gia các chiến dịch Hà Nam Ninh, Thượng Lào, Biên Giới, Điện Biên Phủ đó là các đồng chí: Lê Đang, Lê Hảo, Nguyễn Bá Nhu, Lê Thạc Kha, Bùi Đình Sỹ, Trần Thường, Nguyễn Đình Phương, …2
          Nhiều đồng chí đã lập công xuất sắc như đồng chí Lê Đang ở Trung đoàn 148, tiểu đoàn 1, đại đội 1, 1 mình đồng chí tiêu diệt 27 tên địch ở chiến dịch Biên Giới. Trong trận đánh ở Mương Khương đồng chí đã tiêu diệt 10 tên địch, sau đó bị thương nặng, địch bắt giải về Sơn La, Hà Nội rồi đày Côn Đảo, bị tra tấn cực hình, đồng chí vẫn không 1 lời khai báo, giữ trọn khí tiết người chiến sỹ cách mạng. Do biệt tin tức, đơn vị đã báo tử, tháng 2/1952 địa phương đã làm lễ truy điệu đồng chí Lê Đang. Cuối năm 1953 đồng chí ra tù, tiếp tục trở về địa phương công tác. Tinh thần chiến đấu dũng cảm ngoan cường của đồng chí Lê Đang đã cổ vũ nhiều thế hệ con em Quỳnh Mai hăng hái tòng quân diệt giặc.
          Đồng chí Lê Thạc Tứ, 17 tuổi đã xung phong tòng quân diệt giặc, cùng với đồng chí Trần Đức Yên, … lập công xuất sắc trên đồi A1 Điện Biên Phủ và hy sinh anh dũng khi chỉ còn 1 tháng nữa là chiến dịch Điện Biên Phủ toàn thắng.
          Dưới sự lãnh đạo của Đảng đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh kính mến, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp trường kỳ anh dũng của dân tộc đã kết thúc thắng lợi bằng chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ vẻ vang.
          Trong cuộc chiến anh dũng, nhân dân Quỳnh Mai đã có hơn 100 TNXP, hàng trăm dân công xe đạp thồ, bộ đội, dân quân du kích tham chiến. Chúng ta đã góp một phần công sức, xương máu cho chiến thắng:
          “Lừng lẫy năm châu
          Chấn động địa cầu                 
          Chín năm làm một Điện Biên
          Nên vành hoa đỏ, nên thiên sử vàng.”
          Hơn 20 chiến sỹ Quỳnh Vinh vĩnh viễn nằm lại trên chiến trường Tây Bắc, Điện Biên Phủ, hàng chục đồng chí đã để lại một phần cơ thể mình trên chiến trường.
7. Nhân dân Quỳnh Mai trên mặt trận kinh tế - xã hội phục vụ cho công cuộc kháng chiến.
          Trong công cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, vấn đề đẩy mạnh sản xuất ở vùng tự do Quỳnh Lưu, Quỳnh Mai được đặt lên hàng đầu, trở thành một nhiệm vụ chủ yếu trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền và đoàn thể.
          Tỉnh và huyện đã chỉ đạo cơ sở tập trung: Một là khai hoang phục hoá ruộng đất ; Hai là chia ruộng vườn vắng chủ lại cho nông dân thiếu đất canh tác; Ba là thực hiện các chủ trương chính sách của Đảng, Chính phủ ban hành theo luật thời chiến.
Ngày 27/3/1948, theo sáng kiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Ban Thường vụ TW Đảng phát động phong trào “Thi đua ái quốc”; mục đích của thi đua ái quốc là làm cho kháng chiến mau đến thắng lợi, kiến quốc nhanh chóng thành công.
          Thực hiện chỉ thị của cấp trên, Chi bộ Đảng, chính quyền Quỳnh Mai càng thấy rõ lợi thế của địa phương đã phát động thi đua khai hoang, phục hoá, các hộ nông dân tự do mở mang diện tích, được miễn thuế 3 năm đầu khai hoang. Rừng núi hoang vu bị đẩy lùi xa nhường lại cho rừng chuối, đồi chè, nương sắn, khoai bạt ngàn.
          Với phương châm chỉ đạo: Vụ mùa là chủ lực, vụ năm ngô, khoai, sắn là quan trọng.
Phong trào "thi đua ái quốc ” được phát động sôi nổi, nhằm tăng năng suất cây trồng, bảo đảm lương thực, thực phẩm cho nhân dân, dân công, dân quân, du kích ở chiến trận ăn no, đánh thắng quân thù.
Ở Quỳnh Mai, đã tiến hành Đại hội Chi bộ Quỳnh Mai. Đại hội đã quán triệt sâu sắc các nhiệm vụ chủ yếu của Nghị quyết Đại hội TW, nhiệm vụ trọng tâm và mục tiêu phương hướng công tác của Đảng bộ tỉnh Nghệ An lần thứ 8. Đại hội đã bầu đồng chí Nguyễn Tượu làm Bí thư, đồng chí Hồ Sỹ Mưu làm Phó Bí thư kiêm Chủ tịch; Đại hội xác định quyết tâm: “tất cả cho tiền tuyến”, “tất cả để chiến thắng”, “Hoàng Mai quyết vượt chỉ tiêu nhân lực, tài lực, vật lực cho chiến trường”.
Thực hiện chủ trương của cấp trên ta đã thực hiện tốt chính sách thuế nông nghiệp - nguồn thu chính của quốc gia để kháng chiến. Chính sách thuế đã đánh mạnh vào giai cấp địa chủ, phú nông, giảm nhẹ cho bần cố nông, khuyến khích những người trực tiếp lao động, khuyến khích sản xuất khai hoang, tăng vụ, chiếu cố gia đình đông người, ưu đãi quân nhân, gia đình liệt sỹ. Trung ương giao cho tỉnh Nghệ An đóng thuế là 33.000 tấn, Nghệ An đã hoàn thành 96%. Quỳnh Mai, Quỳnh Lưu hoàn thành 100% chỉ tiêu thuế tỉnh giao. Hoàng Mai không có gia đình dây dưa thuế nông nghiệp, tất cả các gia đình đảng viên hoàn thành tốt nghĩa vụ thuế. Thiện Kỵ có ông Bang Diễn 19 mẫu điền, Nguyễn Thế Vinh 7 mẫu điền. Thọ Vinh có ông Mâu Phớt 25 mẫu điền, ông cựu Khương 20 mẫu điền, bà Ký Thương 20 mẫu điền. Làng Ưa có ông Bộ Nhiệm 30 mẫu điền, ông Lý Lang 20 mẫu điền. Quý Vinh có ông Binh Bường 20 mẫu điền. Các ông đều hoàn thành tốt sắc thuế nông nghiệp với tinh thần:
          “… Lúa gặt về tự tay sàng sảy
          Chọn lúa vàng hạt mẩy để đóng thuế nông
          Hậu phương thi đua sản xuất
          Tiền tuyến ra sức tấn công
          Kháng chiến thắng lợi nức lòng nhân dân…”
          Tiếp theo sắc lệnh thuế nông nghiệp, TW Đảng và Chính phủ đề ra cuộc: “Đại vận động tăng gia sản xuất, tiết kiệm”.
Ngày 20/12/1952, Tỉnh uỷ họp bàn biện pháp thực hiện cuộc vận động. Từ đây cao trào thi đua tăng gia sản xuất diễn ra mạnh mẽ chưa từng có, trước đây 1945-1952 thường nặng về khai hoang, mở rộng diện tích. Đến nay, chúng ta tiến hành song song vừa mở rộng diện tích, vừa chú trọng các biện pháp kỹ thuật thâm canh tăng năng suất. Luân canh, gối vụ, cải tiến kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp, đồng thời chú trọng các yếu tố trồng lúa nước với phương châm: nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống.
Vì vậy năng xuất cây trồng không ngừng tăng lên. Những thiên tai nắng hạn, vùng đất thịt nặng như Thiện Kỵ, Dị Nậu không thể cày bừa bằng trâu bò được, nhân dân đã tưới nước cho bở đất rồi mới cuốc để tỉa vãi lúa, trồng khoai, lạc, đậu,… Vùng làng Cồn, làng Ưa, Thọ Vinh, Quý Vinh, xóm Chiền, lợi dụng địa thế tỉa lúa ở nương rẫy, đặc biệt trồng ngô, khoai sắn, khoai từ, khoai vạc cho năng xuất khá cao, đảm bảo tự túc cái ăn, để dành thóc đóng thuế, thực hiện hũ gạo chiến sỹ, …
Phong trào làm nhà vệ sinh, lấy phân tiêu, phân bùn, phân lá làm phân xanh phát triển khắp làng xã. Phong trào chăn nuôi lợn, trâu, bò vừa lấy thực phẩm vừa dùng làm sức kéo, vừa lấy phân để bón ruộng phát triển mạnh mẽ.
Hưởng ứng phong trào học tập kinh nghiệm Anh hùng lao động Hoàng Hạnh về sản xuất nông nhiệp, nhiều gương sản xuất giỏi trong huyện, xã đã nổi lên. Điển hình là gia đình cụ Vũ Lê Chưởng xóm Phú, gia đình cụ Nguyễn Xuân Tơn xóm Đông làng Thọ Vinh là chiến sỹ nông nghiệp giỏi được vinh danh và đi báo cáo điển hình ở huyện, tỉnh.
Ngoài sản xuất nông nghiệp, nghề thủ công, khai thác gỗ, than, củi sản xuất vật liệu xây dựng: gạch, gói, vôi trong xã phát triển mạnh mẽ. Ngoài thuế nông nghiệp, thuế thương nghiệp ngày càng có nguồn thu phong phú đầy đủ hơn.
Các mặt văn hoá xã hội – giáo dục y tế có nhiều khởi sắc. Ngành giáo dục đã có cải tiến trong chương trình, nội dung giảng dạy phục vụ sản xuất chiến đấu, các trường lớp học được mở ra.
Phong trào văn hoá, văn nghệ được quan tâm, làng nào cũng có đội văn nghệ nghiệp dư riêng. Phong trào ca múa nhạc quần chúng phát triển mạnh mẽ, tạo không khí tưng bừng náo nhiệt khắp vùng. Tin chiến thắng ở khắp các chiến trường bay về, cùng với cuộc sống mới ở hậu phương đã được thể hiện vào các làn điệu văn nghệ cổ truyền như tuồng, chèo, hò, vè, ví dặm, cổ vũ tinh thần chiến đấu, chiến thắng của toàn dân sau mỗi đêm diễn. Những bài hát: kết đoàn, hò kéo pháo, giải phóng Điện Biên, ca ngợi đoàn kết Việt - Trung hữu nghị được phổ biến rộng rãi trong nhân dân, hầu như ai cũng thuộc.
Những bài thơ mang sắc thái, hơi thở của cuộc chiến như: "Bài ca vỡ đất" của Hoàng Trung Thông, "Thăm lúa" của Trần Hữu Thung, "Đêm nay Bác không ngủ" của Minh Huệ hay "Trường ca Quỳnh Mai yêu dấu" của thầy giáo Lê Sỹ Thiềm đã đi vào lịch sử văn học dân tộc và quê hương, góp phần thúc đẩy mọi mặt công tác kháng chiến, kiến quốc, xây dựng đời sống mới.
Cuộc vận động bài trừ mê tín dị đoan, xây dựng đời sống mới được triển khai mạnh mẽ, việc bói toán, đồng bóng, cờ bạc, rượu chè bê tha được phê phán dẹp bỏ.
Lễ cưới hỏi được giản tiện, từ các lễ: dạm ngõ, bỏ trầu, ăn hỏi, cưới, lại mặt nay còn 3 lễ: dạm ngõ, ăn hỏi, cưới.
Nét đẹp văn hoá nổi bật là tình làng, nghĩa xóm được gắn quyện hài hoà, tình cảm láng giềng tối lửa tắt đèn có nhau, chị em xa không bán mà còn mua láng giềng gần phát triển; đặc biệt là tinh thần tương thân tương ái, giúp đỡ nhau khi khó khăn hoạn nạn được các đoàn thể phát động, nhân dân hưởng ứng sôi nổi.
Công tác chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân được các cấp uỷ chính quyền quan tâm chú ý, hệ thống y tế từ tỉnh, huyện đến xã được hình thành. Mỗi làng có 2-3 cán bộ y tế chuyên trách, có y tá điều trị, y sỹ sản khoa huyện điều động về, có nhà thương riêng đặt ở trung tâm; nhờ đó bệnh dịch từng bước được khống chế, sức khoẻ toàn dân được chú ý, nhân dân ngày càng tin tưởng vào chế độ mới. Các bệnh đậu mùa, sốt rét, dịch tả, đã có kháng sinh: ký ninh, thuốc thuỷ đậu. Các thầy thuốc đông y hoạt động có hiệu quả.
Cuộc kháng chiến càng phát triển đến giai đoạn kết thúc, càng đòi hỏi hậu phương Nghệ An phải huy động gấp bội sức người, sức của trong nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Muốn kháng chiến hoàn toàn thắng lợi, dân chủ nhân dân được thực hiện phải thiết thực nâng cao quyền lợi kinh tế và chính trị của nông dân, phải chia ruộng đất cho nông dân”1.
Tháng 3/1953, TW Đảng, Quốc hội và Chính phủ thông qua Nghị quyết về công tác phát động quần chúng thực hiện chính sách ruộng đất trong kháng chiến.
Tháng 6/1953, phong trào phát động quần chúng đấu tranh triệt để giảm tô, thực hiện giảm tức được thí điểm ở một số xã ở Diễn Châu, Nghi Lộc, Yên Thành.
8. Nhân dân Quỳnh Mai với cuộc đấu tranh chống dây dưa thuế vận động giảm tô, giảm tức, đấu tranh chính trị.
Hưởng ứng chủ trương của Tỉnh uỷ phát động trong toàn tỉnh đợt đấu tranh chống phần tử dây dưa thuế nông nghiệp. Quỳnh Lưu và vùng Quỳnh Mai đi đấu tranh vào một số nhà giàu nhiều ruộng đất như Bang Diễn, Mậu Phớt, Bộ Nhiệm…
          Cuộc đấu tranh chống dây dưa thuế ở Quỳnh Mai khá nhẹ nhàng vì hàng chục gia đình ở Thiện Kỵ, Thọ Vinh, Quý Vinh, làng Ưa đều tự ý thức về trách nhiệm của mình trong thực hiện Sắc lệnh thuế của Chính phủ và biết được ý nghĩa của việc đóng thuế để quân đội ăn no đánh thắng, …
          Cuộc đấu tranh chính trị tuy có làm giảm uy thế của các chức sắc thời phong kiến đế quốc, bọn địa chủ cường hào, nhưng các Chi bộ, Chính quyền xã không tránh khỏi sai lầm là không chỉ đạo được phong trào nông dân đấu tranh theo mục tiêu đã đề ra, mà phát triển theo xu thế tự phát, đụng chạm đến một số người từng tham gia lãnh đạo kháng chiến làm ảnh hưởng đến chính sách mặt trận của Đảng, đụng chạm đến khối đại đoàn kết dân tộc.
          Tuy nhiên Đảng đã kịp thời nhận ra sai lầm và tiến hành một cuộc tự phê bình kiểm điểm, kịp thời sửa chữa, xây dựng niềm tin cho toàn dân lúc này là: “tất cả cho tiền tuyến”, “tất cả cho chiến thắng”.
          Đầu năm 1953, sau khi thất bại ở chiến dịch Tây Bắc, quân Pháp rút hết tàn quân về xây dựng tuyến phòng thủ Thượng Lào, biến thị xã Sầm Nưa thành một cứ điểm mạnh đặt dưới sự chỉ huy trực tiếp của Bộ chỉ huy quân đội Pháp ở miền Bắc Đông Dương.
          Hai tỉnh Thanh Hoá, Nghệ An được giao trọng trách phục vụ chiến dịch này. Quỳnh Lưu, Hoàng Mai đã đáp ứng đủ quân, lương cho chiến dịch.
          Tháng 4/1953, quân tình nguyện Việt Nam, chủ yếu là Thanh - Nghệ cùng phối hợp với quân giải phóng Lào đã mở chiến dịch Thượng Lào và đã giải phóng toàn bộ tỉnh Sầm Nưa, và một phần tỉnh Xiêng Khoảng và tỉnh Phong Sa Lỳ.
          Chiến thắng Thượng Lào có ý nghĩa chiến lược đối với cuộc kháng chiến của nhân dân 2 dân tộc Việt – Lào, mở ra cục diện mới trên chiến trường Đông Dương. Kế hoạch bao vây uy hiếp khu Việt Bắc và Tây Bắc của thực dân Pháp bị phá vỡ. Đối với vùng tự do Thanh - Nghệ - Tĩnh chiến thắng Thượng Lào đã chọc thủng vành đai phong toả của địch ở phía Tây, bảo vệ hậu phương, tạo điều kiện phối hợp chiến đấu giữa lực lượng vũ trang các tỉnh vùng biên giới nước ta với nước Lào anh em.
          Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, đưa đến ký kết hiệp định Giơnevơ về chấm dứt chiến tranh lập lại hoà bình Đông Dương có sự đóng góp to lớn của nhân dân Nghệ An về sức người, sức của. Trong đó Nghệ An có tám vạn thanh niên tòng quân, 10.630 thanh niên xung phong, 927.447 lượt dân công, 680 người con ưu tú của Nghệ An (nhiều nhất cả nước) mãi mãi nằm lại với đất trời Tây Bắc1. Riêng Xã Quỳnh Mai có: Hơn 300 thanh niên tòng quân, hơn 100 thanh niên xung phong, hơn 3000 lượt dân công, 47 liệt sỹ. Ở xã Quỳnh Vinh có: Hơn 100 thanh niên tòng quân, 19 người thanh niên xung phong, hơn 1000 lượt dân công, có 16 liệt sỹ (nhiều nhất các xã trong vùng Hoàng Mai) (Quỳnh Dị: 13, Quỳnh Thiện: 9, Quỳnh Trang: 7)[4]
                                                          Ch­¬ng V
quúnh vinh víi sù nghiÖp c¶i t¹o, x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ chèng mü cøu n­íc
 I. C«ng cuéc kh«i phôc kinh tÕ vµ ph¸t triÓn x· héi (1954 - 1957).
N¨m 1954, sau chiÕn th¾ng lÞch sö §iÖn Biªn Phñ, hiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ , miÒn B¾c n­íc ta hoµn toµn ®­îc gi¶i phãng. Nh©n d©n c¶ n­íc b­íc sang thêi kú lÞch sö míi, miÒn B¾c thùc hiÖn ®ång thêi hai nhiÖm vô c¸ch m¹ng: x©y dùng Chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, ®Êu tranh gi¶i phãng miÒn Nam thùc hiÖn thèng nhÊt n­íc nhµ.
Ngµy 25/4/1954, x· Quúnh Mai ®­îc chia t¸ch thµnh 4 x·: Quúnh Vinh, Quúnh Trang, Quúnh ThiÖn vµ Quúnh DÞ.
Trong 9 n¨m tr­êng kú kh¸ng chiÕn Hoµng Mai nãi riªng Thanh - NghÖ TÜnh thuéc vïng tù do, trong s¶n xuÊt n¨ng suÊt c©y trång ch­a thËt t¨ng m¹nh. Nh÷ng n¨m cuèi cña kh¸ng chiÕn, thiªn tai liªn tiÕp x¶y ra, h¹n h¸n, lôt b·o lµm cho mïa mµng thiÖt h¹i kh¸ lín. §ång ruéng tõ ®Ëp ng¨n mÆn ®Õn c¸c khe suèi, cån b·i ®Òu ®­îc khai hoang phôc hãa nh­ hè §ång Mü, hè Trän, hè Nhãc ®­îc cÊy lóa mét vô m­êi. §ång xa nh­ khe R¸ch, C©n Trµu, ®ång Kin ®Òu ®­îc khai ph¸ tËn ch©n nói ®Ó lµm ruéng lóa. Sau mét n¨m diÖn tÝch ®· t¨ng h¬n hµng chôc mÉu, n¨ng suÊt lóa n­íc b¾t ®Çu t¨ng, nhê cã cã nhiÒu ph©n xanh, ph©n gia xóc.
N¨m 1954, gi¶m t« b×nh qu©n ruéng ®Êt 1,5 sµo/ng­êi nhiÒu gÊp 3 lÇn hiÖn nay (2009). Sè ®¶ng viªn cña Chi bé Quúnh Vinh cã 39 ®ång chÝ, BÝ th­ ®ång chÝ Lª ThÞ Vang vµ tiÕp ®Õn lµ ®ång chÝ Lª V¨n Tr­¬ng. Chñ tÞch UBHC lµ ®ång chÝ NguyÔn XiÓn, Phã Chñ tÞch lµ «ng Lª Th¹c Lam.
1. X©y dùng §¶ng, chÝnh quyÒn tiÕn hµnh kh«i phôc kinh tÕ vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt
Ph¸p lÖnh gi¶m t« ®· ®­îc thùc hiÖn, ®Þa chñ, phó n«ng ph¶i tho¸i t« cho n«ng d©n, ruéng ®Êt n«ng d©n b¸n cho ®Þa chñ, phó n«ng ngµy tr­íc ®­îc quyÒn chuéc l¹i (kÓ c¶ ruéng ®Êt b¸n ®î vµ b¸n ®o¹n) v× vËy hÇu hÕt n«ng d©n ®· cã ruéng cµy ®Ó b¶o ®¶m ®êi sèng.
Kinh tÕ rõng ngµy cµng ph¸t triÓn: N¹i chÌ, n¹i chuèi nh­ KÏm C©n Só, Cá HÑ vÒ sau më réng sang c¶ rõng Thanh Hãa nh­ Khe Trï, Dèc §©m, Mu Cua, ...
Chi bé §¶ng l·nh ®¹o nh©n d©n thùc hiÖn cuéc c¶i c¸ch ruéng ®Êt
Th¸ng 3 n¨m 1955, ba huyÖn DiÔn, Yªn, Quúnh ®­îc tØnh chän lµm thÝ ®iÓm vÒ c¶i c¸ch ruéng ®Êt. Chi bé §¶ng Quúnh Vinh ®­îc kiÖn toµn ®Æc biÖt lµ tõ khi cã ®éi c¶i c¸ch vÒ x·.
BÝ th­ lµ ®ång chÝ Lª LËp, mét ®¶ng viªn tiÕn bé nhanh chãng tõ mét cè n«ng víi lßng yªu n­íc, yªu c¸ch m¹ng cã b¶n lÜnh ý chÝ quyÕt t©m c¸ch m¹ng cao ai còng kÝnh nÓ. Phã BÝ th­ Chñ tÞch lµ ®ång chÝ NguyÔn Xu©n LÞch, mét ng­êi c­¬ng trùc chÞu khã kh«ng nÒ hµ mét c«ng viÖc nµo miÔn lµ phôc vô cho c¸ch m¹ng, cho nh©n d©n.
N¨m (1955-1956), Phã Chñ tÞch lµ bµ Lª ThÞ §¶m ®¶m ®ang, kiªn nghÞ ®· tõng lµm thÈm ph¸n trong c¸c phiªn tßa trong thêi kú c¶i c¸ch ruéng ®Êt.
Søc sèng m¹nh liÖt cña ng­êi lao ®éng n«ng d©n n«ng th«n, khÈu hiÖu “ng­êi cµy cã ruéng”, “cã khæ, nãi khæ n«ng d©n vïng lªn” ®· ®­îc thùc hiÖn. ThÓ hiÖn ch©n lý lao ®éng lµ vinh quang lµ lÏ sèng tèt ®Ñp, ch©n chÝnh nhÊt lµ sù tr­êng tån cña x· héi. Trong c¶i c¸ch ruéng ®Êt c¶ x· cã 53 ®Þa chñ. Ruéng ®Êt, nhµ cöa, vËt dông ®· tÞch thu chia cho bÇn cè n«ng lµ tÇng líp n«ng d©n nghÌo.
C¶i c¸ch ruéng ®Êt lµ mét cuéc ®Êu tranh chÝnh trÞ rÊt quan träng ®· h¹ ®­îc thÕ lùc ®Þa chñ c­êng hµo trong n«ng th«n, tÞch thu hµng tr¨m mÉu ruéng, hµng tr¨m tÊn lóa vµ dông cô s¶n xuÊt chia cho bÇn cè n«ng. §Þa vÞ cña n«ng d©n lao ®éng nãi chung ®· ®­îc n©ng cao, trë thµnh ng­êi lµm chñ cña ®Êt n­íc.
Cuéc c¶i c¸ch ruéng ®Êt thu ®­îc nhiÒu th¾ng lîi to lín. §ã lµ kÕt qu¶ thùc hiÖn c­¬ng lÜnh cña §¶ng nªu ra tõ n¨m 1930 “§éc lËp d©n téc, ng­êi cµy cã ruéng”.
Song cuéc c¶i c¸ch ruéng ®Êt còng ®· ph¹m ph¶i mét sè sai lÇm, ®ã lµ sù ngé nhËn vÒ tiªu diÖt phong kiÕn, c¸c di tÝch v¨n hãa x­a ®Ó l¹i ®Òu bÞ ®èt ph¸. B»ng s¾c thêi phong kiÕn, c¸c di chØ, chïa chiÒn, miÕu m¹o kh«ng ®­îc coi träng.
Tõ cuèi th¸ng 10/1956, Quúnh Vinh b¾t ®Çu thùc hiÖn chñ tr­¬ng söa sai, d­íi sù l·nh ®¹o cña cÊp ñy §¶ng, c¸c cÊp chÝnh quyÒn, nh©n d©n thùc hiÖn tèt chñ tr­¬ng söa sai cña §¶ng. Phôc håi §¶ng tÞch cho nh÷ng ®¶ng viªn bÞ xö trÝ sai, tr¶ l¹i thµnh phÇn cho nh÷ng ng­êi bÞ quy sai. TiÕn hµnh kiÖn toµn c¸c tæ chøc ®oµn thÓ chÝnh trÞ x· héi t¹o ®­îc sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ trong §¶ng, trong d©n. §Èy m¹nh phong trµo thi ®ua ph¸t triÓn kinh tÕ v¨n hãa.
2. X©y dùng ®êi sèng v¨n hãa.
§éi v¨n nghÖ x· ®­îc thµnh lËp do «ng TrÇn Dôc, lµm tr­ëng ban. V¨n nghÖ quÇn chóng ph¸t triÓn tõ nh÷ng ®iÖu móa hßa b×nh t­ng bõng, tõ nh÷ng ®iÖu móa hiÖn ®¹i ®­îc quÇn chóng hãa, giµ, trÎ, trai, g¸i ai còng cã thÓ tham gia nh¶y móa ®­îc. S©n ®×nh, s©n vËn ®éng ®Òu cã thÓ lµ s©n khÊu d· chiÕn diÔn ho¹t c¶nh sinh ho¹t ®êi th­êng. §éi v¨n nghÖ x· ph¸t triÓn nhanh, trë thµnh ®éi chuyªn nghiÖp cña ®Þa ph­¬ng. Trang thiÕt bÞ tù tóc nh­ng rÊt ®Çy ®ñ, t­¬ng ®­¬ng víi ®éi chuyªn nghiÖp cña Nhµ n­íc. §éi v¨n nghÖ ®· cö ng­êi ra tËn r¹p Kim Phông ë Hµ Néi ®Ó häc c¸ch trang trÝ s©n khÊu vµ hãa trang cho c¸c diÔn viªn.
C¸c vë diÔn tuång béi nh­: Nî n­íc thï nhµ (Hai Bµ Tr­ng), Ph¹m C«ng Cóc Hoa, ChÌo Quan ©m ThÞ KÝnh; ngoµi ra rÊt nhiÒu vë tù s¸ng t¸c nh­ C«ng tr¸i quèc gia, ®ãng nhanh thãc tèt,.... vµ nhiÒu vë chÌo, tuång ®­îc «ng TrÇn T¶i c¶i biªn s¸ng t¸c, mét vµi th¸ng diÔn mét lÇn, nh©n d©n xem rÊt ®«ng vµ nhiÖt liÖt t¸n th­ëng, nhÊt lµ giäng h¸t cña bµ Thanh Dùc, ....«ng NguyÔn Xu©n §oµn vµ nhiÒu diÔn viªn nghiÖp d­ kh¸c tµi n¨ng ®­îc nh©n d©n mÕn mé.
Th¬ ca, hß vÌ ®­îc nhiÒu ng­êi s¸ng t¸c, thÓ hiÖn niÒm vui, søc sèng m·nh liÖt cña nh©n d©n sau chiÕn tranh chèng Ph¸p, tiªu biÓu lµ «ng TrÇn L©n, «ng gi¸o Lª Sü ThiÒm ca ngîi con ng­êi Quúnh Vinh cÇn cï, s¸ng t¹o, sù bËn rén vÊt v¶ cña ng­êi phô n÷, vÒ vÎ ®Ñp duyªn d¸ng, kháe m¹nh:
Ngµy hai m­¬i buæi trÌo non
ThÕ mµ vÉn ®Ñp vÉn gißn hìi anh
N¹i chÌ, khe Dò, C©n Chanh, §µng §éng, ... qu¶ lµ ngµy kh«ng ph¶i 2 trËn trÌo non mµ kh«ng biÕt bao nhiªu lÇn, c¸c c« vÉn ®Ñp, vÉn gißn. Råi mËt ngät, gõng cay, ®¾m say quª mÑ, nçi niÒm cña nh÷ng ng­êi con g¸i ph¶i lÊy chång ë lµng xa.
          Nhí l¹i:       Dï trÌo non con vÉn ®Ñp vÉn gißn
          Bao nhiªu ch½n lÏ, nÐt son ®Ëm ®µ.
Võa h¸i chÌ c¸c c« g¸i võa h¸t hß rÊt yªu ®êi. Ngµy ®i h¸i chÌ, ®ªm vÒ c¸c chÞ em häc b×nh d©n häc vô, xãm nµo còng cã tõ mét ®Õn 3 líp, líp 4 c¶ xãm cã 1 líp.
Con g¸i x· Quúnh Vinh tr­íc n¨m 1957 ®i häc phæ th«ng rÊt Ýt, hÇu hÕt lµ häc b×nh d©n häc vô vµo ban ®ªm
N¨m1947-1950, «ng Long lµ Tr­ëng ban b×nh d©n häc vò, hµng n¨m ®Òu cã thi häc viªn giái. ¤ng Lª §¨ng V©n lµ häc viªn giái n¨m (1951-1952), lÇn thi häc viªn giái ®Çu tiªn cña x·.
Sù tiÕn bé trong ®êi sèng v¨n hãa míi: Ma chay, c­íi xin nhÑ nhµng, tiÕt kiÖm, ®¸m c­íi chØ cã trÇu cau, chÌ n­íc, kÑo b¸nh vµ kh«ng mõng rì.
Tr­íc kia cuèi §«ng, ®Çu Xu©n th­êng x¶y ra n¹n dÞch ®Ëu mïa, kh«ng trõ ai, trÎ m¾c, giµ còng bÞ, hËu ®Ëu cã ng­êi tö vong, cã ng­êi mang di chøng c¶ ®êi. Sau C¸ch m¹ng Th¸ng 8 n¨m 1945 cho ®Õn 1960 bÖnh dÞch ®Ëu mïa ®· ®­îc tiªm chñng chu ®¸o, nªn thi tho¶ng míi cã mét vµi ng­êi bÞ s­ëi, ®Ëu mïa.
Thêi kú 1955-1958, b¾t ®Çu xuÊt hiÖn c¸c tæ ®éi c«ng, tËp ®oµn s¶n xuÊt, ph­êng héi. Trong s¶n xuÊt ®· t¹o ®­îc søc m¹nh céng ®ång ®Ó khai hoang phôc hãa, khai th¸c tµi nguyªn ë nói rõng. Ph­êng héi ph¸t triÓn ®· t¹o ®­îc Ýt vèn cho s¶n xuÊt bu«n b¸n. Tiªu biÓu lµ ph­êng xe ®¹p thå chÌ xanh ra c¸c chî ë Thanh Hãa b¸n. Nhê vËy viÖc tiªu thô chÌ hµng ngµy cña nh©n d©n trong x· rÊt tèt, ph­êng lµm nhµ, ph­êng n­¬ng rÉy, ë rõng (ph­êng n¹i rau, ph­êng n¹i lóa).
Giao th«ng ®­êng s¸ ®­îc söa sang, cÇu cèng ®­îc tu s÷a,... §Æc biÖt n¨m (1955-1956), ®· b¾c cÇu qua s«ng Hoµng Mai ë vÞ trÝ tõ xãm Quý sang xãm Yªn Léc b»ng vËt liÖu b»ng ®­êng ray, ®­êng tµu Ph¸p vµ mÆt l¸t v¸n. Ng­êi ®èc c«ng lµ «ng Ký TÞnh t¹o thuËn lîi cho viÖc ®i l¹i hai xãm, ®Æc biÖt lµ häc sinh lµng Nhåi ®i häc ë tr­êng CÊp 1 Quúnh Vinh vµ cÊp 2 Hoµng Mai.
NghÒ ®óc g¹ch còng b¾t ®Çu ph¸t triÓn. Lóc tr­íc cã «ng TrÇn V¨n Th­¬ng sau ®ã «ng Bïi §×nh Lan vµ tiÕp ®ã lµ tæ hîp «ng NguyÔn §×nh Thµnh vµ «ng Lª Th¹c TËp lËp lß s¶n xuÊt g¹ch ngãi t¹i ®ång GiÕng T¸y. S¶n phÈm cña c¸c «ng ®· x©y dùng ®­îc nhiÒu c«ng tr×nh cña tËp thÓ, nh©n d©n vµ gia ®×nh trong vµ ngoµi x·.
Sau ba n¨m kh«i phôc kinh tÕ Chi bé §¶ng ®· l·nh ®¹o nh©n d©n kh¾c phôc khã kh¨n ®­a ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn lªn v­ît bËc “Mét ngµy b»ng mÊy m­¬i n¨m”. 88% nhµ ë cña d©n ®· ®­îc ngãi hãa, qu¶ lµ mét vïng n«ng th«n Ýt cã ë miÒn B¾c håi bÊy giê.
II. §¶ng bé Quúnh Vinh l·nh ®¹o nh©n d©n c¶i t¹o XHCN (1958-1960).
Vµo cuèi n¨m 1959, phong trµo x©y dùng HTX ra ®êi, ban ®Çu mçi HTX chØ cã 25-30 hé, mçi xãm 1 HTX, mçi xãm 2-3 HTX. HTX mua b¸n mËu dÞch Quèc doanh cña Hoµng Mai còng ra ®êi.
Héi nghÞ TW lÇn thø XIV häp vµo th¸ng 12 n¨m 1958 ®· x¸c ®Þnh râ nhiÖm vô cña miÒn B¾c trong nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp kû 60 lµ: “§Èy m¹nh cuéc c¸ch m¹ng XHCN, träng t©m tr­íc m¾t lµ c¶i t¹o XHCN ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ t­ b¶n ,t­ doanh, ra søc ph¸t triÓn thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh, ®­a kinh tÕ quèc doanh thµnh lùc l­îng chñ ®¹o toµn bé nÒn kinh tÕ XHCN. Trong khi tiÕn hµnh c¶i t¹o XHCN vµ x©y dùng CNXH ph¶i lu«n ®Ò cao c¶nh gi¸c, kiªn quyÕt ®Ëp tan mäi ©m m­u vµ hµnh ®éng ph¸ ho¹i cña bän ph¶n ®éng,... ®ång thêi ph¶i tiÕn hµnh c«ng t¸c gi¸o dôc c¶i t¹o t­ t­ëng vµ v¨n hãa, coi ®ã lµ mét bé phËn quan träng, kh¨ng khÝt cña nhiÖm vô c¶i t¹o XHCN vµ x©y dùng CNXH. NhiÖm vô cña §¶ng bé ®Ò ra thùc hiÖn nghiªm tóc NghÞ QuyÕt TW, NghÞ quyÕt cña HuyÖn ñy lµ tËp trung cao ®é cho ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ph¸t triÓn v¨n hãa. §Õn ®Çu n¨m 1960, Quúnh Vinh ®· hoµn thµnh x©y dùng HTX cÊp thÊp trong toµn x· víi 11 HTX, riªng xãm §«ng cã 3 HTX.
Nh÷ng HTX míi thµnh lËp lµm ¨n khÊm kh¸, ¨n chia tiÒn thãc lóa vµ tiÒn c«ng, nhiÒu gia ®×nh kh¸ h¬n lµm ¨n riªng lÎ.
C¸ch thøc lµm ¨n tËp thÓ theo nhãm víi c¸c c«ng viÖc ë ®ång ruéng vµ n­¬ng rÉy, ruéng ®Êt, tr©u bß, dông cô s¶n xuÊt, n¹i chuèi, n¹i chÌ ®Òu tËp trung vµo HTX, hµng vô ®­îc chia theo khÈu phÇn vµ theo c«ng ®iÓm cña mçi gia ®×nh lµm ®­îc, hµng th¸ng ®­îc chia tiÒn c«ng vµ hoa lîi cña n¹i chuèi, n¹i chÌ. Cuéc sèng cña nh÷ng n¨m HTX cÊp thÊp kh¸ dÔ chÞu. C«ng ®iÓm lµ nguån thu chñ yÕu cña c¸c gia ®×nh x· viªn. Giai ®o¹n nµy, lóa s¶n xuÊt chñ yÕu lµ vô 10, vô 5 rÊt Ýt.
Mçi n¨m gia ®×nh nhiÒu lao ®éng cã thÓ thu ®­îc 1,5-1,7 tÊn thãc, ngoµi ra tiÒn c«ng ®ñ ®Ó chi hµng ngµy. Ch¨n nu«i ph¸t triÓn chËm, lîn nu«i cña c¸c gia ®×nh hµng n¨m ®ñ ®ãng nghÜa vô cho nhµ n­íc, d­ thõa kh«ng ®¸ng kÓ cho nªn kinh tÕ n«ng nghiÖp chñ yÕu lµ trång trät. Nghµnh nghÒ thñ c«ng nghiÖp ®Òu ®­îc ®­a vµo qu¶n lý trong HTX n«ng nghiÖp nh­ rÌn, méc, s¬n trµng...
Cuèi n¨m (1959 -1960), víi t­ t­ëng chØ ®¹o quyÕt liÖt, nhiÒu hé gia ®×nh viÕt ®¬n vµo HTX mét c¸ch å ¹t, vi ph¹m nguyªn t¾c tù nguyÖn. Phong trµo x©y dùng HTX cßn mang nhiÒu yÕu tè chñ quan, ch­a thÊu ®¸o vÒ XHCN, ®ång nhÊt hîp t¸c hãa vµ tËp thÓ hãa; chØ chó träng nhiÒu ®Õn viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò së h÷u t­ liÖu s¶n xuÊt (®ãng gãp ruéng ®Êt, tr©u bß, t­ liÖu s¶n xuÊt lµm chung) ch­a thùc sù chó ý ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý, c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý HTX.
C«ng t¸c v¨n hãa x· héi víi ph­¬ng ch©m ph¸t triÓn gi¸o dôc, y tÕ c¶ vÒ c«ng lËp vµ d©n lËp, x· cã 1 tr¹m x¸, cã c¶ ®«ng y vµ t©y y. Tr¹m tr­ëng lµ «ng TrÇn Ngo¹n.
Trong x· cã 2 tr­êng cÊp 2 phæ th«ng n«ng nghiÖp vµ phæ th«ng. Nhê cã tr­êng phæ th«ng n«ng nghiÖp cho nªn con em x· nhµ vµ c¸c x· l©n cËn cã ®iÒu kiÖn häc v¨n hãa hÕt cÊp 2.
Phong trµo thi ®ua yªu n­íc ngµy cµng ph¸t triÓn tèt. Phong trµo lµm ph©n xanh, trång khoai ô ®­îc nh©n d©n ®ång t×nh h­ëng øng. Ph©n ®¹m cã mét sè hé b¾t ®Çu sö dông cã hiÖu qu¶, s¶n l­îng l­¬ng thùc ngµy cµng t¨ng.
III. §¶ng bé Quúnh Vinh l·nh ®¹o nh©n d©n thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt (1961-1965).
§¹i héi toµn quèc lÇn thø III tõ ngµy 5/9 ®Õn  ngµy 12/9/1960 cña §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam ®· ®Ò ra ®­êng lèi chung cho c¸ch m¹ng XHCN ë miÒn B¾c n­íc ta vµ ®Êu tranh thèng nhÊt ®Êt n­íc
NhiÖm vô 5 n¨m lÇn thø nhÊt vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi lµ thùc hiÖn c¶i t¹o XHCN ®èi víi n«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp, th­¬ng nghiÖp nhá vµ c«ng th­¬ng nghiÖp t­ b¶n, t­ doanh; ph¸t triÓn thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh; thùc hiÖn c«ng nghiÖp hãa XHCN b»ng c¸ch ­u tiªn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nÆng mét c¸ch hîp lý, ®ång thêi ra søc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp nhÑ; ®Èy m¹nh c¸ch m¹ng XHCN vÒ t­ t­ëng v¨n hãa vµ kü thuËt, biÕn n­íc ta thµnh mét n­íc XHCN cã c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, v¨n hãa vµ kü thuËt tiªn tiÕn.
§Ó thùc hiÖn NghÞ quyÕt cña HuyÖn ñy vµ cña ®¹i héi §¶ng bé x·, nh©n d©n ®· kh«ng ngõng phÊn ®Êu. §©y còng lµ thêi kú ®Çy gian khã cña ®Þa ph­¬ng.
N¨m 1961, Chi bé §¶ng Quúnh Vinh ®­îc n©ng lªn thµnh §¶ng bé (®ång chÝ Hoµng §×nh Tr­¬ng-BÝ th­, ®ång chÝ Lý Xu©n Nh·n-Phã BÝ th­).
Tæ chøc HTX n«ng nghiÖp tõ ph¹m vi th«n lªn liªn th«n cña x· tõ 11HTX nay hîp thµnh 3 HTX. Qu¶n lý s¶n xuÊt ngµy cµng phøc t¹p h¬n giai ®o¹n tËp thÓ hãa tÊt c¶ t­ liÖu s¶n xuÊt vµ lao ®éng (kÓ c¶ lao ®éng phô vµ lao ®éng chÝnh).
Nh÷ng n¨m th¸ng cña nöa ®Çu thËp kû 60 vÊn ®Ò nhËn thøc cña c¸n bé ®¶ng viªn cã phÇn kh¾c nghiÖt vÒ 2 con ®­êng: X· héi chñ nghÜa vµ t­ b¶n chñ nghÜa. Quan niÖm tÊt tËt cña c¶i x· héi lµ cña tËp thÓ, kh«ng ph¸t huy vai trß c¸ nh©n s¸ng t¹o s¶n xuÊt trong céng ®ång. Ch­a hiÓu thÊu ®¸o vÒ quy luËt ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, non yÕu vÒ c«ng t¸c qu¶n lý HTX.
§¹i héi ®¹i biÓu huyÖn Quúnh L­u lÇn thø VII, lÇn thø VIII ®Òu x¸c ®Þnh: “ph¶i ®Æt träng t©m vµo l·nh ®¹o ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, ph¶i lÊy viÖc gi¶i quyÕt ®¶m b¶o l­¬ng thùc, thùc phÈm lµm nhiÖm vô cÊp b¸ch, cè g¾ng kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu ®ãi”.
Thùc hiÖn NghÞ quyÕt cña HuyÖn ñy phong trµo thi ®ua c¶i t¹o ®ång ruéng lµm vì bê vòng, bê thöa vµ hÖ thèng t­íi tiªu ë c¸c vïng ®ång s©u, vïng b¸n s¬n ®Þa trªn toµn huyÖn rÊt s«i næi. §i ®«i víi phong trµo c¶i t¹o ®ång ruéng viÖc c¶i tiÕn c«ng cô s¶n xuÊt còng ®­îc chó ý “bá cµy ch×a v«i lªn ng«i 51” sö dông bõa cá c¶i tiÕn t¹o ®­îc thuËn lîi cho c«ng t¸c lµm cá trªn ®ång ruéng.
Quúnh Vinh lóa chØ 1 vô, vô 5 chñ yÕu lµ khoai mµu. H¹n h¸n ®e däa nghiªm träng cã n¨m mÊt mïa ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn ®êi sèng cña nh©n d©n, c«ng lao ®éng qu¸ thÊp, mét c«ng chØ cã 5-6 l¹ng thãc. ViÖc ®­a gièng lóa míi vµo s¶n xuÊt b­íc ®Çu cã hiÖu qu¶ tèt nh­ gièng T©n Ch©u Lïn, ER vµ lóa bµo thai cã phÇn thÝch hîp víi ®ång ruéng Quúnh Vinh, thay thÕ gièng lóa lèc mì, lóa tr¾ng lo¹i cæ x­a cña ®Þa ph­¬ng.
C«ng t¸c thñy lîi cña x· ®­îc chó ý quan t©m: §ª Bung ®­îc ®¾p tõ n¨m 1957 ®­îc s÷a ch÷a l¹i, ®Ëp §ång Lµng t­íi 20ha, ®Ëp Tròng t­íi 10ha, ®Ëp §ång Th¹ch, ®Ëp CÇm Kú. HÖ thèng ®ª ®Ëp, t­íi tiªu ®­îc quan t©m, s¶n xuÊt ë mét sè c¸nh ®ång cña x· cã phÇn thuËn lîi h¬n tr­íc rÊt nhiÒu.
Mét c«ng viÖc quan träng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n lµ khai hoang, di d©n, ®iÒu hßa mËt ®é d©n sè (d©n gÇn ruéng).
Quúnh Vinh cã nh÷ng c¸nh ®ång xa d©n kho¶ng 8-9km nh­: §ång Kin, C©y Trµu, Khe R¸ch, ®ång Lµng Däc rÊt khã kh¨n cho viÖc canh t¸c.
N¨m 1963 chñ tr­¬ng cña HuyÖn ñy vµ NghÞ quyÕt cña §¶ng ñy x· Quúnh Vinh lµ di d©n, lËp 1 xãm míi gäi lµ T©n Hïng víi 64 hé, mçi Chi bé cö 3 ®¶ng viªn, c«ng t¸c di d©n b­íc ®Çu thu ®­îc nh÷ng th¾ng lîi, ®­îc TØnh, HuyÖn tuyªn d­¬ng. D©n gÇn ruéng ®i lµm ®ång ®ì vÊt v¶ h¬n, song chç ë míi còng n¶y ra mu«n vµn khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ thñy lîi kh«ng cã, h¹n h¸n kÐo dµi triÒn miªn v× vËy cã hé ë lµng míi T©n Hïng, mét thêi gian ®· chuyÓn ®i vïng kh¸c ®Ó sinh sèng, chñ yÕu lµ ®Ó tr¸nh vïng chiÕn ®Þa bÞ ®¸nh ph¸ hµng ngµy, (tõ 1966-1968), di d©n lªn c¸c vïng T©n B×nh, T©n An, T©n Hoa vµ mét sè vïng nhá lÎ kh¸c.
Chñ tr­¬ng di d©n, gi·n d©n lµ chñ tr­¬ng ®óng ®¾n vµ kÞp thêi cña ®Þa ph­¬ng, t¹o sù ph¸t triÓn toµn diÖn cña ®Þa ph­¬ng.
Thùc hiÖn tèt ®­êng lèi chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ ChÝnh phñ, ®· gãp phÇn t¹o dùng ®­îc nÒn t¶ng c¬ së chÝnh trÞ, qu©n sù v÷ng ch¾c, ý chÝ kiªn ®Þnh lËp tr­êng cña mçi ®¶ng viªn vµ quÇn chóng, tÊt c¶ cho sù nghiÖp chung cña §¶ng, cña d©n téc, thèng nhÊt ®Êt n­íc.
IV. §¶ng bé Quúnh Vinh l·nh ®¹o thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt, chiÕn ®Êu trong sù nghiÖp chèng Mü cøu n­íc gi¶i phãng miÒn Nam thèng nhÊt ®Êt n­íc (1965 – 1975).
1. §¶ng bé Quúnh Vinh l·nh ®¹o nh©n d©n thi ®ua s¶n xuÊt s½n sµng chiÕn ®Êu, gãp phÇn ®¸nh th¾ng cuéc chiÕn tranh ph¸ ho¹i lÇn thø nhÊt cña ®Õ quèc Mü (1964 - 1969).
Ngµy 5/8/1964, giÆc Mü ®¸nh ph¸ ra miÒn B¾c lÊy cí vÒ sù kiÖn vÞnh B¾c Bé. vµ h¶i qu©n ViÖt Nam tÊn c«ng tµu chiÕn cña Mü ë h¶i phËn quèc tÕ.
ChiÒu ngµy 5/8/1965, nh÷ng tèp m¸y bay ph¶n lùc cña Mü ®· ®¸nh ph¸ nhµ m¸y ®iÖn Vinh, kho x¨ng ë BÕn Thñy, c¶ng Cöa Héi, Ýt h«m sau ®¸nh ra nhiÒu ®Þa ®iÓm kh¸c trªn toµn miÒn B¾c. Quúnh Vinh b¾t ®Çu høng chÞu mét lo¹t bom ®¹n Mü xuèng c¸c ®Þa ®iÓm nh­: ga Hoµng Mai, cÇu T©y, cÇu §«ng S¸c. Tr­íc t×nh h×nh míi §¶ng bé vµ nh©n d©n võa s¶n xuÊt, võa chiÕn ®Êu chèng chiÕn tranh ph¸ ho¹i lÇn thø nhÊt cña ®Õ quèc Mü 1964-1968 víi khÈu hiÖu tÊt c¶ cho tiÒn tuyÕn, v× miÒn Nam ruét thÞt. Mçi n¨m hµng tr¨m tÊn thãc nghÜa vô, hµng tr¨m nam n÷ thanh niªn gia nhËp vµo qu©n ®éi, ®éi thanh niªn xung phong, phôc vô chiÕn ®Êu. §Õn th¸ng 3 n¨m 1965, 100 m¸y bay Mü bÞ qu©n d©n miÒn B¾c tiªu diÖt.
Tõ n¨m (1965-1968), cuéc chiÕn tranh ph¸ ho¹i cña ®Õ quèc Mü ngµy cµng ¸c liÖt, giÆc Mü ®· dïng nhiÒu lo¹i bom, bom ®µo, bom ph¸, bom s¸t th­¬ng, bom bi, .... ph¸o kÝch tõ biÓn lªn, Quúnh Vinh trë thµnh trung t©m chÞu nhiÒu bom ®¹n. T¹i Hoµng Mai trong ngµy 9/4/1965, ®Õ quèc Mü ®· déi 185 qu¶ bom xuèng cÇu, ga, ®­êng s¾t, ®­êng bé. C¸c trËn ®Þa ph¸o cao x¹ phèi hîp chÆt chÏ víi d©n qu©n du kÝch ®· b¾n r¬i 2 m¸y bay F4. C¸c chiÕn sü d©n qu©n du kÝch Quúnh Vinh l¨n x¶ trong m­a bom b·o ®¹n giµnh giËt tõng thïng, tõng hßm l­¬ng thùc, ®¹n d­îc, vËn chuyÓn hµng tr¨m tÊn hµng ra khái khu vùc bÞ m¸y bay Mü ®¸nh ph¸.
Ngµy 12/5/1965, ®Õ quèc Mü dïng nhiÒu tèp m¸y bay ph¶n lùc hñy diÖt bÖnh viÖn phong Quúnh LËp suèt m¸y ngµy liÒn, giÕt h¹i 179 ng­êi lµm bÞ th­¬ng 115 ng­êi, ph¸ hñy 226 phßng ë, hµng ngh×n bÖnh nh©n vµ thÇy thuèc cßn l¹i ph¶i sèng trong mµn trêi chiÕu ®Êt.
Quy m« ®¸nh ph¸ cña ®Þch ngµy cµng ¸c liÖt h¬n, tËp trung vµo th¸ng 10, th¸ng 11, cã ngµy chóng nÐm bom, ph¸o kÝch h¬n 20 lÇn vµo c¸c träng ®iÓm cÇu cèng, nhµ ga, ®­êng giao th«ng trªn ®Êt Quúnh Vinh.
Nh÷ng n¨m th¸ng chiÕn ®Êu b¶o vÖ m¶nh ®Êt Hoµng Mai ®­îc §ç L­¬ng B»ng ghi l¹i trong nh÷ng trang nhËt ký: “Ngµy 19-10-1965, ®óng 5 giê 10 phót chiÒu, bæng hai m¸y bay ph¶n lùc A4D xuÊt hiÖn lÇn thø nhÊt bay qua, cù ly gÇn nhÊt 2.200m, ®¬n vÞ kh«ng næ sóng. LÇn thø 2 m¸y bay quay trë l¹i cù ly 3.500m, ®¬n vÞ næ sóng. ChiÕc thø nhÊt cã kh¶ n¨ng bÞ th­¬ng. Cßn chiÕc thø 2 khi tiÕng sóng cña ®¬n vÞ m×nh ngõng næ, nh×n lªn bÇu trêi m×nh thÊy mét chiÕc m¸y bay lóc bÊy giê ®· ch¸y thËt råi. M¸y bay bÞ ch¸y l÷a bèc to qu¸, rùc c¶ mét gãc trêi vµ r¬i ngay t¹i châ c¸ch trËn ®Þa 1.500m, giöa tiÕng hoan h« vang nh­ sÊm cña nh©n d©n Hoµng Mai.
Vµo ngµy 22/10/1965, khi ®ang chuÈn bÞ x¹ kÝch, vµo lóc 6 giê kÐm 15 phót, 8 m¸y bay ph¶n lùc gåm 2 chiÕc F4H vµ 6 chiÕc A4D lao th¼ng vµo trËn ®Þa, §¬n vÞ m×nh kÞp thêi næ sóng. ChiÕc F4H ®i ®Çu bÞ b¾n ch¸y ngay t¹i chç. Bän cßn l¹i ho¶ng hèt cót mÊt.
Nh­ng chØ 10 phót sau, bän chóng còng cè l¹i ®éi h×nh tiÕp tôc tiÕn c«ng vµo môc tiªu vµ trËn ®Þa cña ta. LÇn nµy chóng ®¸nh ¸c liÖt h¬n. Liªn tôc bæ nhµo c¾t bom vµ phãng rèc-kÐt 20 lÇn vµo cÇu vµ trËn ®Þa ph¸o. Ta b¾n chÊy thªm 2 chiÕc n÷a (Mét F4H vµ 1 A4D). Cay có v× thÊt b¹i ®au ®ín, ®Õn 9 giê 10 phót chóng l¹i ®em 2 chiÕc A4D vµ 1 chiÕc A6A lao vµo. ChiÕc A6A bay lµ lµ trót xuèng cÇu 18 qu¶ bom. ThËt ch­a tõng thÊy nh÷ng trËn oanh t¹c nµo nh­ thÕ c¶. LÇn ®Çu tiªn ®¬n vÞ ch¹m tr¸n läa m¸y bay A6A. Ch­a cã kinh nghiÖm nªn b¾n kh«ng r¬i .... §óng 11 giê 30 phót, 7 chiÕc A4D l¹i vµo tÊn c«ng 1 ®ît n÷a. TrËn nµy thËt ¸c liÖt v« cïng, m¸y bay bæ nhµo bèn phÝa vµo trËn ®×a vµ sµ xuèng rÊt thÊp, d­íi c¶ tÇng háa lùc ph¸o cña ta, cã nh÷ng lóc ph¸o cña khÈu ®éi m×nh kh«ng tµi nµo b¾n ®­îc v× m¸y bay bay thÊp qu¸. LÇn nµy chóng ®¸nh th¼ng vµo trËn ®Þa phßng kh«ng. bom v©y quanh trËn ®Þa. Khãi bom mï mÞt phñ kÝn c¶ bÇu trêi. Nh­ng trËn ®Þa ë trªn ®åi cao hiÓm trë nªn kh«ng ai viÖc g× c¶. Sau trËn chiÕn ®Êu thø 4 trong ngµy, ®¬n vÞ ®­îc lÖnh tèi sÏ xuèng nói vµ c¬ ®éng ban ®ªm ra b¶o vÖ cÇu ®­êng bé Hoµng Mai trªn trôc ®­êng 1A. §ang chuÈn bÞ cho c¬ ®éng tèi th× l¹i thªm mét trËn chiÕn ®Êu n÷a diÔn ra. 4 chiÕc A4D ®ang lao vµo bæ nhµo vµ c¾t bom ë khu vùc ga Hoµng Mai, lóc nµy lµ 3 giê 20 phót. TrËn chiÕn ®Êu nµy, háa lùc ta cã nh÷ng chïm ®¹n rÊt tèt, nh­ng ®¹n Ýt qu¸ ch­a ®ñ ®Ó tiªu diÖt ®­îc môc tiªu, kÕt thóc trËn chiÕn ®Êu thø 5 trong ngµy.
Sau khi tiÕn sóng ngõng næ, c¸c ®ång chÝ trong huyÖn Quúnh L­u, ñy ban hµnh chÝnh x· vµ nh©n d©n khu vùc Hoµng Mai lªn trËn ®Þa th¨m hái vµ ®éng viªn ®¬n vÞ chiÕn ®Êu. C¸c ®ång chÝ xuèng tõng hÇm ph¸o ®éng viªn nªn anh em rÊt phÊn khëi. Sù cã mËt cña c¸c c¬ qu©n vµ nh©n d©n khu vùc Hoµng Mai lóc nµy lµm cho m×nh cµng thªm c¶m ®éng vµ cµng t¨ng thªm quyÕt t©m chiÕn ®Êu.
Ngµy 18 th¸ng 11 n¨m 1965, 7 giê 15 phót hai chiÕc m¸y bay A4D bæ nhµo c¾t bom vµo ga. §¬n vÞ næ sóng b¾n th¼ng vµo c¶ hai chiÕc, cïng tham gia chiÕn ®Êu cßn cã C2 víi ph¸o 37ly, 12 ly 7 vµ 14 ly 5, háa lùc t­¬ng ®èi m¹nh, thÕ nh­ng còng ch¼ng cã kÕt qu¶ g×, ch­a ®Çy 1 giê sau bän chóng l¹i kÐo vµo, lÇn nµy sè l­îng ®«ng h¬n: 2 chiÕc F8U vµ 4 chiÕc A4D cïng bæ nhµo liªn tôc xuèng khu vùc tËp kÕt hµng hãa ë ga. Chóng c¾t bom xuèng tíi tÊp, chiÕc th× 2 qu¶, chiÕc th× 4 qu¶, c¸c ®¬n vÞ b¶o vÖ xung quanh khu vùc gia næ sóng gi÷ déi, nh­ng kÕt qu¶ vÉn kh«ng cã ph¸t ®¹n nµo tróng môc tiªu.
S©u trËn chiÕn, bän m×nh bµn b¹c c¸ch ®¸nh cho hiÖu qu¶ h¬n th× ®ét nhiªn bom l¹i næ tíi tÊp ë ga, 2 chiÕc F8U c¾t bom xuèc vµ ®· lao qua trËn ®Þa. TiÕp sau ®ã lµ bän F8U cø thay nhau bæ nhµo, mÆc cho háa lùc cña m×nh b¾n lªn gi÷ déi. Cã lÇn 2 chiÕc F8U cïng bæ nhµo c¾t bom mét lóc vµ sµ xuèng rÊt thÊp. TrËn ®Þa cña ®¹i ®éi lóc nµy hÇu nh­ bÞ tª liÖt v× tiÕng gÇm ró cña ®éng c¬ m¸y bay ¸t hÕt c¶ khÈu lÖnh. LÇn nµy bän F8U c¾t bom gi÷ déi h¬n lÇn tr­íc, mçi chiÕc ®Òu c¾t mét lo¹t 4 qu¶ toµn bom ch÷ thËp (Bom h¬i). Sau mçi ®ît nh­ thÕ, khãi bom dùng ®øng thµnh nh÷ng cét ®en ngßm kh«ng tan lµm cäc tiªu cho nh÷ng chiÕc sau nh»m cét khãi Êy mµ bæ nhµo xuèng, lóc nµy bän m×nh chØ cßn b¾n ®­îc ë giai ®o¹n m¸y bay ngãc lªn th«i. KÕt thóc trËn thø 3 trong ngµy ®¬n vÞ b¾n ch¸y ®­îc mét chiÕc F8U vµ r¬i ë x· Quúnh Ph­¬ng.
§ang chuÈn bÞ kiÓm tra ®¹n ph¸o th× l¹i ph¶i b­íc vµo trËn chiÕn ®Êu thø 4 trong ngµy. TrËn nµy gåm 3 chiÕc A4D bæ nhµo c¾t bom xuèng khu vùc ga, cã chiÕc xuèng rÊt thÊp, ®é cao chØ cßn 300m c¸c ®¬n vÞ næ sóng liªn tôc, lÇn nµy cã kh¶ n¨ng s¸t th­¬ng 1 chiÕc. T­ëng nh­ ngµy chiÕn ®Êu h«m nay thÕ lµ ®· kÕt thóc, kh«ng ngê 2 chiÕc A4D l¹i lao vµo trËn ®Þa, lÇn nµy chóng ®¸nh vµo trËn ®Þa ph¸o cña ®¬n vÞ. ChiÕc A4D ®i ®Çu xuèng c¾t xuèng 1 qu¶ bom næ c¹nh c«ng sù khÈu ®éi 3 kho¶ng 10m. Sau khi tiÕng sóng ®¬n vÞ ngõng næ th× toµn khÈu ®é 3 kªu lµ cã mÊy ®ång chÝ bÞ th­¬ng. Chóng m×nh th× cßn ph¶i ë l¹i trªn ph¸o cña khÈu ®éi m×nh ®Ó s½n sµng chiÕn ®Êu kh«ng rêi vÞ trÝ ®­îc.
Bªn c«ng sù khÈu ®éi 3 lóc nµy cã c¸c ®ång chÝ y t¸, qu©n khÝ, trung ®éi tr­ëng, trung ®éi phã cïng víi c¸c ®ång chÝ chØ huy ®¹i ®éi thay nhau b¨ng bã vÕt th­¬ng cho c¸c b¹n ë khÈu ®éi 3. Nh­ng sau Ýt phót th× TrÇn §øc ¢n (quª ë Hµ Nam) lµ ph¸o thñ sè 5 v× vÕt th­¬ng bÞ nÆng qu¸ nªn ®· hy sinh ngay t¹i chç. §/c thø 2 lµ NguyÔn V¨n Phó (cïng quª ë Hµ Nam) lµ ph¸o thñ sè 4, sau khi b¨ng bã xong ®¬n vÞ cho c¸ng lªn tr¹m qu©n y tiÓn ®oµn nh­ng chØ xuèng tíi ch©n ®åi còng hy sinh v× vÕt th­¬ng nÆng. Cßn Nha(Ph¸o thñ sè 3) còng bÞ th­¬ng nÆng vµ QuyÕt (khÈu ®éi tr­ëng) còng bÞ th­¬ng, hai ®/c nµy ®· ®­îc ®­a lªn bÖnh x¸ cøu ch÷a, hiÖn giê cïng ch­a biÕt tin. C¶ khËu ®éi 3 chØ cßn l¹i cã Minh (ph¸o thñ sè 1) vµ Ngo¹n (Ph¸o thñ sè 2) lµ kh«ng bÞ th­¬ng”1
KÎ thï kh«ng nh÷ng ®¸nh ph¸ môc tiªu qu©n sù mµ c¶ môc tiªu d©n sù, kh¾p lµng x·, ®ång ruéng, nhiÒu vïng bÞ bom xíi tung lªn nhiÒu lÇn, nhµ cöa s¹t ®æ, tèc m¸i, ph¶i ®¶o ®i ®¹o l¹i mÊy chôc lÇn, mçi ng­êi ph¶i chÞu 5 qu¶ bom ch­a kÓ ®¹n ph¸o 12ly7, rèc kÐt.
Tõ ngµy 5/3/1966 ®Õn 31/3/1968, trªn bÇu trêi Hoµng Mai lµ nh÷ng l­íi löa ®¹n phßng kh«ng cña qu©n vµ d©n ta, d­íi mÆt ®Êt lµ khãi bôi cña nh÷ng lo¹t bom ®¹n cña m¸y bay, tµu chiÕn Mü. §Æc biÖt nh÷ng ngµy 25/4/1966 kh«ng nh÷ng Mü nÐm bom xuèng ga Hoµng Mai mµ c¶ c¸c vïng ®åi nói nh­ Hèc Béc, B¶i G¸o, Hßn Chµm, .... lµng m¹c, ®ång ruéng, nói rõng Quúnh Vinh kh«ng Ýt vïng kh«ng bÞ bom ®¹n Mü ®µo xíi.
Tõ n¨m 1965-1968, cã 427 trËn nÐm bom vµ ph¸o kÝch cña Mü kh«ng kÓ m¸y bay ®¸nh ë c¸c vïng phÝa T©y tØnh khi trë vÒ cßn bom còng trót xuèng Quúnh Vinh råi lao ra biÓn.
Cµng ®¸nh ®Õ quèc Mü cµng thÊt b¹i th¶m h¹i trªn c¶ hai miÒn Nam, B¾c. Ngµy 21/3/ 1968, tæng thèng Mü J«n X¬n buéc ph¶i tuyªn bè nÐm bom h¹n chÕ miÒn B¾c ViÖt Nam tõ vü tuyÕn 20 trë vµo, tõ ®ã nh©n d©n Quúnh Vinh l¹i b­íc vµo giai ®o¹n míi: Kh«i phôc kinh tÕ vµ chèng chiÕn tranh ph¸ ho¹i lÇn thø 2.
2. §¶ng bé Quúnh Vinh l·nh ®¹o nh©n d©n kh«i phôc kinh tÕ, chèng chiÕn tranh ph¸ ho¹i lÇn thø 2 cña ®Õ quèc Mü, gãp phÇn cïng toµn tØnh vµ c¶ n­íc gi¶i phãng miÒn Nam (1969 - 1975).
 Kh«i phôc kinh tÕ
Thùc hiÖn nghÞ quyÕt vµ chØ thÞ cña cÊp trªn. §¶ng bé ®· l·nh ®¹o nh©n d©n tËp trung ®Èy m¹nh s¶n xuÊt. C¸c hîp t¸c x· ®­îc cñng cè, Chñ nhiÖm HTX xãm §«ng lµ ®ång chÝ NguyÔn Xu©n Lan, xãm §oµi lµ ®ång chÝ Lª Ngoan, xãm Phó lµ ®ång chÝ NguyÔn §×nh Minh, xãm Quý quyÒn Chñ nhiÖm lµ ®ång chÝ Lª §¨ng Th¹o, xãm Vinh Yªn lµ ®ång chÝ Lª Xu©n Th¶.
ChiÕn tranh ph¸ ho¹i lÇn thø nhÊt cña ®Õ quèc Mü, ®ång ruéng loang lç nh÷ng hè bom, c«ng viÖc kh«i phôc l¹i mÆt b»ng c¸c thöa réng gÆp nhiÒu khã kh¨n. DiÖn tÝch canh t¸c bÞ thu hÑp, muèn t¨ng s¶n l­îng l­¬ng thùc c¸c HTX ph¶i hÕt søc chó träng ®Õn kh©u kü thuËt tõ cµy bõa ®Õn ch¨m sãc, bãn c¸c c¸c lo¹i ph©n hîp lý, sö dông c¸c gièng lóa míi cã n¨ng suÊt cao nh­ lóa n«ng nghiÖp 8, R22. TiÕp tôc lµm tèt c«ng t¸c thñy lîi bê vïng, bê thöa.
Víi sù phÊn ®Êu hÕt m×nh cña toµn §¶ng, toµn d©n ®· ®­a kinh tÕ trong nh÷ng n¨m ®×nh chiÕn t¨ng lªn v­îc bËc, n¨ng suÊt lóa b×nh qu©n ®¹t 370 kg/sµo/n¨m, b×nh qu©n l­¬ng thùc ®Çu ng­êi 15,3kg thãc/th¸ng. Ngoµi ra khoai, s¾n, mÝa ë rõng còng t¨ng cao, t¨ng thªm nguån l­¬ng thùc ®Ó ®ãng v­ît chØ tiªu cho Nhµ n­íc.
C«ng t¸c phßng tr¸nh, ®¸nh ®Þch, ®­îc §¶ng bé quan t©m nh»m gi¸o dôc cho c¸n bé nh©n d©n ®Ò cao c¶nh gi¸c, cñng cã hÇm hµo, lµm tèt c«ng t¸c phßng kh«ng ë c¸c vïng träng yÕu: GÇn ga, ®­êng tµu, c¸c trôc ®­êng chÝnh néi x·.
Tr­êng häc vµ tr¹m x¸ ®­îc còng cè, hÇm hµo v÷ng ch¾c b¶o ®¶m tèt an toµn cho thÇy trß d¹y tèt, häc tèt.
Nh÷ng sù kiÖn quan träng
Ngµy 21/7/1969, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh göi th­ cho §¶ng bé tØnh NghÖ An. Víi tÊt c¶ tÊm lßng nh©n ¸i thiÕt tha, B¸c ®éng viªn ®ång bµo, chiÕn sü, c¸n bé, ®¶ng viªn, ®oµn viªn ®· chiÕn ®Êu, phôc vô chiÕn ®Êu tèt, lµm tèt nhiÖm vô giao th«ng vËn t¶i, ®i bé ®éi, thanh niªn xung phong vµ s¶n xuÊt tèt. B¸c khen NghÖ An s¶n xuÊt tèt trong ®ã biÓu d­¬ng HTX Phó Thµnh (Quúnh HËu). B¸c còng kh«ng quªn nh¾c nhë ®ång bµo vµ chiÕn sü tØnh nhµ ph¶i cè g¾ng nhiÒu h¬n n÷a, v× kinh tÕ NghÖ An tiÕn cßn chËm.
B¸c ©n cÇn chØ ra nh÷ng viÖc lµm s¾p tíi, trong ®ã nhÊn m¹nh: “Mét ®iÒu ph¶i lu«n lu«n nhí lµ cuéc chiÕn ®Êu chèng Mü cøu n­íc cña d©n téc ta ®ang ë vµo thêi kú quyÕt liÖt, ®Õ quèc Mü ®· bÞ thua ®au nh­ng cßn rÊt ngoan cè. Qu©n vµ d©n ta ph¶i lu«n lu«n ®Ò cao c¶nh gi¸c s½n sµng chiÕn ®Êu gi÷ v÷ng c«ng t¸c phßng kh«ng s¬ t¸n, còng cè hÇm hµo, cè gãp nhiÒu c«ng søc h¬n ®Ó cïng qu©n vµ d©n c¶ n­íc ®¸nh th¾ng hoµn toµn giÆc Mü x©m l­îc”. Víi lßng yªu n­íc s©u nÆng víi quª h­¬ng, B¸c kÕt thóc bøc th­ b»ng lêi t©m huyÕt: “NghÖ An lµ mét tØnh réng lín, cã tµi nguyªn phong phó, cã nh©n d©n cÇn cï lao ®éng vµ rÊt c¸ch m¹ng. RÊt mong ®ång bµo vµ ®ång chÝ tØnh nhµ ra søc phÊn ®Êu lµm cho NghÖ An mau trë thµnh mét trong nh÷ng tØnh kh¸ nhÊt ë miÒn B¾c”.
Ngµy 6/8/1969, TØnh ñy NghÖ An ra nghÞ quyÕt “ph¸t ®éng §¶ng bé, qu©n vµ d©n toµn tØnh häc tËp thi ®ua lµm theo th­ B¸c”.
Trong lóc §¶ng bé vµ nh©n d©n trong tØnh ®ang ®Èy m¹nh viÖc häc tËp, lµm theo th­ B¸c, dån søc thùc hiÖn nhiÖm vô kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, chuÈn bÞ mäi mÆt s½n sµng chiÕn ®Êu khi ®Õ quèc Mü g©y l¹i chiÕn tranh ph¸ ho¹i, th× vµo lóc 9 giê 47 phót ngµy 02/9/1969 chñ tÞch Hå ChÝ Minh, l·nh tô kÝnh yªu cña §¶ng vµ d©n téc ta, mét chiÕn sü kiªn c­êng cña phßng trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ, phong trµo gi¶i pháng d©n téc ®· tõ trÇn, Ng­êi ®Ó l¹i cho toµn §¶ng, toµn qu©n vµ toµn d©n ta b¶n Di chóc bÊt hñ.
BiÕn ®au th­¬ng thµnh hµnh ®éng c¸ch m¹ng toµn §¶ng, toµn d©n Quúnh Vinh ®· cè g¾ng kh¾c phôc mäi khã kh¨n v­ît qua mäi gian khã ®Ó thùc hiÖn lêi d¹y trong bøc th­ vµ Di chóc cña B¸c.
Phßng trµo di d©n ®Þnh c­ ë c¸c vïng trong x· ph¸t triÓn tèt. Nh÷ng n¨m (1967-1968), v× ®Þch b¾n ph¸ ¸c liÖt cho nªn mçi gia ®×nh lµm 1 chiÕc tr¹i ë nh÷ng vïng xa c¸c c¨n cø ®¸nh ph¸, nh­ vïng T©n B×nh, T©n Hoa ngµy nay, ®Ó ng­êi giµ, trÎ em s¬ t¸n, cßn c¸c lao ®éng chÝnh ë nhµ tham gia s¶n xuÊt vµ chiÕn ®Êu.
N¨m (1969-1971), hoµn thiÖn c¸c vïng d©n c­ lµng míi vµ lµng cò: T©n B×nh, T©n Hïng, T©n An, T©n Hoa vµ §¹i Vinh.
§Çu n¨m 1968, Tr­êng §¹i häc s­ ph¹m Vinh tõ Th¹ch Thµnh chuyÓn vÒ Quúnh L­u, khoa VËt lý ®ãng t¹i Quúnh Vinh, nh­ng ®­îc 2 n¨m khi ®Õ quèc Mü ®¸nh ph¸ lÇn thø 2, tr­êng §¹i häc Vinh ph¶i chuyÓn lªn Yªn Thµnh.
B­íc sang n¨m 1972, tr­íc nh÷ng ®ßn tÊn c«ng chiÕn l­îc cña qu©n vµ d©n ta, ®Õ quèc Mü cïng bÌ lò tay sai liªn tiÕp bÞ thÊt b¹i. Cuéc chiÕn tranh s¾p söa b­íc vµo giai ®o¹n kÕt thóc, hßng giµnh thÕ m¹nh trªn bµn ®µm ph¸n t¹i héi nghÞ 4 bªn ë Pari, chóng tiÕp tôc cuéc chiÕn tranh ph¸ ho¹i b»ng ®­êng kh«ng ë miÒn B¾c.
Ngµy 6/4/1972, ®Õ quèc Mü g©y ra cuéc chiÕn tranh ph¸ ho¹i lÇn tø 2 ®èi víi miÒn B¾c. Ngµy 10/4/1972, chóng cho m¸y bay B52 nÐm bom xuèng thµnh phè Vinh, H­ng Nguyªn, Nghi Léc. Ngµy 1/4/1972, ®Õ quèc Mü cho nhiÒu tèp m¸y bay nÐm bom ®¸nh ph¸ liªn tôc, å ¹t vµo vïng Hoµng Mai. Ngµy 17/4/1972, ®Õ quèc Mü huy ®éng nhiÒu tèp m¸y bay ®¸nh ph¸ ga Hoµng Mai, cÇu ®­êng s¾t (cÇu §ång S¸c, cÇu T©y), ban ®ªm cã nhiÒu trËn ph¸o kÝch dån dËp vµo vïng §¹i Vinh lµm nhiÒu nhµ cöa cña d©n sôp ®æ vµ nhiÒu ng­êi chÕt, bÞ th­¬ng. §Æc biÖt ngµy 17/4/1972, lùc l­îng d©n qu©n Quúnh LËp víi ®¬n vÞ C24 ph¸o binh ®· b¾n ch¸y mét tuÇn d­¬ng h¹m cña Mü. Ngµy 5/5/1972, lùc l­îng d©n qu©n du kÝch Quúnh LËp víi 54 viªn ®¹n sóng, bé binh ®· b¾n r¬i mét chiÕc m¸y bay cña giÆc Mü. Tõ ngµy 18/6/1972 ®Õn 2/7/1972 vµ ngµy 22/7/1972 trªn ®Êt Hoµng Mai ®Æc biÖt lµ Quúnh Vinh m¸y bay Mü ®¸nh ph¸ ¸c liÖt, d©n qu©n du kÝch c¸c x· vïng Hoµng Mai phèi hîp víi bé ®éi phßng kh«ng D12 trong 10 ngµy ®· b¾n r¬i 4 m¸y bay Mü. 7 giê 25 phót ngµy 11/10/1972 ®¹i ®éi 2 tiÓu ®oµn 15 víi 25 viªn ®¹n ph¸o cao x¹ 37 ly ®· b¾n h¹ 1 m¸y bay F8 trªn bÇu trêi Hoµng Mai. Cïng ngµy mét ®¬n vÞ tªn löa thuéc trung ®oµn 263 t¹i Vinh b¾n h¹ chiÕc m¸y bay chiÕn l­îc B52 ®Çu tiªn t¹i NghÖ An. Nh÷ng chiÕn th¾ng dån dËp cña qu©n d©n ta trªn ®Êt NghÖ An lµm nøc lßng nh©n d©n c¶ n­íc.
Cuéc chiÕn tranh ph¸ ho¹i lÇn thø 2 cña ®Õ quèc Mü tõ ngµy 6-4-1972 ®Õn ngµy 14-1-1973 ®· hoµn toµn bÞ thÊt b¹i.
Ngµy 27/1/1973, HiÖp ®Þnh Pari vÒ chÊm døt chiÕn tranh, lËp l¹i hßa b×nh ë ViÖt Nam ®­îc chÝnh thøc ký vµ b¾t ®Çu cã hiÖu lùc tõ 7 giê ngµy 28/01/1973. Sù nghiÖp chèng Mü cøu n­íc cña nh©n d©n ta ®· b­íc sang mét b­íc ngoÆt lÞch sö nh­ lêi d¹y cña B¸c “ §¸nh cho Mü cót, ®¸nh cho Ngôy nhµo”, gi¶i phãng miÒn Nam thèng nhÊt Tæ quèc.
Trong sù khèc liÖt cña bom ®¹n, con ng­êi Quúnh Vinh kh«ng hÒ bÞ khuÊt phôc, hÇm TriÒu Tiªn, hÇm trßn cã n¾p, giao th«ng hµo, hai bªn ®­êng giao th«ng, bê ruéng ®Òu cã hÇm tró Èn khi m¸y bay Mü oanh t¹c, d­íi lµn bom ®¹n chiÕn tranh, sinh ho¹t cña nh©n d©n vÉn s«i ®éng, võa s¶n xuÊt, võa chiÕn ®Êu, tiÕng h¸t ¸t tiÕng bom, võa lµm ®ång, võa phôc vô bé ®éi ph¸o binh chiÕn ®Êu, m¸y bay ®Õn lµ chiÕn ®Êu, m¸y bay ®i lµ s¶n xuÊt. Mçi ®éi s¶n xuÊt cã mét tiÓu ®éi trùc chiÕn, mçi HTX cã mét ®¹i ®éi trùc chiÕn, hÇu hÕt lµ n÷ du kÝch. Tõ GiÕng Míi ®Õn cån ®åi Cu, nói Nhµ NhÊt, nói ¢m phï xen lÉn víi c¸c trËn ®Þa ph¸o cao x¹ cña qu©n ®éi lµ nh÷ng trËn ®Þa trùc chiÕn cña d©n qu©n.
Trong chiÕn tranh chèng Mü cøu n­íc, cø ba ng­êi cã mét ng­êi t¹i ngò chiÕn ®Êu, víi 140 liÖt sü hy sinh, h¬n 100 ng­êi d©n th­êng thiÖt m¹ng, cÇu cèng, nhµ th­¬ng, tr­êng häc, nhµ d©n bÞ ph¸ hñy. Víi Hµng ngh×n tÊn bom ®¹n ®Õ quèc Mü kh«ng thÓ khuÊt phôc ®­îc ý chÝ quyÕt chiÕn, quyÕt th¾ng cña cña con ng­êi n¬i ®©y nãi riªng vµ cña d©n téc nãi chung. HTX cµng lín m¹nh, tõ HTX tõng vïng thµnh HTX toµn th«n. ChiÕn tranh vµ con ng­êi Quúnh Vinh cµng chiÕn ®Êu cµng dòng c¶m, ngoan c­êng tr­íc ¸p lùc bom ®¹n cña ®Õ quèc Mü.
          Tõ n¨m (1965-1966), xuÊt hiÖn anh hïng lùc l­îng vò trang Lª §¨ng Tíi, d­íi lµn bom ®¹n nèi ®­êng d©y ®iªn tho¹i ë ga Hoµng Mai ®Ó th«ng tin liªn l¹c c¸c nhµ ga th«ng suèt. Dï m¸y bay Mü oanh t¹c d÷ déi, anh hïng Lª §¨ng Tíi vÉn c¾t toa tµu ®Èy vµo vïng an toµn ®Ó cøu hµng hãa, ®¹n d­îc. Sù ¸c liÖt cña chiÕn tranh, cuéc chiÕn ®Êu chÝnh nghÜa cña d©n téc ®· t¹o nªn bao anh hïng trong ®ã anh hïng lùc l­îng vò trang quª nhµ.
          Nh÷ng n¨m chiÕn tranh ¸c liÖt s¾n khoai thµnh c¬m, dµnh g¹o cho tiÒn tuyÕn chèng giÆc, hµng n¨m cµng nhiÒu h¬n.
Con ng­êi Quúnh Vinh kh«ng chØ dòng c¶m mµ cßn rÊt s¸ng t¹o trong chiÕn ®Êu, xe chë ®¹n vµ c¸c lo¹i qu©n nhu kh¸c qua c¸c ®o¹n lÇy sôc, xe c¬ giíi kh«ng thÓ kÐo ®­îc, nh©n d©n ®· dïng 4, 5 con tr©u kÐo vµ hoµn toµn xe nµo còng qua lÇy sôc. VËn chuyÓn hµng hãa håi bÊy giê cña nh©n d©n Quúnh Vinh lµ ®oµn xe tr©u b¸nh gç, mét ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn ­u viÖt nhÊt trong chiÕn tranh ®¸nh Mü cña nh©n d©n. Mçi khi ga Hoµng Mai bÞ b¾n ph¸ ®­êng goßng kh«ng th«ng, d©n qu©n du kÝch ph¶i vËn chuyÓn hµng hãa s¬ t¸n ®Õn nh÷ng vÞ trÝ an toµn kh¸c ®Ó chê chuyÓn ®i chiÕn tr­êng, dï ®¹n bom ¸c liÖt nh©n d©n kh«ng hÒ n¶n, ngµy s¶n xuÊt, ®ªm phôc vô chiÕn ®Êu.
          Hµng n¨m ®ãng gãp cµng lín cho chiÕn tr­êng, nh÷ng n¨m 1960 mçi n¨m chØ 120-150 tÊn thãc, nh÷ng n¨m 1970 tõ 230-250 tÊn vµ hµng tr¨m tÊn lîn h¬i. Trong lóc ®ã c«ng lao ®éng kh«ng bao giê v­ît qu¸ 0,8kg, suÊt ¨n hµng ngµy chØ cã 0,2kg g¹o thÕ mµ còng tÝch cùc nç lùc cho chiÕn ®Êu, chiÕn th¾ng giÆc Mü.
          V¨n hãa gi¸o dôc: ®· cã b­íc ph¸t triÓn, tr­êng cÊp II hoµn chØnh tõ líp 5 ®Õn líp 7. Tr­êng cÊp I ®¹t chØ tiªu chuÈn tr­êng B¾c Lý, .... lµ tr­êng ®¹t vë s¹ch ch÷ ®Ñp nhÊt tØnh NghÖ An (thêi gian nµy thÇy Lª §¨ng Träng råi thÇy Vò Lª Tù lµm HiÖu tr­ëng)
          HiÖp ®Þnh Pari ®­îc ký kÕt ngµy 27/1/1973 chÊm døt chiÕn tranh lËp l¹i hßa b×nh ë ViÖt Nam. Trªn ®Êt Quúnh Vinh hËu qu¶ chiÕn tranh ®Ó l¹i rÊt nÆng nÒ, kh¾p lµng x·, ®ång ruéng ®Òu lç cã bom. Bom ®¹n xÐ n¸t hÕt ruéng ®ång, nh©n d©n ph¶i hµn g¾n nh÷ng vÕt th­¬ng chiÕn tranh. B»ng søc ng­êi vµ ý chÝ s¾t ®¸, sau 2 n¨m lµng xãm, ®ång ruéng ®· sèng l¹i mét c¸ch m¹nh mÏ, ®Ñp ®Ï toµn d©n gãp cña, gãp c«ng ®Ó x©y dùng míi tr­êng häc, tr¹m x¸ vµ c¸c c«ng tr×nh t×nh th­¬ng, bÖnh viÖn. Trong mét thêi gian ng¾n ®· hoµn thµnh tèt mét c¨n nhµ ngãi ®ãn nhËn th­¬ng binh vÒ an d­ìng; råi bÖnh viÖn Quúnh Th¹ch, nghÜa trang Quúnh Xu©n... C¸n bé ®¶ng viªn vµ nh©n d©n Quúnh Vinh ®· kh«ng qu¶n ng¹i khã kh¨n, thiÕu thèn ®Ó gãp c«ng, gãp cña hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®­îc huyÖn giao.
          Víi ph­¬ng ch©m Nhµ n­íc vµ nh©n d©n cïng lµm ®· ®­a phong trµo hµn g¾n vÕt th­¬ng chiÕn tranh vµ x©y dùng kiÕn thiÕt ®Êt n­íc quª h­¬ng ®¹t nhiÒu kÕt qu¶, ®· x©y dùng ®­îc mét sè c«ng tr×nh nh­: §¾p ®Ëp §åi T­¬ng ®­îc kh¬i c«ng vµo cuèi n¨m 1975 vµ hoµn thanh n¨m 1976, ®¸p øng nhu cÇu t­íi tiªu cho mïa vô.
          Trong nh÷ng n¨m chiÕn tranh, c¸c HTX ®· tÝch cùc gãp søc m×nh vµo sù nghiÖp chung ®¸nh Mü cøu n­íc, gi¶i phãng d©n téc, thèng nhÊt ®Êt n­íc.
          HTX n«ng nghiÖp lu«n cung cÊp ng­êi vµ l­¬ng thùc thùc phÈm “Qu©n kh«ng thiÕu mét ng­êi, thãc kh«ng thiÕu mét c©n”. HTX mua b¸n ®· nç lùc v­ît bom ®¹n ®Ó ®ua hµng phôc vô ®êi sèng cña nh©n d©n. HTX tÝn dông ®· lµm tèt c«ng t¸c tÝn dông, phôc vô nh©n d©n göi tiÒn vµ vay tiÒn ®Ó phôc vô tèt c«ng t¸c s¶n xuÊt vµ kiÕn thiÕt. Ba ngän cê hång ®­îc §¶ng ph¸t ®éng trong nh÷ng n¨m kh¸ng chiÕn chèng Mü vµ kiÕn thiÕt ®Êt n­íc mang l¹i kÕt qu¶ lín.
§©y còng lµ thêi kú v« cïng gian khæ, chÞu nhiÒu hy sinh, song v« cïng vÎ vang s¸ng l¹ng cña quª h­¬ng cã truyÒn thèng yªu n­íc, chèng giÆc ngo¹i x©m.
          Qua 21 n¨m võa tiÕn hµnh cuéc chiÕn tranh gi¶i phãng d©n téc, b¶o vÖ miÒn B¾c, x©y dùng CNXH. §¶ng bé ngµy cµng tr­ëng thµnh vÒ mäi mÆt, ®Æc biÖt lµ nh÷ng nhiÖm vô träng t©m trong thêi chiÕn, ®ång thêi ch¨m lo ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn ®Æc biÖt lµ v¨n hãa, t¹o lªn søc sèng m·nh liÖt cña mét ®Þa ph­¬ng cã truyÒn thèng c¸ch m¹ng, cÇn cï s¸ng t¹o. §¶ng bé ®· phÊn ®Êu hÕt m×nh ®Ó x©y dùng b¶o vÖ quª h­¬ng ®Êt n­íc, l·nh ®¹o chÝnh quyÒn vµ c¸c ®oµn thÓ ngµy cµng v÷ng m¹nh.
          V¨n hãa gi¸o dôc trong thêi chiÕn ®· ®­îc §¶ng bé chó träng. Ho¹t ®éng cña ban v¨n hãa th«ng tin ®· cã nhiÒu s¸ng t¹o, biÕt ph¸t huy kinh nghiÖm cña thêi chèng Ph¸p, trong ®¸nh Mü l¹i cµng linh ho¹t, s¸ng t¹o h¬n, ®éi v¨n hãa quÇn chóng ®­îc nh©n réng ®­a lêi ca tiÕng h¸t cæ vò ®éng viªn nh©n d©n tin t­ëng vµo ®­êng lèi cña §¶ng, quyÕt t©m cao trong sù nghiÖp chèng Mü cøu n­íc. KhÈu hiÖu “TiÕng h¸t ¸t tiÕng bom” ®· cã t¸c ®éng rÊt lín vÒ cuéc sèng tinh thÇn thêi chiÕn cña ®Þa ph­¬ng. Thµnh tÝch næi bËt cña Ban v¨n hãa th«ng tin lµ kÞp thêi tæng hîp tin tøc, thêi sù nãng báng cña ®Þa ph­¬ng cña tiÒn tuyÕn, cña c¸c vïng miÒn trªn toµn quèc nh­ tin b¾n r¬i m¸y bay, tµu chiÕn Mü trªn miÒn B¾c, nh÷ng chiÕn th¾ng lÉy lõng cña qu©n vµ d©n miÒn Nam,... nh÷ng chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng cña ChÝnh phñ kÞp thêi ®Õn víi nh©n d©n.
          Nh÷ng khÈu hiÖu lín ®­îc treo trªn c¸c bøc t­êng c¹nh ®­êng, trªn nh÷ng ®èc nhµ cña d©n ®Ó lu«n nh¾c nhë mäi ng­êi nh­: ”QuyÕt t©m ®¸nh th¾ng giÆc Mü x©m l­îc”, TÊt c¶ v× miÒn Nam ruét thÞt” vµ nh÷ng chñ tr­¬ng lín cña §¶ng bé nh­: "thãc kh«ng thiÕu mét c©n, qu©n kh«ng thiÕu mét ng­êi” ®· cæ vò nh©n d©n hoµn thµnh tèt nhiÖm vô.
ChiÕn tranh ph¸ ho¹i cña ®Õ quèc Mü v« cïng ¸c liÖt nh­ng cuéc sèng tinh thÇn cña nh©n d©n ®Þa ph­¬ng v« cïng s«i næi, hµo høng phÊn khëi bëi tinh thÇn quyÕt t©m ®¸nh th¾ng giÆc Mü ®· ¨n s©u vµo tiÒm thøc cña mäi ng­êi d©n. Tõ trÎ em ®éi mò r¬m ®i häc ®Õn c¸c chÞ d©n qu©n trùc chiÕn ®Òu b×nh th¶n, phÊn chÊn kh«ng mét chót sî h·i, rôt rÌ tr­íc sù oanh t¹c cña m¸y bay Mü, biÕt tr¸nh vµ biÕt ®¸nh ®Ó chiÕn th¾ng giÆc Mü hoµn thµnh tèt nhiÖm vô cña §¶ng vµ chÝnh quyÒn giao.
          Qua cuéc chiÕn tranh vÖ quèc vÜ ®¹i cña d©n téc, §¶ng bé ®· tr­ëng thµnh vÒ mäi mÆt, c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Löa thö vµng, gian nan thö søc nhiÒu ®¶ng viªn ®· trë thµnh nh÷ng c¸n bé xuÊt s¾c cña ®Þa ph­¬ng vµ cña huyÖn nh­ ®«ng chÝ TrÇn Hanh, TrÇn Lu©n, Lª Th¹c Tr­êng, Vò Lª Nho¹n, ....
          C¸c ®oµn thÓ thanh niªn, phô n÷ ho¹t ®éng tèt t¹o ®iÒu kiÖn phÊn ®Êu tr­ëng thµnh, nhiÒu thanh niªn nhËp ngò trë thµnh c¸n bé qu©n ®éi trung cao cÊp. Thanh niªn vµo c¸c tr­êng ®¹i häc trong n­íc vµ n­íc ngoµi ®· trë thµnh nh÷ng c¸n bé chuyªn m«n giái nh­: Nguyªn B¸ Hßa,  Lª Th¹c Loan, Nguyªn B¸ Phóc, ...
          V× ®éc lËp, v× tù do con ng­êi Quúnh Vinh d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng bé ®· v­¬n lªn kh«ng ngõng trong mäi ®iÒu kiÖn, mäi hoµn c¶nh chiÕn tranh vµ hßa b×nh ®Ó viÕt lªn trang sö hµo hïng cho con cho ch¸u ®êi sau tù hµo, ra søc phÊn ®Êu x©y dùng quª h­¬ng ngµy cµng giµu ®Ñp v¨n minh.
 

CHƯƠNG VI
ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUỲNH VINH TRONG CÔNG CUỘC XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC (1976-2010)
I. ĐẢNG BỘ XÍ NGHIỆP QUỲNH MAI RA ĐỜI (1976-1981)
Chiến thắng ngày 30 tháng 4 năm 1975 vang dội, Bắc Nam sum họp, đất nước thống nhất là niềm vui lớn của cả dân tộc sau bao nhiêu năm hi sinh đổ máu.
Cách mạng Việt Nam đã bước sang giai đoạn mới, cải tạo và xây dựng kiến thiết là nhiệm vụ trọng tâm của đất nước; tiếp tục xây dựng chủ nghĩa xã hội mà Đảng ta đã khởi xướng.
Đại hội Đảng lần thứ IV đã đề ra những nhiệm vụ mới cho cách mạng: Kết hợp chặt chẽ giữa củng cố sản xuất với phát triển lực lượng sản xuất ở miền Bắc, kết hợp cải tạo quan hệ sản xuất ở miền Nam, thực hiện ba cuộc cách mạng,… Tận dụng mọi khả năng về đất đai, tiền vốn, sức lao động và cơ sở vật chất, kỹ thuật sẵn có, xây dựng thêm quy hoạch, tổ chức lại sản xuất hai miền, tạo ra sự chuyển biển trong trồng trọt, chăn nuôi, ngành nghề. Phân bố đất đai theo hướng thâm canh tập trung. Tập trung cố gắng mở rộng diện tích ở trung du miền núi, ven biển, xây dựng và phát triển nông nghiệp với tốc độ nhanh và vững chắc. Nhằm giải quyết đủ lương thực, thực phẩm và có dự trữ. Đảm bảo nguyên liệu cho công nghiệp, tăng nguồn xuất khẩu. Cải thiện một bước đời sống của nhân dân.
Nghị quyết của tỉnh Nghệ Tĩnh số 11-NQ/TU về việc: Tập trung lãnh đạo, xây dựng huyện Quỳnh Lưu  thành huyện mẫu đã đặt ra vấn đề:
“Trong những năm tới, Đảng bộ và nhân dân Quỳnh Lưu phải phát huy cao độ tinh thần tấn công, tinh thần tự lực tự cường phát huy quyền làm chủ của nhân dân lao động tiếp tục dấy lên cao trào cách mạng sôi nổi; phấn đấu đưa kinh tế Quỳnh Lưu phát triển toàn diện”
Tháng 5 năm 1976, theo quy hoạch của Trung ương, của tỉnh, Quỳnh Lưu là huyện điểm được tổ chức lại sản xuất. Trong đó có xí nghiệp Quỳnh Mai bao gồm các xã Quỳnh Vinh, Quỳnh Thiện, Quỳnh Dị.
Năm 1976, tại Mỏ Kẽm (Quỳnh Thiện) trên cơ sở hợp nhất ba Đảng bộ Vinh – Thiện – Dị, Đại hội Đảng bộ Xí nghiệp Quỳnh Mai được tổ chức. Đại hội bầu ra Ban Chấp hành và phân công:
Đồng chí: Trần Luân, Bí thư Đảng bộ xí nghiệp
Đồng chí: Trần Đức Hanh, trực Đảng
Đồng chí: Hồ Nuỵ, Chủ tịch xí nghiệp
Đồng chí: Nguyễn Bá Thái, Phó Chủ tịch
Đồng chí: Lê Thạc Trường, Phó Chủ tịch
Đảng bộ Quỳnh Mai ra đời là một sự kiện chính trị lớn của nhân dân Quỳnh Mai, thể hiện sự tập trung tư tưởng lớn để lãnh đạo và thực hiện nhiệm vụ cách mạng mới trong xu thế phát triển nhằm xoá bỏ nền sản xuất nhỏ, manh mún, xây dựng quy mô xí nghiệp lớn. Đẩy nhanh công cuộc cải tạo đất nước, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân trong vùng.
Lãnh đạo trên một địa bàn rộng lớn, trên các lĩnh vực về chính trị, kinh tế, văn hoá xã hội, giáo dục và y tế, an ninh quốc phòng sau giải phóng miền Nam một năm là hết sức khó khăn và phức tạp.
Xí nghiệp Quỳnh Mai có diện tích tự nhiên là 4.725 ha; đất trồng lúa và màu là 520 ha, đất nông nghiệp 2.340 ha, đất canh tác 1815 ha, đất lâm nghiệp 32 ha, dân số hiện có (1976) 13.500 người, với 5.500 lao động.
Ngày 30/9/1976, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định phê chuẩn mô hình sản xuất của huyện Quỳnh Lưu. Nội dung quyết định tập trung nêu rõ phạm vi, ranh giới, phương hướng sản xuất và phân bố đất đai, tổ chức lại sản suất, các biện pháp vay vốn, đầu tư, tăng cường cán bộ chỉ đạo và những nhiệm vụ cần làm trước mắt.
Đảng bộ Nghệ Tĩnh cũng rất quan tâm đến xây dựng huyện Quỳnh Lưu  thành huyện mẫu, Nghị quyết 11 của Tỉnh nhấn mạnh “xây dựng Quỳnh Lưu phát triển toàn diện”.
Với niềm tin và khí thế cách mạng mới, nhân dân Quỳnh Mai bước vào giai đoạn mới; trong đó Quỳnh Vinh đã ra quân khai hoang; lấp hố bom; phá bờ thửa nhỏ, san bằng hàng trăm ha đất trả lại mặt bằng cho đồng ruộng. Hàng trăm hố bom, hố đại bác được san lấp, những cách đồng nham nhở hố sâu, những vùng đất như: Đồi Cừa, Đồng Trin, Đồng Lại, Đồng Bạc đã được san bằng phẳng, phục vụ cho sản xuất nông nghiệp.
Năm 1978, công trình thuỷ lợi Vực Mấu được thi công, ngăn thượng nguồn sông Hoàng Mai để tưới cho 2000 ha đồng ruộng Tây Bắc huyện Quỳnh Lưu  gồm: Xí nghiệp Quỳnh Mai và các xã phụ cận đồng thời để ngăn lũ cho hạ nguồn sông Hoàng Mai.
Nhân dân Quỳnh Vinh đã có mặt trên công trình Vực Mấu trong những ngày đầu khởi công cho đến lúc hoàn thành, đóng góp hơn 1 triệu ngày công, đào đắp được 500 triệu m³ đất với tổng giá trị 6 triệu đồng. Hệ thống kênh mương được khơi thông. Về quy hoạch cây trồng, Quỳnh Vinh có đất trồng lúa 2 vụ, đất trồng các loại hoa màu, trồng cây công nghiệp ngắn ngày, có đất trồng rừng. Những vùng đất cao như Đồi Tương được quy hoạch trồng mía, lạc, vừng… Hàng năm kéo được một lượng mật mía rất lớn, hàng trăm tấn cung cấp cho nhân dân trong và ngoài tỉnh sử dụng.
Vùng Đồng Đo được trồng mì cao lương, xen với các giống cây như ngô, kê, đỗ và các loại hoa màu khác…
Về chăn nuôi: Chủ trương phát triển đàn bò, tạo sức kéo tại chỗ đồng thời phát động chăn nuôi đàn lợn, tăng nhanh đầu lợn nái để cung cấp cho nhân dân trong vùng. Hợp tác xã chủ trương thành lập trại chăn nuôi lợn thịt và lợn nái ở vùng Tân Hoa. Hàng năm đã làm nghĩa vụ cho nhà nước hàng trăm tấn thịt và đàn lợn giống cho xã viên trong vùng.
Ngành nghề được tổ chức lại: Các tổ đội sản xuất vật liệu xây dựng như lò gạch, lò vôi, lò ngói được hình thành và bắt đầu cho ra lò, sản phẩm và chất lượng tốt, cung cấp có hiệu quả cho nhân dân xây dựng và kiến tạo.
Tháng 3 năm 1979, tại đền Vưu, Đại hội Đảng bộ xí nghiệp Quỳnh Mai lần thứ II (1979-6/1981) được tiến hành. Đại hội tiếp tục thực hiện chỉ thị của Trung ương và Tỉnh uỷ. Đồng chí Trần Luân được tín nhiệm tiếp tục giữ chức Bí thư xí nghiệp Đảng bộ Quỳnh Mai.
Cuối những năm 70, đầu những năm 80 của thế kỷ XX, nền kinh tế nước ta bước vào giai đoạn khủng hoảng, cơ chế bao cấp đang cản trở sự phát triển, nhất là trên lĩnh vực phân phối lưu thông, biểu hiện rõ nét nhất là hiệu quả kinh tế thấp, đời sống xã viên gặp nhiều khó khăn, người lao động không thiết tha với ruộng, trình độ cán bộ quản lý yếu, nhiều tiêu cực xẩy ra... Trong hoàn cảnh đó, tháng 8/1979, Ban Chấp hành Trung ương Đảng họp Hội nghị lần thứ 6 (IV) bàn và quyết định những nhiệm vụ cấp bách về kinh tế và đời sống. Hướng đổi mới là chống quan liêu, đảm bảo quyền làm chủ về kinh tế của các ngành, các cấp, kết hợp kế hoạch hoá với sự dụng cơ chế thị trường, xoá bỏ những chính sách cơ chế không còn phù hợp với thực tế sản xuất và đời sống.
Trên cơ sở thực tiễn Hội nghị Trung ương 6, ngày 13/1/1981, Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị 100-CT/TW. Theo nội dung cơ bản của Chỉ thị 100 và sự hướng dẫn của trên, các cơ sở hợp tác xã thực hiện năm khâu, ba khoán. Tập thể đảm nhiệm 5 khâu: Làm đất, cung ứng vật tư, phân bón, bảo vệ thực vật và bảo vệ đồng ruộng. Nhóm và hộ gia đình xã viên nhận 3 khoán: gieo cấy, chăm sóc và thu hoạch; giao nạp sản phẩm theo định mức khoán trên đơn vị diện tích.
Chỉ thị 100 của Ban Bí thư như một luồng gió mới cởi trói cho sản xuất nông nghiệp thời bao cấp. Chọn giống mới, thâm canh tăng vụ, xen vụ, thực hiện các giải pháp mới trong lao động giao đất và phân bố lại lao động. 
Thực hiện Chỉ thị 100 của ban Bí thư Trung ương Đảng, mở đầu cho sự phát triển mới ở nông thôn, đặc biệt là phát triển về nông nghiệp. Năng suất lao động, năng suất cây trồng được nâng lên, bình quân đầu người đạt 15 kg thóc quy đổi/tháng. Đời sống nhân dân bước đầu được cải thiện. Các tổ đội sản xuất nhỏ trước đây nay được sáp nhập lại. Các khâu cày, bừa, làm cỏ, thu hoạch được phân công phù hợp, tạo ra không khí hồ hởi, vui tươi trong đời sống người lao động.
Cuộc sống thanh bình của những năm đầu sau giải phóng chưa trọn, công cuộc khôi phục và hàn gắn chiến tranh chưa được bao nhiêu, đời sống nhân dân còn vất vả thì tình hình biên giới Tây Nam rồi phía Bắc phức tạp. Các thế lực thù địch đang ráo riết đẩy mạnh sự phá hoại công cuộc xây dựng và kiến thiết đất nước. Một lần nữa hàng chục ngàn thanh niên lại lên đường nhập ngũ để bảo vệ biên cương và từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc. Máu các anh hùng và liệt sỹ đã đỗ xuống. Bảy người con thân thương của xã Quỳnh Vinh đã nằm lại ở biên giới Tây Nam.
          Ở quê nhà, với tư thế phòng thủ để chiến đấu. Quỳnh Vinh trở thành một cụm chiến đấu của xí nghiệp, lực lượng dân quân du kích được tổ chức thành từng trung đội, tiểu đội án ngự những nơi xung đột, những nơi xung yếu như đường tàu, đường quốc lộ, các cao điểm Hòn Nhọn, đỉnh Mồng Gà để bảo về tại chỗ cho quê hương mình. Hệ thống công sự, hầm ẩn nấp làm bằng gỗ xây lắp, đào 1.275m giao thông hào, vót hàng nghìn mũi chông bằng tre, tạo thành một trận địa lòng dân vững chắc.
          Từ thực tiễn trên, Xí nghiệp Quỳnh Mai bắt đầu bộc lộ những nhược điểm đó là: Lực lượng sản xuất chưa phù hợp với quan hệ sản xuất. Đội ngũ cán bộ có đủ nhiệt tình cách mạng, song trình độ quản lý, trí thức khoa học còn thiếu, còn thấp. Tốc độ phát triển nhanh trong khi hạ tầng cơ sở còn đơn giản, lạc hậu chưa phù hợp với yêu cầu phát triển, thói quen sản xuất và canh tác của nhân dân còn mang tính truyền thống, và hiện thực là đời sống nhân dân còn thấp nên tháng 8/1981, xí nghiệp Quỳnh Mai giải thể các đơn vị hành chính trở về như cũ, Quỳnh Vinh trở lại với đơn vị hành chính và xã Quỳnh Vinh.
          Qua hai khoá Đại hội, gần 6 năm hình thành, tồn tại và phát triển. Mặc dù giải thể; xí nghiệp Quỳnh Mai và mô hình xí nghiệp đã để lại nhiều bài học quý giá: đội ngũ lãnh đạo cán bộ được rèn luyện và tôi luyện… Tầm nhìn về quản lý, về phương thức sản xuất, về quy luật phát triển của cách mạng trong sản xuất. Xí nghiệp Quỳnh Mai đã khẳng định mô hình sản xuất lớn, trước sau rồi sẻ phát triển, mở ra những bước phát triển có tính quy mô, phá vỡ nền sản xuất nhỏ hẹp và chắp vá. Tạo đà cho việc xây dựng đất nước nhanh, xoá bỏ nghèo nàn lạc hậu.
          II. ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUỲNH VINH 30 NĂM XÂY DỰNG, KIẾN THIẾT, SẢN XUẤT VÀ PHÁT TRIỂN (1981–2010).
          Tháng 10 năm 1981, Đại hội Đại biểu Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XIII được tổ chức. Đại hội đã bầu ra ban chấp hành và phân công:
          Đồng chí: Trần Đức Hanh, Bí thư
          Đồng chí: Lê Thạc Trường, trực Đảng
Đồng chí: Bùi Đình Tuất, Chủ tịch xã
Đồng chí: Hồ Linh Phó, Chủ tịch xã
Đồng chí: Lê Dưỡng, Chủ tịch Mặt trận
Trở về với địa bàn hành chính cũ, quen địa bàn, quen dân, quen phong tục tập quán, song những vấn đề bức xúc trong đời sống luôn đặt ra cho Đảng bộ và nhân dân xã nhiều thách thức và suy ngẫm. Tìm ra những giải pháp tích cực, phù hợp và khoa học để phát triển là việc làm quan trọng.
Là xã thuần nông, đất canh tác phong phú nên nông nghiệp được đặt ra hàng đầu. Về nông nghiệp: theo địa bàn sản suất và dân cư, xã thành lập hai hợp tác xã Đại Vinh và Vinh Hoa. Đồng ruộng được chia lại từng đội sản xuất.
Phong trào khai hoang, lấp hố bom, đầm lầy tiếp tục được phát động và thực sự trở thành phong trào lan rộng “tấc đất tấc vàng”. Các loại giống mới như nông nghiệp 5, nông nghiệp 8 và các giống lúa mới cho gạo thơm và dẻo được gieo trồng tạo năng suất cao rõ rệt. Để chủ động nguồn nước các hồ đập: Đồng Làng, Cầm Kỳ, Đồng Trũng được nâng cấp, tạo nguồn nước tưới tiêu tại chỗ cho cây trồng. Cơ cấu cây trồng được định hướng, cây mía, sắn, khoai lang, lạc, vừng, dưa đỏ được trồng ở các vùng Tân Hoa, Tân An, Tân Bình, đã tạo nguồn thu cho nhiều gia đình. Nhiều hộ đã thu hoạch trên 20 tạ mật mía/năm. Có tiền phát triển sản xuất và xây dựng nhà mới.
Quy hoạch địa bàn được sắp xếp và đi vào ổn định: Trụ sở uỷ ban, Đảng uỷ, trạm xá và trường cấp 2 được xây dựng ở vùng đất trung tâm. Trường cấp 2 được xây dựng thành hai dãy nhà cấp 4 gồm 8 phòng học khang trang sạch sẽ, thu hút trên 500 học sinh đến trường đi học.
Chợ Chiền được xây dựng trên vùng đất mới rộng rãi ở Đại Vinh bên dòng sông Mai, là nơi trao đổi hàng hoá của nhân dân nhiều xã trong vùng. Đây là niềm vui lớn của cuộc sống ở một vùng quê yên bình.
Công tác xây dựng Đảng: Đảng ta là Đảng cầm quyền, lấy lợi ích của nhân dân và dân tộc để phục vụ và hành động. Dù ở hoàn cảnh nào, tính Đảng, tính chiến đấu vẫn giữ vững. Đảng bộ Quỳnh Vinh gồm hai Đảng bộ vùng (Đảng bộ vùng Vinh Hoa và Đảng bộ vùng Đại Vinh). Công tác tổ chức đó đã tạo sức mạnh và khả năng cho từng cấp uỷ Đảng, làm nổi bật khả năng lãnh đạo của từng cán bộ lãnh đạo, đưa phong trào phát triển sâu rộng hơn, hiệu quả hơn.
Mặc dù mới tách khỏi xí nghiệp, song Quỳnh Vinh đã có những khởi sắc trong phát triển kinh tế và ổn định đời sống. Các mặt như chính trị, an ninh quốc phòng được củng cố, đội ngũ cán bộ lãnh đạo được rèn luyện và thử thách, nhân dân hồ hởi sản xuất tăng gia, đời sống được cải thiện.
Tháng 10 năm 1982, tại hợp tác xã Vinh Hoa, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XIV khai mạc và thành công tốt đẹp. Đại hội đã thổi vào đời sống nhân dân xã nhà một luồng khí mới.
Đại hội đã bầu ra ban chấp hành và phân công:
          Đồng chí: Trần Đức Hanh, Bí thư
Đồng chí: Bùi Đình Tuất, Chủ tịch xã
Đồng chí: Hồ Linh, Phó Chủ tịch xã (giữa khoá đồng chí Trần Sỹ Mỹ)
Đồng chí: Nguyễn Xuân Thịnh, trực Đảng
Đồng chí: Vũ Lê Nhoạn, Chủ tịch Mặt trận
Đây là thời kỳ thực hiện Chỉ thị 100. Các giống lúa mới như khang dân, mộc truyền được đưa vào sản xuất, thâm canh tăng vụ được quan tâm thực sự. Tính năng động đã cởi trói cho nông nghiệp, năng suất lúa đạt được 250 kg/sào. Đời sống nhân dân được cải thiện.
Chăn nuôi: Đàn trâu bò tiếp tục được chăm sóc và phát triển, nghĩa vụ cung cấp thực phẩm với Nhà nước hoàn thành xuất sắc.
Y tế và giáo dục: Các trường cấp 1, 2 vẫn duy trì sỹ số, số học sinh đến lớp đúng tuổi, mạng lưới y tế phát triển và được tổ chức chặt chẽ, được tổ chức theo chuyên đề. Các bệnh sốt rét và tiêu chảy được đẩy lùi. Sức khoẻ cộng đồng được bảo đảm. Xóm làng sạch sẽ, đời sống văn hoá và tinh thần của người dân được nâng lên.
An ninh quốc phòng: Hàng năm việc giao quân, tuyển quân bảo đảm, hàng chục thanh niên có đầy đủ sức khoẻ và tinh thần lên đường nhập ngũ để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, vượt chỉ tiêu tuyển quân của huyện được cấp nhiều giấy khen về thành tích này. An ninh - trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Mọi người yên tâm sản xuất, niềm tin của nhân dân với Đảng được củng cố.
Tháng 7 năm 1985, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XV được tiến hành.
Đại hội đã bầu ra ban chấp hành và phân công:
          Đồng chí: Trần Đức Hanh, Bí thư
Đồng chí: Nguyễn Xuân Phức, trực Đảng
Đồng chí: Lê Văn Thành, Chủ tịch xã
Đồng chí: Trần Sỹ Mỹ, Phó Chủ tịch xã
Đồng chí: Lê Công Bang, Chủ tịch Mặt trận
Trong tình hình có nhiều thuận lợi, cùng với Nghị quyết VI của Trung ương Đảng, Nghị quyết 20 của Huyện uỷ Quỳnh Lưu đã nhấn mạnh những nhiệm vụ cơ bản là: “xây dựng nền kinh tế nhiều thành phần theo định hướng XHCN, triệt để xoá bỏ cơ chế quan liêu bao cấp hình thành cơ chế thị trường có sự lãnh đạo của nhà nước, thực hiện chính sách xã hội, vì hạnh phúc của con người”. Nghị quyết đã làm thay đổi công tác quản lý, tư duy lãnh đạo bung ra, sức cạnh tranh sản xuất và làm phong phú sản phẩm của xã hội. Người lao động được giải phóng đem trí tuệ và sức lực ra, tự do sản xuất hàng hoá. Họ được làm chủ phương tiện sản xuất, tích cực cải tiến khoa học, đẩy nhanh hiệu quả lao động, quay tiền, quay vốn để làm giàu, đời sống nhân dân bắt đầu khởi sắc.
Năm 1985, tổng lương thực đạt được 2.012 tấn, làm nghĩa vụ Nhà nước 450 tấn, vượt mức kế hoạch, được huyện Quỳnh Lưu  biểu dương.
Diện tích lúa tăng 22 ha, nhờ nước Vực Mấu với khoa học kỹ thuật, năng suất lúa từ 5, 2 tấn/ha tăng lên 6 tấn/ha, đời sống nhân dân được cải thiện.
Về cây trồng: Năm 1987 trồng được 560 vạn cây, bao gồm bạch đàn, keo vàng, và các loại cây lấy gỗ khác. Nhân dân có ý thức ươm cây con, tạo nhiều giống để trồng rừng.
Đời sống văn hoá – xã hội được chú ý. Đặc biệt là chính sách đối với thương binh và xã hội. Hai hợp tác xã: Đại Vinh và Vinh Hoa đã chia 17 tấn lương thực cho những gia đình chính sách. Giáo dục đạt được về số lượng và chất lượng. Số học sinh được vào cấp 3 mỗi năm một tăng năm 1985 có 31 em, năm 1987 có 41 em.
          Năm 1985 xẩy ra sốt xuất huyết, sốt rét, xã được sự chi viện người và thuốc của y tế huyện đã nhanh chóng dập dịch có hiệu quả, hạn chế tử vong, có 44 ca hiểm nghèo, 55 ca điều trị tại trạm xá. Thái độ phục vụ của y bác sỹ đối với với nhân dân được quan tâm. Xây dựng thành công công trình nước sạch.
Đạt được những thành tựu trên là nhờ Đảng uỷ đã vận dụng nghị quyết, chỉ thị của Trung ương, tỉnh và huyện (Nghị quyết 20 của Huyện uỷ Quỳnh Lưu), bám vào nhiệm vụ địa phương vận dụng đúng đắn tư tưởng tự lực tự cường để đề ra đường lối phát triển phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương. Đội ngũ cán bộ hàng năm được bổ sung, trẻ hoá đội ngũ cán bộ, năng động và sáng tạo, nhân dân cần cù lao động sáng tạo. Tuy vậy vẫn còn một số hạn chế, trong nông nghiệp việc chuyển dịch cơ cấu cây trồng còn chậm, nhất là vụ hè và vụ thu đông; Quản lý hai hợp tác xã chưa năng động. Thuỷ lợi tưới tiêu chưa phù hợp, nơi úng nơi hạn; Chưa thực sự chú ý đến những giống lúa mới có năng suất cao. Giáo dục chưa chú ý đến thế hệ trẻ, chưa chú ý đến đầu tư cho các trường mẫu giáo, cơ sở mẫu giáo còn nghèo và đơn điệu. An ninh khu vực ga Hoàng Mai và chợ Chiền còn buông lỏng. Một số cán bộ, đảng viên còn sa sút về phẩm chất, vi phạm kỹ luật gây tổn thương và làm mất lòng tin với nhân dân.
Tháng 5 năm 1987, tại trụ sở HTX Vinh Hoa Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XVI được tiến hành và thành công tốt đẹp.
Đại hội đã bầu ra ban chấp hành và phân công:
          Đồng chí: Trần Đức Hanh, Bí thư
Đồng chí: Vũ Lê Thảo, trực Đảng
Đồng chí: Lê Văn Thành, Chủ tịch xã
Đồng chí: Nguyễn Bá Hoan, Phó Chủ tịch xã
Đồng chí: Lê Sỹ Tiêm, Chủ tịch Mặt trận
Thường vụ Đảng bộ là những đồng chí có bản lĩnh chính trị vững vàng, có tâm huyết, từng trải và đoàn kết.
          Tình hình sản xuất do ảnh hưởng của thời tiết đầu năm nắng hạn, cuối năm mưa to, đã có những cách đồng mất trắng không cho thu hoạch, lương thực đầu người chỉ còn 10 kg/tháng. Mức sống của người dân còn thấp. Trước tình hình đó, mặt trận sản xuất nông nghiệp được Đảng bộ đặc biệt quan tâm.
          Hai hợp tác xã Đại Vinh và Vinh Hoa là những đơn vị trực tiếp tổ chức quản lý, tổ chức sản xuất, chủ trương khoán gọn đất đến người lao động tiếp tục được thực hiện. Thâm canh, xen vụ, giống lúa mới được xem là đòn bẩy cho sản xuất. Khơi thông mương máng, phân bón được chở về để phục vụ sản xuất.
          Kết quả từ những nỗ lực không ngừng của cán bộ và nhân dân. Cuối năm 1988 đã đạt được 2.478 tấn lương thực, thực hiện nghĩa vụ cho Nhà nước đầy đủ. Đàn trâu, bò và hươu phát triển mạnh, hạn chế được dịch bệnh xảy ra tràn lan. Rừng được quy hoạch, được giao đến từng hộ dân. Năm 1988-1989, trồng được 60 vạn cây, trong đó 3 vạn cây thông. Với địa bàn rộng, có đường tàu, đường Quốc lộ 1 A đi qua, an toàn giao thông đảm bảo, huyết mạch giao thông được giữ vững, lực lượng công an xã kết hợp tuyên truyền với giáo dục các em ý thức bảo vệ các công trình giao thông và kết quả không có các vụ việc mất trật tự, an toàn ở bến tàu, khu chợ Chiền không xảy ra.
Hiện tượng mất trật tự, mất an toàn ở bến tàu, chợ búa không xẩy ra. Bình yên xã hội được giữ vững. Mọi người dân an tâm kinh doanh và lưu thông hàng hoá. Làm thay đổi hẳn giá trị hàng hoá, nông sản sản xuất được.
Tổ chức Đảng được xem là hạt nhân, động lực cho phát triển của xã hội. Ý thức sâu sắc nguyên lý cách mạng, Đảng bộ Quỳnh Vinh đã tăng cường lãnh đạo bằng nhiều biện pháp và phương châm:
- Xây dựng Đảng bộ vững mạnh trong sạch và toàn diện
- Xây dựng Chi bộ trong sạch vững mạnh đạt 70% , chi bộ loại khá.
- Đảng viên đều được phân công nhiệm vụ
- Có biện pháp đổi mới trong sinh hoạt và kiểm tra
- Thực hiện dân chủ rộng rãi trong Đảng
- Tăng cường kiểm tra trách nhiệm của các cấp uỷ
- Trẻ hoá đội ngũ lãnh đạo
Những thành tựu của Đảng bộ khoá XVI là đáng ghi nhận, đó là sự kế thừa và phát triển, là sự phấn đấu, sự nỗ lực không mệt mỏi của cán bộ và nhân dân xã nhà để đưa Quỳnh Vinh bước vào giai đoạn phát triển mới.
Qua 8 năm thực hiện khoán theo Chỉ thị 100, trên lịch vực nông nghiệp có nhiều chuyển biến tích cực, nhưng chế độ quản lý trong hợp tác xã còn nhiều biểu hiện bất cập, bộ máy quản lý cồng kềnh, trình độ quản lý, điều hành sản xuất kém hiệu quả, nhất là việc áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Tuy vậy, các hợp tác xã vẫn duy trì, mở rộng diện tích và đưa cây con, giống mới vào sản xuất, đẩy mạnh khai hoang phục hoá.
Nhằm thúc đẩy nông nghiệp phát triển theo 3 chương trình mà Đại hội VI (12/1986) của Đảng đề ra, ngày 15/4/1998, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 10 –NQ/TW (khoán 10) về đổi mới quản lý trong nông nghiệp. Nghị quyết 10 đã đề ra một cơ chế mới trong các hợp tác xã nông nghiệp, thay cho Chỉ thị 100-CT/TW năm 1981. Nghị quyết 10 khẳng định hợp tác xã là đơn vị kinh tế tự chủ, hộ gia đình xã viên nhận khoán với hợp tác xã. Hợp tác xã khoán sản phẩm đến người lao động và bảo đảm khâu thời vụ, giống, kỹ thuật cho xã viên... Nghị quyết 10 thực sự đã thúc đẩy sức lao động trong xã hội, đánh dấu bước tiến mới trong sản xuất nông nghiệp.
Tháng 9 năm 1991, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XVIII được diễn ra và thành công tốt đẹp.
Đại hội đã bầu ra ban chấp hành và phân công:
          Đồng chí: Lê Văn Thành, Bí thư
Đồng chí: Vũ Lê Thảo, trực Đảng
Đồng chí: Đậu Minh Xuyên, Chủ tịch xã
Đồng chí: Nguyễn Bá Hoan, Phó Chủ tịch xã
Đồng chí: Nguyễn Bá Bích, Chủ tịch mặt trận
Những khó khăn và thuận lợi của xã nhà được lãnh đạo phân tích và đánh giá rất cụ thể. Nhân dân Quỳnh Vinh cần cù lao động, lực lượng sản xuất dồi dào, người dân mặn mà gắn bó với quê hương. Trong khi đó mức sống của nhân dân còn thấp, chất lượng cuộc sống còn khiêm tốn, sản xuất còn lạc hậu, năng suất cây trồng hạn chế. Trước tình hình đó, Đảng bộ chỉ đạo:
Trong nông nghiệp: Thực hiện gieo trồng 90% giống lúa mới, quan tâm sản xuất vụ đông xuân, phải trồng xen các loại hoa màu có năng suất cao như khoai tây, cà rốt, đậu đũa, mướp đắng… Diện tích trồng màu năm 1991 đạt 40 ha. Sản xuất đi vào thế ổn định. Đời sống nhân dân bớt khó khăn. Đàn trâu bò phát triển, đặc biệt là số lượng hươu tăng nhanh. Người dân đã đầu tư tiền, công sức để mua hươu về chăn nuôi, đây là nguồn lợi vừa lớn, vừa nhanh, tạo những những bước nhảy vọt trong phát triển. Cả xã có tới 261 con ở thời điểm này.
Trồng rừng tiếp tục phát triển, bằng các biện pháp và các chính sách của Nhà nước, chúng ta đã trồng được 200 ha, đạt 100% dự án. Phong trào trồng cây ăn quả có những bước tiến mới, mô hình CAV mở rộng, các gia đình có vườn cây, vườn rừng phát triển như gia đình ông Tuyên, ông Đình, ông Trương…
Năm 1992, xã đã huy động tổng hợp nhiều nguồn vốn: vốn vay của nhân dân, vốn vay tín dụng xây dựng, ... để xây dựng và đưa vào sử dụng ba nhà mẫu giáo, một nhà kho, 5 cầu trên trục đường liên xóm, liên xã. Tổng giá trị lên đến 16 triệu đồng.
Sự nghiệp giáo dục tiếp tục có bước phát triển: Phong trào thi đua dạy tốt được giáo viên hưởng ứng tích cực. Trường cấp 1 đạt danh hiệu trường tiên tiến xuất sắc của huyện, trường cấp 2 đạt danh hiệu khá, trường mầm non được biểu dương. Hệ thống giáo dục đã góp phần nâng cao dân trí cho toàn dân.
Hợp tác xã Vinh Hoa xây dựng được hệ thống truyền thanh rãi khắp đến tận từng xóm. Mỗi ngày, mỗi tuần đều có bản tin nội bộ. Mạng lưới truyền thanh này có ý nghĩa rất lớn đối với một vùng dân cư vừa rộng, vừa đông, vừa thưa thớt. Những chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước cũng đã kịp thời đến với người dân.
An ninh quân sự địa phương: Từ thực tiễn của tình hình thế giới Đảng bộ và nhân dân xã Quỳnh Vinh nhận thức đúng đắn về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình đất nước mới. Mạng lưới an ninh xóm, xã được củng cố và xây dựng, có tổ chức chặt chẽ sẵn sàng chiến đấu trong bất kỳ tình huống nào có thể xảy ra.
Cuối năm 1993, tình hình xã hội có nhiều diễn biến phức tạp. Đặc biệt là cuộc xung đột từ ngày 28/01/1994 đến ngày 02/02/1994. Sự việc này nghiêm trọng cần giải quyết dứt điểm.
Trước tình hình đó, Ban Thường vụ Huyện uỷ Quỳnh Lưu ra Chỉ thị số 12- CT/HU ngày 23/3/1994. Chỉ thị viết “Do tình hình phức tạp về vấn đề đất đai, địa giới hành chính giữa hai xã có nhiều mẫu thuẫn kéo dài. Mặc dù đã có sự chỉ đạo trực tiếp của cấp trên trong quá trình giải quyết mâu thuẫn đó, do thiếu bình tĩnh, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, đã xẩy ra xung đột nghiêm trọng. Phải giải quyết dứt điểm, khắc phục nhanh chóng tình hình, giữ sự bình yên cho hai xã, thiết lập trật tự, kỷ cương phép nước”…
Tháng 11/199, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XIX (nhiệm kỳ1994-1996).
Đại hội đã bầu ra ban chấp hành và phân công:
          Đồng chí: Trần Đức Dưỡng, Bí thư
Đồng chí: Hoàng Đình Kim, Thường vụ trực Đảng
Đồng chí: Lê Thạc Danh, Chủ tịch xã (sau 3 tháng đồng chí Lê Khắc Nho thay)
Đồng chí: Trần Sỹ Mỹ, Phó Chủ tịch xã
Đồng chí: Lê Ninh, Chủ tịch Mặt trận
Tình hình chính trị và an toàn xã hội tiếp tục được củng cố và giữ vững nhân dân trong xã phấn khởi và tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng trong thời kỳ đổi mới. Khu công nghiệp Hoàng Mai được xúc tiến quy hoạch. Đảng bộ và nhân dân Quỳnh Vinh có quyết tâm rất cao, phát huy được truyền thống cần cù sáng tạo trong toàn xã.
Tuy vậy, trên thực tế Quỳnh Vinh gặp rất nhiều khó khăn. Đặc biệt là sự băn khoăn, lo lắng của nhân dân lao động về quy hoạch của nhà máy xi măng Hoàng Mai. Đất sản xuất bị thu hẹp, lao động dư thừa, việc làm mất, ngân sách thâm hụt, nông nghiệp chậm phát triển.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, Quỳnh Vinh vận dụng linh hoạt Nghị quyết 23 của Huyện uỷ, Nghị quyết Đảng bộ khoá 19, cùng với sự đoàn kết và nhất trí cao của toàn Đảng, toàn dân, nên đã đạt được những thành tựu lớn.
Thời tiết có nhiều biến động phức tạp, rét đậm kéo dài liên tục, có thời điểm nhiệt độ xuống thấp 8⁰C, đã làm mất trắng 51 ha lúa mới cấy, 76 ha lúa mới lúa giống mới phải cấy hoặc gieo sạ lại, lượng lúa giống phải bổ sung là 10,4 tấn. Mặc dù gieo chậm, song diện tích vẫn đạt 100%. Tổng sản lượng đạt 2420 tấn bằng 80% kế hoạch. Bình quân đầu người đạt 223 kg/năm. Trồng được 70 ha bạch đàn và cây thông, 10 ha cây ăn quả, rừng được bảo vệ và chăm sóc tốt.
Nhu cầu về văn hoá, thông tin được mọi người quan tâm, Đảng bộ Quỳnh Vinh đã bám sát những nhiệm vụ chỉ đạo của Sở Văn hoá, của Trung tâm văn hoá huyện đã tổ chức thành công nhiều hoạt động mang tính xã hội cao. Chỉ đạo chính quyền xã tổ chức đón nhận bằng di tích lịch sử văn hoá đền Vưu thành công tốt đẹp. Truyền tin 150 buổi thông tin nội bộ, sử dụng 60 khẩu hiệu và băng rôn để tuyên truyền cổ vũ. Tham gia tốt các giải chạy việt giã. Phong trào thể dục thể chất phát triển. Các hoạt động văn hoá được đánh giá cao về nghệ thuật và phong cách biểu diễn.
Sự nghiệp giáo dục và đào tạo có vị trí quan trọng đối với sự phát triển của xã hội. Bác Hồ từng nói: “Vì lợi ích trăm năm mà trồng người”. Nhận thức đó được thể hiện rất rõ trong xây dựng và kiến tạo. Xã xây dựng một dãy nhà hai tầng 16 phòng học cho trường cấp 2. Hệ thống nhà mẫu giáo ở các xóm mọc lên, khang trang, đồng bộ, kiên cố, cao đẹp phục vụ nhu cầu dạy và học của con em trong xã. Các em được học tập trong những phòng học mát mẻ, ấm áp.
Với truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, quan tâm đến việc giáo dục truyền thống cách mạng, một khu tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ đã được xây dựng trị giá 250 triệu đồng.
Xây dựng đường điện trị giá hàng tỉ đồng cho 3 khu vực Đại Vinh, Tân Hoa, An Bình. Từ nay điện sẻ thắp sáng mỗi nhà, mang lại niềm vui, và trí tuệ cho nhân dân.
Tháng 10/1996 tại hội trường Vinh Hoa, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XX (nhiệm kỳ 1996-2000) được tiến hành và thành công tốt đẹp.
Đại hội đã bầu ra ban chấp hành và phân công:
          Đồng chí: Trần Đức Dưỡng, Bí thư
Đồng chí: Nguyễn Bá Bích, Thường vụ trực Đảng
Đồng chí: Lê Khắc Nho, Chủ tịch xã
Đồng chí: Lê Ninh, Chủ tịch Mặt trận 
Đại hội đề ra nhiệm vụ đẩy mạnh sản xuất, ổn định đời sống nhân dân vận động các hộ xóm 14 giải phóng mặt bằng về tái định cư. Điều chỉnh đất đai sau khi chuyển 75 ha diện tích đất làm nhà máy ximăng và khu mỏ đất sét.
Hoàn thiện lưới điện, nâng cấp giao thông và trường học.
Nghị quyết đã nhanh chóng đi vào cuộc sống, nhân dân xã nhà đã đạt được những kết quả vượt bậc, đời sống của nhân dân được cải thiện, an ninh quốc phòng giữ vững, giáo dục tiếp tục phát triển. Nhân dân hồ hởi bắt tay mở rộng sản xuất, tiểu thủ công nghiệp, nghề mộc dân dụng phát triển mạnh.
Từ tháng 10/1996-9/2000, Đảng bộ và nhân dân đã tạo dựng được những thành tích rất đáng trân trọng, là bản lề vững chắc để phát triển chặng đường tiếp theo.
Tháng 9/2000, tại hội trường Vinh Hoa, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XXI đã tiến hành và thành công tốt đẹp.
Đại hội đã bầu ra ban chấp hành và phân công:
          Đồng chí: Lê Thạc Hùng, Bí thư
Đồng chí: Lê Văn Thành, Phó Bí thư trực Đảng
Đồng chí: Trần Khâm, Chủ tịch xã
Đồng chí: Lê Xuân Khả, Chủ tịch Mặt trận
Nhiệm vụ trọng tâm của Đại hội là : Tiếp tục đẩy mạnh sản xuất, chăn nuôi dịch vụ, chuyển đổi vụ mùa, chuyển đổi đất sản xuất nông nghiệp, tăng năng suất cây trồng. Xây dựng và ổn định khu dân cư, xây dựng xóm văn hoá, nhà văn hoá. Kết quả đạt được :
Về Kinh tế: Tốc độ phát triển khá cao, chuyển dịch kinh tế đúng hướng, tổng bình quân 5 năm là (từ 9/2000-7/2005) 13,6% (chỉ tiêu đề ra là 10-12%). Bình quân thu đầu người từ 2 triệu đồng/người năm 2000 đến năm 2005 đạt 4 triệu đồng/người/năm. Hộ đói nghèo giảm còn 8,1%. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế đúng hướng, tạo lập ba vụ ổn định, sản lượng lương thực năm 2005 là 5200 tấn tăng 640 tấn, vượt chỉ tiêu đề ra.
Về Văn hoá giáo dục : Đầu năm năm 2004-2005, ba trường tiểu học với 1680 học sinh, trong đó trường tiểu học Quỳnh vinh C được công nhận trường đạt chuẩn Quốc gia. Trường THCS có 37 lớp,  các trường mẫu giáo tiếp tục phát triển. Chất lượng giáo dục có chuyển biến rõ rệt, số học sinh giỏi ngày càng tăng, số học sinh thi đậu vào các trường đại học và cao đẳng là 250 em.
An ninh quốc phòng: Thực hiện Chỉ thị 11 của Tỉnh uỷ về nhiệm vụ quốc phòng toàn dân, Nghị quyết 08 của Bộ Chính trị về an ninh quốc phòng, Quỳnh Vinh đã xây dựng được một số cơ sở quốc phòng gắn với hoạt động kinh tế.
Có thể khẳng định rằng từ 2000-2005, trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hoá giáo dục, an ninh quốc phòng nhân dân đã đạt được những thành tích có ý nghĩa. Đó là sự phấn đấu nỗ lực không mệt mỏi thể hiện ý Đảng lòng dân.
Tháng 7/2005 tại hội trường UBND xã, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XXII (nhiệm kỳ 2005-2010) được diễn ra và thành công tốt đẹp.
Đại hội đã bầu ra ban chấp hành và phân công:
          Đồng chí: Lê Thạc Hùng, Bí thư
Đồng chí: Lê Văn Kỳ, Phó Bí thư trực Đảng
Đồng chí: Lê Văn Thành, Phó Bí thư-Chủ tịch UBND
Đồng chí: Trần Trúc, Chủ tịch Mặt trận
Nhiệm vụ trọng tâm của Đại hội là: Phát huy mọi nguồn lực, tiềm năng, sức mạnh của toàn dân. Đẩy nhanh, đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu cây trồng, tăng nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế, nâng cao chất lượng toàn diện về các lĩnh vực xã hội, thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp.
Những thành tựu đạt được:
Kinh tế: Tổng giá trị sản xuất kinh tế năm 2010 đạt 9013,2 triệu đồng, tốc độ phát triển kinh tế 5 năm tăng 13,6%; tỷ trọng công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, nông lâm nghiệp năm 2005 là 68,1%, năm 2010 đạt 44,1%, ngành công nghiệp xây dựng đạt 16,1%, thương mại dịch vụ năm 2010 đạt 39,8%. Thu nhập bình quân đầu người từ 4 triệu/người/năm 2005 đến 2010 đạt 8,5triệu/người/năm. Đời sống vật chất và chất lượng cuộc sống được nâng lên rõ rệt.
Văn hoá, giáo dục: Từ 2005 đến 2010, đã khởi công xây dựng 7 công trình lớn, với tổng giá trị 2,5 tỷ đồng gồm hệ thống đài truyền thanh, đường laga, đường giao thông liên thôn, bê tông hoá đường làng ở Đại Vinh, nâng cấp trạm y tế, nhà văn hoá, trường tiểu học Quỳnh Vinh A và Quỳnh Vinh B được xây mới và nâng cấp. Có 5/22 xóm đạt xóm văn hoá cấp huyện, có 1944 hộ đạt gia đình văn hoá.
Chất lượng giáo dục ngày được nâng cao, tỷ lệ tốt nghiệp THCS đạt 95,5%, hàng năm có hơn 300 em đậu đại học và cao đẳng.
Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị: thực hiện kịp thời và có chất lượng cuộc vân động  “học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về ý thức tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Xếp loại tổ chức cơ sở Đảng có 13/29 Chi bộ đạt trong sạch vững mạnh, 3 Chi bộ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Các tổ chức chính trị : Đoàn thanh niên, Phụ nữ, Cựu chiến binh, Hội người cao tuổi, ... Đã có nhưng hoạt động sôi nổi, hiệu quả, kịp thời đưa phong trào hoật động có chiều sâu, chất lượng.
Từ năm 2005-2010, Đảng bộ và nhân dân đã đạt được nhưng kết quả thật đáng trân trọng và khích lệ.
Tháng 5/2010, tại hội trường UBND xã, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XXIII (2010-2015) được diễn ra thành công tốt đẹp.
Đại hội đã bầu ra ban chấp hành và phân công:
          Đồng chí: Lê Văn Thành, Bí thư
          Đồng chí:  Lê Đăng Thuỳ, Phó Bí thư trực Đảng
Đồng chí: Lê Văn Kỳ, Phó Bí thư-Chủ tịch UBND
Đồng chí: Lê Thạc Hùng, Chủ tịch Mặt trận
Đại hội tiếp tục mục tiêu phương hướng Đại hội XXII.
Đại hội đưa ra một số chỉ tiêu chính:
- Tăng trưởng kinh tế 5 năm là 14-15%.
- Cơ cấu kinh tế : Nông-lâm nghiệp, công nghiệp, dịch vụ chuyển dịch theo hướng tăng mạnh công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp dịch vụ.
- Tiếp tục giữ vững danh hiệu Đảng bộ trong sạch vững mạnh.
Đại hội xác định những nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu, đồng thời nhấn mạnh: phải đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo; duy trì chế độ giao ban, hội ý; thực hiện nghiêm túc nguyên tắc dân chủ, xây dựng và bổ sung hoàn thiện quy chế làm việc phù hợp với tình hình nhiệm vụ mới, tăng cường kiểm tra quy chế, nâng cao chất lượng sinh hoạt của các chi bộ; tăng cường giao ban giữa đảng ủy, chính quyền với cơ sở và các ban ngành, các tổ chức. Chú trọng hơn nữa công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy ở cơ sở, sâu sát địa bàn. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền giáo dục, vận động quần chúng thi đua yêu nước. Quan tâm giải quyết những vấn đề nãy sinh, bức súc từ cơ sở. Chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch công tác, phân công nhiệm vụ rõ ràng, cụ thể đối với các đơn vị, cá nhân, đề cao vai trò trách nhiệm của người đứng đầu, người phụ trách. Xây dựng điển hình tiên tiến, thực hiện tốt công tác thi đua nhân ra diện rộng. Trong chỉ đạo giải quyết công việc phải thực hiện theo phương châm nói đi đôi với làm, lấy hiệu quả công việc, sự chuyển biến phong trào để đánh giá phẩm chất, năng lực cán bộ.
Sau Đại hội, Ban Chấp hành Đảng bộ đã khẩn trương xây dựng quy chế, chương trình công tác toàn khóa, phân công chỉ đạo thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ đã đề ra. Đảng ủy đã phân công chỉ đạo từng đồng chí Uỷ viên Ban Thường vụ phụ trách các vùng; các Uỷ viên Ban Chấp hành phụ trách các chi bộ; phân công cán bộ tham gia chỉ đạo, xây dựng kế hoạch thực hiện các chương trình trọng tâm của Đại hội. Đồng thời, đảng ủy cũng đã tập trung chỉ đạo việc tuyên truyền kết quả của Đại hội, tổ chức triển khai nghị quyết Đại hội tại các chi bộ và các đoàn thể.
Chặng đường mới, với bao thách thức mới đang đặt ra, phát huy truyền thống cách mạng, những thành tích và kết quả đạt được trong thời gian qua, Đảng bộ và nhân dân Quỳnh Vinh nguyện đoàn kết một lòng, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng, năng lực điều hành của bộ máy chính quyền, khả năng vận động nhân dân của mặt trận và các đoàn thể chính trị. Tập trung xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 về "một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay, tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, đưa Quỳnh Vinh vượt qua mọi khó khăn, thách thức, thực hiện thắng lợi nghị quyết đại hội Đảng các cấp, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.
 

LỜI KẾT
1. Quỳnh Vinh là địa đầu của Quỳnh Lưu, từng được vinh danh là "thắng địa” là "phên dậu" của Đại Việt qua các triều đại phong kiến.
Mảnh đất Quỳnh Vinh đã ghi dấu và lưu giữ biết bao kỳ tích và chiến công oai hùng của các bậc tiền nhân. Có thể nói đây là mảnh đất "địa linh nhân kiệt”, dải đất đã sản sinh ra các đặc sản quý hiếm, và cũng đã sản sinh ra những con người đẹp, nhiều chính khách, văn nhân, nhà giáo nổi tiếng, nhà khoa học, quản lý giỏi đã và đang đi vào lịch sử tô đẹp và làm rạng rỡ quê hương.
Nằm trong điều kiện thiên nhiên rất khắc nhiệt, mưa nắng thất thường, bão tố dồn dập, núi cao, sông ngòi gần nhau, đồng bằng hẹp, bậc thang, độ dốc lớn, đất bị xói mòn bạc màu độ phì kém, tầng đất canh tác nông, vùng gần sông ngòi nhiễm mặn nặng, môi trường ngày càng bị ô nhiễm, cân bằng sinh thái bị phá vỡ.
Sản xuất chỉ có nghề nông là chính, thủ công nghiệp, công nghiệp không có cơ sở vật chất kỹ thuật lại xa các trung tâm kinh tế, trung tâm tiêu thụ, giao thông bất thuận. Mặc dầu vậy với truyền thống cần cù, chịu khó, năng động, sáng tạo; nhân dân Quỳnh Vinh đã và đang dũng cảm lao động, khắc phục khó khăn đưa ra một mô hình kinh tế nông – lâm – thủ công nghiệp – chăn nuôi – dịch vụ tạo nên một nền sản xuất năng động đa dạng, báo hiệu nhiều triển vọng mới.
2. Vốn là vùng đất cổ, cư dân bản địa và cư dân của hơn 40 dòng họ hợp thành, là đất ”đãi khách” rất nhân bản, nhân ái và nhân văn. Nên đã xây dựng một cộng đồng làng xã bền vững có truyền thống văn hoá tốt đẹp, giao thoa từ nền văn hoá bản địa xa xưa với cộng hưởng văn hoá chọn lọc của cư dân mới, tạo nên thuần phong, mỹ tục thắm đượm tình làng nghĩa nước giúp Quỳnh Vinh vượt qua mọi thử thách, qua các bước thăng trầm của lịch sử bước đi vững vàng, hiên ngang, bất khuất rất đỗi tự hào.
3. Lịch sử Quỳnh Vinh có thể nói là lịch sử chiến đấu và chiến thắng thiên tai, bão tố, lụt lội, hoả hoạn, lịch sử khai sơn phá thạch lập nên làng mạc thôn xóm trù phú một cộng đồng có nền kinh tế năng động, văn hoá rực rỡ và là lịch sử kháng chiến vệ quốc và giải phóng. Từ ngày Đinh Bộ Lĩnh dựng nước, Lê Hoàn ra quân, Lý Nhật Quang mở mang biên cõi, chuẩn bị quân lương đánh thắng giặc phương Nam xâm lấn, những ngày Lê Lợi tiến vào xứ Nghệ, Tây Sơn điều binh ra Bắc, cho đến thời thực dân Pháp xâm lược nước ta, nhiều sỹ phu, thanh niên tuấn kiệt đã sung vào ngọn cờ khởi nghĩa góp phần vào sự nghiệp giải phóng dân tộc.
4. Trong tiến trình lịch sử dựng nước và giữ nước mảnh đất này đã xuất hiện nhiều danh nhân tăm tiếng.
Thời hậu Lê có cụ Trần Lễ làm quan đến đô đốc chỉ huy sứ. Họ Trần thời vua Minh Mạng có cụ Trần Xuyến đậu phó bảng làm đốc học Quảng Nam. Họ Lê thời vua Minh Mạng có cụ Lê Văn Luyện (1789-1855) trong hai kỳ thi hương và thi hội cụ đều đỗ đầu. Sau khi thi hội năm Ất Dậu 1825, cụ được vua Minh Mạng bổ làm quan ngự sử đài chánh chưởng. Từ năm 1832-1837, dạy học ở Quốc tử giám, từ 1837-1841 làm đốc học ở Lạng Giang phủ.
Họ Lê Thạc có thuỷ tổ Lê Bôi là khai quốc công thần triều Hậu Lê, dưới cờ nghĩa của chủ tướng Lê Lợi năm Giáp Thìn 1424, ông đã chỉ huy quân chiến đấu, chiến thắng giặc Minh giòn dã ở Bồ Ải rồi tiếp các trận thắng như trần Bồ Đằng, Trà Lần, ... Do lập nhiều công trạng lớn, năm Đinh Mùi 1427, ông được thăng từ Thượng tướng lên Tổng quản Chấp lệnh công.
Từ ngày có ánh sáng của chủ nghĩa Mác-Lênin và sự lãnh đạo tài tình của Đảng Cộng sản Việt Nam, Bác Hồ kính yêu, nhân dân Quỳnh Vinh đã nhất tề đứng lên với tinh thần  không gì vinh quang bằng chiến đấu dưới cờ Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, đã góp phần thắng lợi, làm nên cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945 lịch sử. Tiếp đến 9 năm làm một Điện Biên nên vành hoa đỏ nên trang sử vàng, và 21 năm chống đế quốc Mỹ xâm lược, giải phóng hoàn toàn miền Nam đưa non sông về một mối.
Trong hai cuộc chiến tranh vĩ đại đó đã có 140 người con ưu tú của quê hương Quỳnh Vinh mãi mãi nằm lại trên các chiến trường Tây Bắc-Điện Biên, Bình Trị Thiên, Sài Gòn, Nam Bộ, mặt trận Phía Bắc, Tây Nam, nước Lào, Cam Pu Chia. Đã có 162 thương, bệnh binh các loại, những người đã để lại một phần cơ thể, xương máu mình trên các chiến trường. Đã có 1500 lượt người con Quỳnh Vinh gia nhập quân đội nhân dân Việt Nam, 100 chiến sỹ tham gia thanh niên xung phong. Hai cuộc chiến, gần 1000 lượt người tham gia dân công xe thồ, dân công hoả tuyến phục vụ trên các chiến trường Tây Bắc-Điện Biên, Bình - Trị - Thiên, đường 559, 30 nhà thờ họ, hầu hết nhà dân trở thành kho để hàng hoá, lương thực, thực phẩm, quân trang, quân dụng cung cấp cho tiền tuyến.
Đảng, Nhà đã ghi nhận công lao to lớn đó của nhân dân Quỳnh Vinh:
- 5 bà mẹ Việt Nam anh hùng
- 4 cán bộ hoạt động trước 01/01/1945
- 2 cán bộ tiền khởi nghĩa
- 1anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân
- 1 gia đình có công nuôi cán bộ cách mạng
- 34 huân, huy chương kháng chiến chống Pháp
- 1060 huân, huy chương kháng chiến chống Mỹ
- 600 huy chương gia đình có công với nước
Ngoài ra còn có hàng trăm huân chương chiến công; huân, huy chương giải phóng; huân, huy chương của nhà nước Lào, Cam Pu Chia tặng quân giải phóng Việt Nam.
- 59 huy chương vì sự nghiệp giáo dục, vì sự nghiệp tuyên giáo
- 3 huy chương vì sự nghiệp đại đoàn kết dân tộc
- 1000 huân huy chương chiến sỹ vẻ vang, ...
Ngày nay trên bước đường đi lên công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất nước, Đảng bộ, chính quyền đã sớm nắm bắt chủ trương, quán triệt sâu sắc cho cán bộ đảng viên, quần chúng nhân dân, vận dụng sáng tạo vào hoàn cảnh địa phương làm chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu kinh tế, chuyển đổi cơ cấu mùa vụ, áp dụng khoa học kỹ thuật công nghệ tiên tiến vào sản xuất. Nhờ vậy đã đạt được nhiều thành tựu rực rỡ trên các lĩnh vực kinh tế xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng, trật tự an toàn và an sinh xã hội.
Kinh tế tăng trưởng, đời sống nhân dân từng bước cải thiện, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân luôn sẵn sàng tạo điều kiện thuận lợi để giải phóng nhanh chóng mặt bằng nhà máy ximăng Hoàng Mai, nhà máy ximăng Tân Thắng, đường nối Nghĩa Đàn – Thái Hoà - Quỳnh Vinh - Quốc lộ 1A – Đông Hồi.
Đảng bộ đạt trong sạch vững mạnh các năm 2010, 2011.
Đảng bộ có 176 đảng viên đã được nhận huy hiệu 40, 50, 60 tuổi Đảng.
Hội đồng nhân dân, UBND, UBMTTQ, các đoàn thể chính trị xã hội luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Tuy vậy do địa hình, địa mạo phức tạp, khu dân cư rộng, diện tích đồi núi, nhiều hơn đồng bằng. Nền kinh tế chủ yếu là nông nghiệp, chăn nuôi gia súc, gia cầm đang ở quy mô nhỏ, tỷ lệ tăng dân số cao, diện tích trồng lúa hẹp. Là xã có dân số đông 15235, tỷ lệ giáo dân chiếm 10%. Đó là trở ngại, khó khăn trên con đường phát triển đi lên của Quỳnh Vinh, ảnh hưởng đến sự tăng trưởng kinh tế, an sinh xã hội những Đảng bộ và nhân dân Quỳnh Vinh nguyện một lòng đoàn kết, gắn bó, nắm vững chủ trương đường lối của Đảng, vận dụng sáng tạo vào tình hình thực tiễn của địa phương, nên đã có bước đi vững chắc. Bộ mặt nông thôn đã khởi sắc, làm tiền đề cho những chặng đường tiếp theo.
Gần 80 năm xây dựng và trưởng thành từ khi Chi bộ Quý Vinh-Thiện Kỵ được thành lập. Đảng bộ và nhân dân Quỳnh Vinh đã tạo nên những thay đổi kỳ diệu trên quê hương. Bao thế hệ đảng viên và thanh niên ưu tú anh dũng hy sinh trên mọi miền của Tổ quốc. Trong suốt 4/5 thế kỷ ấy, Đảng bộ Quỳnh Vinh thực sự là nhân tố quyết định cho mọi thành công. Con đường đi tới hiện đại, văn minh, dân chủ công bằng...và còn lắm gian nan nhưng Đảng bộ Quỳnh Vinh quyết tâm tiếp tục hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình, cùng toàn dân xã nhà quyết đưa Quỳnh Vinh nhanh chóng trở thành xã điển hình của huyện.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
PHỤ LỤC
 
I. QUỲNH VINH QUA NHỮNG CHẶNG ĐƯỜNG LỊCH SỬ
Trước 1945, xã Quỳnh Vinh gồm có hai làng: Làng Thọ Vinh và làng Quý Vinh.
Làng Thọ Vinh có các xóm: Xóm Đông, xóm Đoài, xóm Phú, xóm Quý, xóm Yên Lộc, Yên Trạch.
Làng Quý Vinh có các xóm: Xóm Rục, xóm Nhàn, xóm Chiền, xóm Rí. Xóm Rí có ba khu dân cư là khu Vinh Lễ ở xung quanh núi Nhà Thờ (là họ giáo toàn tòng), khu Đồng Gốc và khu Cồn Đình xung quanh đình xóm Rí.
Từ 1946 – 6/1947, gọi là xã Vinh Lộc.
Từ 7/1947, hợp nhất với xã Văn Hoá gọi là xã Vinh Hoa (xã Văn Hoá gồm hai làng Dị Nậu và Thiện Kỵ)
Năm 1948, xã Quỳnh Trang, Quỳnh Thắng hợp nhất với xã Vinh Hoa gọi là xã Quỳnh Mai.
Từ tháng 4/1954, tách xã Quỳnh Mai thành 5 xã: Quỳnh Vinh, Quỳnh Thiện, Quỳnh Dị, Quỳnh Trang, Quỳnh Thắng.
Sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, giang sơn thu về một mối Quỳnh Lưu được Trung ương phê chuẩn tổ chức lại sản xuất xây dựng cụm sản xuất.
Tháng 5/1976, hợp nhất ba xã Quỳnh Vinh, Quỳnh Thiện, Quỳnh Dị thành xí nghiệp Quỳnh Mai. Xí nghiệp thực hiện Chỉ thị 100 của Ban Bí thư ngày 15/1/1981 mở đầu cho bước phát triển mới về nông thôn, nông nghiệp.
Tháng 8/1981, giải thể Xí nghiệp Quỳnh Mai, tách Xí nghiệp Quỳnh Mai thành ba xã Quỳnh Vinh, Quỳnh Thiện, Quỳnh Dị như trước đây.
II. ĐẢNG BỘ QUỲNH VINH TỪ ĐẠI HỘI ĐẾN ĐẠI HỘI
+ Giữa năm 1935, Đại hội thành lập Chi bộ Quý Vinh - Thiện Kỵ1, Chi bộ có 7 đảng viên, đồng chí Văn Sỹ Thọ-Bí thư, đồng chí Nguyễn Bá Thếp-Phó Bí thư. Đại hội yêu cầu các đảng viên tăng cường sự đoàn kết trong Đảng và phong trào cách mạng quần chúng.
Quán triệt Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ 1 ở Ma Cao (Trung Quốc)
- Củng cố và phát triển Đảng, tổ chức ra các đoàn thể cho hợp với điều kiện bí mật
- Cổ vũ quảng đại quần chúng, khuyếch trương đấu tranh đòi quyền lợi, củng cố phát triển các tổ chức quần chúng.
Từ tháng 9/1936, Chi bộ rút vào hoạt động bí mật.
Ngày 18/9/1946, Đại hội thành lập Chi bộ Vinh Lộc do hai đồng chí cán bộ Huyện uỷ Nguyễn Đức Nghi và Nguyễn Thị Du trực tiếp chỉ đạo, Đại hội tiến hành tại nhà đồng chí Phạm Nhơ, Đại hội có 5 đảng viên (Phạm Nhơ, Lê Thạc Tạo, Hồ Văn Long, Nguyễn Hữu Nghị, Văn Đức Huế). Đồng chí Phạm Nhơ làm Bí thư, Lê Thạc Tạo-Phó Bí thư. Đại hội nêu quyết tâm :
- Đoàn kết tranh thủ khôi phục kinh tế
- Mở mang kinh tế, thực hành đời sống mới, sỹ, nông, công, thương toàn thể mọi người ra sức làm việc.
Tháng 4/1947-11/1947, Đại hội Chi bộ, đồng chí Lê Thạc Tạo làm Bí thư, đồng chí Hồ Văn Long-Phó Bí thư.
Tháng 11/1947, Đại hội Chi bộ Vinh Hoa, đồng chí Nguyễn Bá Nghiêm, Bí thư.
Từ 1947-1949, đồng chí Nguyễn Tượu làm Bí thư, đồng chí Lê Thạc Tạo-Phó Bí thư.
Đại hội diễn ra khi cả nước bước vào giai đoạn kháng chiến chống Pháp quyết liệt. Vùng Hoàng Mai cơ bản diệt xong giặc dốt, giặc đói, đẩy mạnh xây dựng chính quyền.
+ Từ 1949-1951, Đại hội Chi bộ Quỳnh Mai, đồng chí Nguyễn Tượu làm Bí thư, đồng chí Lê Thạc Tạo-Phó Bí thư. Đại hội xác định trách nhiệm: Tất cả cho tiền tuyến, tất cả cho chiến thắng. (Quỳnh Mai quyết tâm là hậu phương cung ứng nhân lực, tài lực, vật lực cho kháng chiến)
+ Tháng 1/1952-10/1952, Đại hội Chi bộ Quỳnh Mai, đồng chí Nguyễn Huấn là Bí thư, đồng chí Nguyễn Tượu làm Phó Bí thư, đồng chí Trần Lưu-Phó Bí thư kiêm Chủ tịch UBKCHC Quỳnh Mai. Đại hội tiếp tục nhiệm vụ của cuộc kháng chiến, tăng cường đoàn kết trong Đảng, phát triển các tổ chức cách mạng.
+ Tháng 11/1952-3/1954, Đại hội Chi bộ Quỳnh Mai, Đại hội kiểm điểm công tác nhiệm kỳ qua xác định trách nhiệm của Chi bộ Quỳnh Mai: Đáp ứng đủ quân số nhập ngũ, kêu gọi tham gia TNXP, dân công xe thồ cung cấp vật lực cho chiến trường Tây Bắc-Điện Biên Phủ, học tập giảm tô, giảm tức, đấu tranh với các phần tử phản cách mạng, Đại hội bầu đồng chí Nguyễn Tượu-Bí thư, đồng chí Trần Lưu-Phó Bí thư, đồng chí Nguyễn Thị Danh-Phó Bí thư kiêm Chủ tịch UBKCHC.
+ Tháng 4/1954-5/1955, Chi bộ Quỳnh Vinh được tách ra từ Chi bộ Quỳnh Mai, Đại hội đề ra nhiệm vụ trọng tâm: học tập, tiến hành giảm tô, giảm tức, chuẩn bị bước vào cải cách ruộng đất. Tăng gia sản xuất, ổn định đời sống, khắc phục trận lụt lớn từ 23-26/9/1954, Đại hội bầu đồng chí Lê Thị Vang-Bí thư, đồng chí Nguyễn Xiển-Phó Bí thư kiêm Chủ tịch UBHC, đồng chí Lê Văn Trương-Bí thư nông hội.
+ Tháng 5/1955-10/1956, Đại hội Chi bộ Quỳnh Vinh lần thứ II, Quỳnh Lưu được tỉnh chọn thí điểm cải cách ruộng đất, Đại hội bầu những người không liên quan với giai cấp địa chủ bóc lột vào cấp uỷ. Chi bộ, chính quyền được kiện toàn, nhưng quyền lực thuộc về đội cải cách. Đội cải cách ruộng đất thực hiện ba cùng xâu chuổi, bắt rễ với bần, cố nông, hướng dẫn quần chúng đấu tranh.
Đại hồi bầu đồng chí Lê Lập-Bí thư, đồng chí Nguyễn Xuân Lịch-Phó Bí thư kiêm Chủ tịch UBHC, đồng chí Lê Thị Đảm cấp uỷ Phó Chủ tịch xã.
Tháng 11/1956-1957, Đại hội Chi bộ Quỳnh Vinh lần thứ III.
Phương hướng Đại hội:
- Học tập thư Bác Hồ, sửa chữa sai lầm trong cải cách ruộng đất, xây dựng khối đoàn kết nông thôn, trả lại nhà cửa cho thành phần quy sai.
- Học tập điều lệ HTX nông nghiệp.
Đại hội bầu đồng chí Lê Văn Trương-Bí thư, đồng chí Hoàng Đình Trương-Phó Bí thư, Chủ tịch UBND xã.
Từ 1958-3/1960, Đại hội Chi bộ Quỳnh Vinh lần thứ IV.
Đại hội quán triệt điều lệ HTX nông nghiệp sửa đổi. Tiếp tục sữa chữa sai lầm trong cải cách ruộng đất.
Đại hội bầu đồng chí Hoàng Đình Trương-Bí thư kiêm Chủ tịch UBHC xã, đồng chí Nguyễn Bá Tưu-Thường vụ Đảng uỷ.
+ Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ I (Quỳnh Vinh Thành lập Đảng bộ xã)
+ Từ tháng 4/1961-3/1962, Đại hội triển khai xây dựng HTX bậc cao thực hiện Kế hoạch 5 năm lần thứ nhất.
Đại hội bầu đồng chí Hoàng Đình Trương-Bí thư Đảng uỷ kiêm Chủ tịch UBHC, đồng chí Lý Xuân Nhãn-Phó Bí thư, đồng chí Nguyễn Bá Tưu-Thường vụ trực Đảng.
+ Tháng 4/1962-3/1963, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ II.
- Đại hội kiểm điểm công tác nhiệm kỳ qua
- Đề chỉ tiêu 100% số hộ vào HTX nông nghiệp, tiến hành xây dựng HTX quy mô lớn.
- Bàn việc di dân ra Tân Hùng
Đại hội bầu đồng chí Hoàng Đình Trương-Bí thư Đảng bộ, đồng chí Lý Xuân Nhãn-Phó Bí thư kiêm Chủ tịch UBHC.
Tháng 3/1963-5/1965, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ III.
Phương hướng Đại hội :
- Hoàn thiện quy hoạch sản xuất CNXH, xây dưng HTX quy mô lớn
- Đưa 100% số hộ vào HTX
 Đại hội bầu đồng chí Lý Xuân Nhãn-Bí thư Đảng bộ, đồng chí Trần Luân-Phó Bí thư kiêm Chủ tịch UBHC.
Tháng 5/1965-5/1966, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ IV.
Phương hướng chung của Đại hội là:
- Tích cực bảo vệ miền Bắc XHCN, làm tròn nghĩa vụ hậu phương lớn chi viênj cho miền Nam.
- Ổn định dân vùng sơ tán, sơ tán các lớp học.
Đại hội bầu đồng chí Trần Luân-Bí thư Đảng bộ, đồng chí Lê Văn Thung-Phó Bí thư kiêm Chủ tịch UBHC, đồng chí Nguyễn Văn Tuyển-Thường vụ tổ chức.
Tháng 5/1966-8/1967, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ V.
Đại hội khẳng định quyết tâm :
- Đẩy mạnh sản xuất, làm tròn nghĩa vụ với nhà nước chi viện sức người sức của cho miền Nam.
- Quyết Tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược.
Đại hội bầu đồng chí Trần Luân-Bí thư Đảng bộ, đồng chí Lê Văn Thung-Phó Bí thư kiêm Chủ tịch UBHC, đồng chí Nguyễn Văn Tuyển-Thường vụ tổ chức.
+ Tháng 8/1967-11/1069, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ VI.
Quyết tâm lớn của Đại hội là :
- Đẩy mạnh sản xuất, củng cố các hồ đập chứa nước phục vụ tưới tiêu, sắp xếp lại khu dân cư.
- Tăng cường chi viện sức người, của cải vật chất cho miền Nam.
- Tạo điều kiện nhà ở cho khoa vật lý ĐHSP Vinh sơ tán.
Đại hội bầu đồng chí Trần Luân-Bí thư Đảng bộ, đồng chí Lê Thạc Trường-Phó Bí thư kiêm Chủ tịch UBHC, Vũ Lê Nhoạn-Thường vụ tổ chức.
Tháng 12/1069-4/1971, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ VII.
Đại hội diễn ra trong bối cảnh đế quốc Mỹ leo thang đánh phá miền Bác lần thứ hai, Đại hội củng cố quyết tâm đánh Mỹ, sẵn sàng đánh trả giặc Mỹ bằng đường không, chi viện cho chiến trường. Thực hiện chủ trương : "Thóc không thiếu một cân quân không thiếu một người”.
Đại hội bầu đồng chí Lê Thạc Trường-Bí thư Đảng bộ, đồng chí Vũ Lê Nhoạn-Phó Bí thư Chủ tịch UBHC.
Tháng 4/1971-3/1973, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ VIII.
Đại hội diễn ra ra trong khung cảnh: Việt Nam làm tiếp một Điên Biên Phủ thứ 2 trên bầu trời Hà Nội, miền Bắc được hoà bình sau ký hiệp định Pari về Việt Nam.
Đại hội đề ra mục tiêu :
- Cùng cả nước hoàn thành cách mạng dân tộc nhân dân toàn Huyện, xã dấy lên phong trào điều hành lao động trên quy mô lớn, hàn gắn vết thương chiến tranh.
Đại hội bầu đồng chí Vũ Lê Nhoạn-Bí thư Đảng bộ, đồng chí Lê Thị Vinh-Phó Bí thư kiêm Chủ tịch UBHC, đến tháng 10/1972 đồng chí Lê Thị Cầu thay, đồng chí Lê Thạc Trường-Thường vụ tổ chức .
Tháng 3/1973-5/1975, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ IX.
Đại hội diễn ra trong không khí cả nước sục sôi khí thế giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc, Đại hội bàn biện pháp đẩy mạnh sản xuất, xây dựng cơ sở hạn tầng, đảm nhiệm xây một nhà bệnh viện Quỳnh Thạch, xây dựng lại trường cấp 2, tăng năng suất cây trồng, làm bèo dâu, phân bớn hữu cơ, ...
Đại hội bầu đồng chí Trần Luân-Bí thư Đảng bộ, đồng chí Lê Thạc Trường-Phó Bí thư kiêm Chủ tịch UBHC, đồng chí Vũ Lê Nhoạn-Thường vụ tổ chức.
Tháng 5/1975-5/1976, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ X.
Đại hội diễn ra trong khung cảnh : Quỳnh Lưu đươc Trung ương Đảng phê chuẩn tổ chức lại sản xuất trên địa bàn huyện, học tập, thảo luận xây dựng cụm sản xuất
Đại hội bầu đồng chí Trần Luân-Bí thư Đảng bộ, đồng chí Trần Đức Hanh-Phó Bí thư kiêm Chủ tịch UBHC, đồng chí Bùi Đình Tuất-Phó Chủ tịch kiêm trưởng Công an xã.
Tháng 5/1976-12/1978, Đại hội Đảng bộ xí nghiệp Quỳnh Mai lần thứ I
(Đảng bộ Quỳnh Vinh coi đây là Đại hội Đảng bộ lần thứ XI)
Là Đại hội hợp nhất ba Đảng bộ Quỳnh Vinh, Quỳnh Thiện, Quỳnh Dị thành Đảng bộ Xí nghiệp Hoàng Mai. Đại hội bàn giải pháp hàn gắn vết thương chiến tranh, thực hiện chủ trương di dân, hình thành các khu làng mới.
Đại hội bầu đồng chí Trần Luân-Bí thư Đảng bộ xí nghiệp (10/1977-1978 đồng chí Trần Luân ốm đồng chí Phan Thanh Đắc thay), đồng chí Hồ Nuỵ-Phó Bí thư kiêm Chủ tịch UBND, đồng chí Trần Đức Hanh-trực Đảng, đồng chí Nguyễn Bá Thái-Đảng uỷ viên Phó Chủ tịch.
Tháng 1979-8/1981, Đại hội Đảng bộ xí nghiệp Quỳnh Mai lần thứ II
Đại hội quán triệt Chỉ thị 100 của ban Bí thư ngày 15/1/1981 mở đầu cho phát triển nông thôn, nông dân, nông nghiệp.
Đại hội bầu đồng chí Phan Thanh Đắc-Bí thư Đảng bộ xí nghiệp, đồng chí Trần Đức Hanh-Phó Bí thư trực Đảng, đồng chí Hồ Nuỵ Phó Bí thư kiêm Chủ tịch UBND , đồng chí Lê Thạc Trường-Thường vụ tổ chức.
Tháng 9/1981-10/1982, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XIII.
Đại hội giải thể Xí nghiệp Quỳnh Mai, Đảng bộ xí nghiệp Quỳnh Mai tách thành ba Đảng bộ (Đảng bộ Quỳnh Vinh, Đảng bộ Quỳnh Thiện, Đảng bộ Quỳnh Dị).
Đại hội giải quyết tồn đọng sau tách xí nghiệp, giao nhận một cách sơ lược đất đai, ổn định tình hình, ổn định tổ chức.
Đại hội bầu đồng chí Trần Đức Hanh-Bí thư Đảng bộ, Bùi Đình Tuất-Phó Bí thư kiêm Chủ tịch UBND, đồng chí Vũ Lê Nhoạn-Thường vụ phụ trách mặt trận, đồng chí Hồ Linh-Thường vụ Phó Chủ tịch, đồng chí Lê Thạc Trường-Thường vụ tổ chức.
Tháng 10/1982-9/1984, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XIV.
Đại hội bàn thực hiện Nghị quyết 10 của Bộ chính trị.
Đại hội bầu đồng chí Trần Đức Hanh-Bí thư Đảng bộ, Bùi Đình Tuất-Thường vụ kiêm Chủ tịch UBND, đồng chí Vũ Lê Nhoạn-Thường vụ phụ trách mặt trận, đồng chí Nguyễn Xuân Thịnh-Phó Bí thư tổ chức.
Tháng 9/1984-9/1985, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XV.
Đại hội vận dụng đường lối đổi mới của Đại hội VI của Trung ương Đảng, từng bước thực hiện hoàn thiện Chỉ thị 100 đưa chương trình kinh tế nông - lâm vào thế ổn định. Đại hội đề ra chương trình phát triển kinh tế xã hội thi đua làm giàu chính đáng.
Đại hội bầu đồng chí Trần Đức Hanh-Bí thư Đảng bộ, Bùi Đình Tuất-Thường vụ kiêm Chủ tịch UBND, đồng chí Vũ Lê Nhoạn-Thường vụ phụ trách mặt trận.
Tháng 9/1985-11/1987, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XVI.
Đại hội tiếp tục các chương trình kinh tế xã hội. Phát triển ngành nghề, tăng năng suất cây trồng vật nuôi
Đại hội bầu đồng chí Trần Đức Hanh-Bí thư Đảng bộ, đồng chí Lê Văn Thành (xóm 11) Phó Bí thư (Huyện uỷ viên) Chủ tịch UBND, đồng chí Nguyễn Xuân Phức- Thường vụ tổ chức.
Tháng 11/1987-9/1991, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XVII.
Đại hội diễn ra trong bối cảnh quốc tế có nhiều biến động phức tạp, các thế lực thù địch tăng cường âm mưu diễn biến hoà bình chóng phá nhà nước ta.
Nằm trong bối cảnh chung đó, Quỳnh Vinh còn những khó khăn riêng :
- Thiên tai, kinh tế phát triển không đồng đều, kỹ thuật lạc hậu.
Đại hội bầu đồng chí Lê Thạc Tường-Bí thư Đảng bộ, đồng chí Đậu Minh Xuyên-Phó Bí thư, Chủ tịch UBND (đại biểu HĐND huyện), đồng chí Vũ Lê Thảo-Thường vụ phụ trách tổ chức.
Tháng 9/1991-11/1994, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XVIII.
- Đại hội tiếp tục các chương trình kinh tế xã hội.
- Đẩy mạnh tăng năng suất cây trồng, tiếp tục hoàn thiện giao đất rừng, ao hồ, ổn định đời sống nhân dân, tăng cường giao thông thuỷ lợi, ...
Đại hội bầu đồng chí Lê Văn Thành (xóm 11) Bí thư Đảng bộ (đến tháng 10/1994 đồng chí Vũ Lê Thảo quyền Bí thư), đồng chí Đậu Minh Xuyên-Phó Bí thư, Chủ tịch UBND (đại biểu HĐND huyện), đồng chí Vũ Lê Thảo,Phó Bí thư tổ chức.
Tháng 11/1994-10/1996, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XIX.
Đại hội giải quyết các vấn đề :
- Ổn định đời sống nhân dân, cải thiện lưới điện Đại Vinh, đưa điện về Vinh Hoa, hoàn thiện giao đất rừng.
- Tạo điều kiện giải phóng mặt bằng nhà máy xi măng Hoàng Mai.
- Điều chỉnh đất đai trên toàn xã.
- Xây dựng điện-đường-trường-trạm.
Đại hội bầu đồng chí Trần Đức Dưỡng-Bí thư Đảng bộ, đồng chí Lê Thạc Danh -Chủ tịch UBND xã 3 tháng sau đồng chí Lê Khắc Nho (Huyện uỷ viên) Phó Bí thư Đảng uỷ thay đồng chí Danh làm Chủ tịch UBND xã, đồng chí Hoàng Đình Kim- Thường vụ trực Đảng.
+ Tháng 10/1996-9/2000, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XX.
- Đại hội tiếp tục đấy mạnh sản xuất, ổn định đời sống nhân dân, vận động các hộ dân gần nhà máy xi măng về khu tái định cư.
- Điều chỉnh đất đai sau khi chuyển 75 ha đất làm nhà máy xi măng và khu mỏ đất sét.
- Hoàn thiện lưới điện, giao thông, trường học.
Đại hội bầu đồng chí Trần Đức Dưỡng-Bí thư Đảng bộ, đồng chí Lê Khắc Nho (Huyện uỷ viên) Phó Bí thư, Chủ tịch UBND, đồng chí Nguyễn Bá Bích-Thường vụ trực Đảng.
+ Tháng 9/2000-7/2005, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XXI.
- Đại hội tiếp tục đẩy mạnh sản xuất, chăn nuôi, dịch vụ chuyển đổi mùa vụ, chuyển đổi đất đai, tăng năng suất cây trồng.
- Xây dựng và ổn định quy hoạch khu dân cư.
- Xây dựng xóm văn hoá, nhà văn hoá.
Đại hội bầu đồng chí Lê Thạc Hùng-Bí thư Đảng bộ, đồng chí Lê Văn Thành (Huyện uỷ viên) Phó Bí thư trực Đảng, đồng chí Trần Khâm-Đảng uỷ viên Chủ tịch UBND đến 10/2003 đồng chí Lê Văn Thành thay, Lê Văn Kỳ thay Lê Văn Thành.
+ Tháng 7/ 2005-5/2010, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XXII.
Phương hướng Đại hội nêu là :
- Phát huy mọi nguồn lực, tiềm năng, sức mạnh toàn dân đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu, tăng nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế, nâng cao chất lượng toàn diện các lĩnh vực xã hội, thực hiện CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn.
Đại hội bầu đồng chí Lê Thạc Hùng-Bí thư Đảng bộ, đồng chí Lê Văn Thành (Huyện uỷ viên) Phó Bí thư, Chủ tịch UBND, đồng chí Lê Văn Kỳ-Phó Bí thư trực Đảng, đồng chí Trần Trúc-Thường vụ Chủ tịch MTTQ.
+ Tháng 5/2010-nay, Đại hội Đảng bộ Quỳnh Vinh lần thứ XXIII.
Đại hội tiếp tục mục tiêu phương hướng Đại hội 22.
Với mục tiêu :
- Tăng trưởng kinh tế 5 năm là 14-15%.
- Cơ cấu kinh tế : Nông lâm nghiệp, công nghiệp dịch vụ chuyển dịch theo hướng tăng mạnh công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp dịch vụ.
- Tiếp tục giữ vững danh hiệu Đảng bộ trong sạch vững mạnh.
Đại hội bầu đồng chí Lê Văn Thành (Huyện uỷ viên) Bí thư, đồng chí Lê Văn Kỳ-Phó Bí thư Chủ tịch UBND, đồng chí Lê Đăng Thuỳ-Phó Bí thư trực Đảng.
 
 
 
III. CÁC BẬC TIÊN HIỀN – CỦA CÁC DÒNG HỌ Ở QUỲNH VINH1
 

TT	Dòng họ	Họ tên Ông/bà tổ	Số đời
	Lê	Lê Thông	24
	Lê Văn	Lê Văn Thịnh	20
	Lê Sỹ	Lê Sỹ Chiếu	18
	Nguyễn Bá	Nguyễn Trọng Định	17
	Lê Thạc	Lê Tuấn	17
	Nguyễn Xuân	Nguyễn Xuân Lai	16
	Nguyễn Hữu	Nguyễn Hữu Tạo	16
	Trần	Trần Phúc Thông	15
	Vũ Lê	Vũ Mạnh	15
	Lê Khắc	Lê Khắc Huệ	15
	Lê Đăng	Lê Đăng Long	15
	Nguyễn Đình	Nguyễn Đình Chính	14
	Hoàng Đình	Hoàng Đình Huê	14
	Lê	Lê Chính	13
	Nguyễn Viết	Nguyễn Viết Phúc	13
	Lê	Hồng Nhung	12
	Nguyễn Sỹ	Nguyễn Sỹ Hiền	12
	Nguyễn Công	Nguyễn Công Bài	10
	Nguyễn Ngọc	Nguyễn Ngọc Toàn	10
20.	Nguyễn Trần	Nguyễn Doãn	10
21.	Bùi Đình	Bùi Hiền Lâm	10
22.	Lê Văn	Lê Văn Giang	10

 
IV. DANH SÁCH LIỆT SỸ VÀ THƯƠNG BỆNH BINH
 LIỆT SỸ CHỐNG PHÁP

TT	Họ Tên		Ngày sinh	Ngày nhập ngũ	Ngày hy sinh
	Lê Văn	Hân	1934	6/1951	06/02/1953
	Lê Thạc	Kha	1923	7/1953	28/03/1954
	Phan Đức	Kịa		02/1949	02/10/1952
	Lê Văn	Lênh	1932	23/08/1952	12/03/1954
	Nguyễn Bá	Nhiệm	1932		12/1953
	Lê Đăng	Phan	1929		10/7/1951
	Lê Thạc	Phun	1916	11/05/1952	04/1955
	Nguyễn Đình	Phương	1922	09/1949	07/01/1952
	Bùi Đình	Sỹ	1920	1948	24/12/1951
	Lê Sỹ	Tác	1927		09/07/1951
	Lê Thạc	Tài	17/01/1933	Du kích xã	17/09/1953
	Lê Thạc	Thứ	1924	1948	04/1951
	Trần Văn	Thương	1906		12/1948
	Trần	Thường	1924	1949	17/10/152
	Lê Thạc	Tứ	1934	10/2/1951	04/04/1954
	Trần Đức	Yên	1921	2/1949	05/01/1954

 
LIỆT SỸ CHỐNG MỸ VÀ BẢO VỆ BIÊN GIỚI

TT	Họ Tên		Ngày sinh	Ngày nhập ngũ	Ngày hi sinh
	Lê Sỹ	An	1945	07/1967	21/01/1968
	Lê Văn	Ái	1945	08/1964	23/02/1965
	Nguyễn Đình	Ba	1945		15/08/1966
	Trần Đức	Biên	1948	02/1968	15/01/1975
	Nguyễn Bá	Bỉnh	1940	03/1959	15/12/1971
	Nguyễn Đình	Cầu	1940	10/1962	03/02/1969
	Trần Đăng	Chí	1948	12/1967	11/12/1968
	Lê Trần	Chiến	1944	09/1966	26/08/1968
	Vũ Lê	Chinh	1952	04/1970	17/07/1971
	Trần	Chính	1947	05/1968	19/08/1964
	Lê Đăng	Chung	1950	07/1967	11/06/1969
	Lê Sỹ	Doan	1949	12/1967	20/06/1969
	Trần Ngọc	Duân	1947	09/1968	11/01/1969
	Lê Thạc	Doanh	1954	05/1972	21/03/1975
	Nguyễn	Đa	1936	1962	22/05/1967
	Lê	Đàm	1949	06/1967	27/06/1972
	Hồ Xuân	Đào	1947	03/1968	20/12/1968
	Bùi Đình	Đoàn	1945	1964	13/10/1968
	Trần Huy	Đông	1945	1964	20/7/1967
	Lê Thị	Đức	1949	Dân quân	8/12/1972
	Trần Xuân	Đức	1948	4/1968	20/10/1969
	Lê Thạc	Đức	1949	6/1967	05/5/1969
	Trần	Đức	1950	02/1969	3/1973
	Nguyễn Văn	Được	1949		15/10/1971
	Lê Thị	Hiên	1950	21/02/1968	06/5/1968
	Trần	Hiền	1949	4/1970	12/11/1972
	Lê Thanh	Hiệp	1945	12/1967	25/6/1971
	Nguyễn Như	Hồ	07/1941	01/1972	17/3/1972
	Hồ Đăng	Hoá	1950		25/01/1969
	Lê Văn	Hoan	1948	7/1968	15/3/1969
	Nguyễn Bá	Hoành	1950	7/1968	07/8/1972
	Nguyễn Đình	Hoè	1952	10/1969	09/02/1971
	Lê Văn	Hưng	1952	1970	1971
	Lê Trần	Huy	1946	7/1967	06/6/1969
	Lê Đăng	Khai	1947
	Lê Đăng	Khân	1951	01/1970	20/3/1973
	Trần	Khiêm	1948	12/1968	28/7/1972
	Nguyễn Viết	Khuyên	1958	08/1976
	Nguyễn Văn	Kỳ	1958		12/02/1979
	Hồ Huy	Lan	03/1947	04/1972	10/1972
	Vũ Lê	Lịch	1953	01/1971	17/10/1972
	Lê Công	Liên	1950	12/1970	15/10/1972
	Nguyễn Xuân	Lơng	1936	Dân quân	21/04/1966
	Trần Đức	Lơng	1947	1967	19/01/1973
	Nguyễn Bá	Luận	1946	08/1964	30/11/1969
	Lê Đăng	Lương	12/1960	08/1978	19/05/1971
	Phạm Văn	Mẫn
	Lê Sỹ	Mẫn	1946	08/1964	01/02/1972
	Lê Đức	Minh	1942	01/1968	18/01/1969
	Nguyễn Văn	Minh	1949		06/06/1969
	Hồ Quang	Minh	1963		04/12/1985
	Lê Xuân	Lan
	Lê Văn	Năm	1951	08/1969	17/07/1972
	Trần Thị	Nghĩa	1947		8/12/1972
	Nguyễn Viết	Nghiệm	1942		22/09/1972
	Nguyễn Đình	Ngoan	1943	10/1964	25/10/1969
	Lê Khắc	Ngũ	1950	12/1967	05/04/1968
	Trần	Ngư	1952	06/1970	15/08/1973
	Trần Đức	Nhạ	1949	12/1967	07/07/1968
	Lê Khắc	Nhâm	1948	07/1968	02/02/1971
	Nguyễn Xuân	Nhan	1952	01/1971	10/03/1973
	Lê Đăng	Nhật	1948	07/1967	02/1968
	Lê Đăng	Nhuận	1948	10/1967	15/01/1969
	Lê Đăng	Nhường	1934	05/1965	21/03/1969
	Trần	Nhượng	1944	07/1964	15/12/1967
	Lê Công	Nhụy	1931		1/1965
	Lê Văn	Nuôi	1949	09/1966	06/06/1969
	Bùi Đình	Phan	1952	12/1969	15/03/1972
	Lê Thạc	Phan	1952		11/05/1972
	Trần	Phú	1958	08/1976	29//04/1978
	Lê Hạnh	Phúc	1943	04/1962	06/04/1971
	Hoàng Năng	Phương	1941	04/1962	29/11/1969
	Phan Thị	Phương	1944		15/08/1966
	Lê Văn	Phương	1956	08/1976	13/07/1978
	Hồ	Quang	1954		8/1972
	Trần Văn	Quế	1946	02/1965	06/1975
	Trần	Quyệt	1946	1968	1969
	Trần Đình	Sửu	1931		24/01/1967
	Lê Thạc	Sỹ	1946	04/1970	10/05/1972
	Phan Ngọc	Tác	1949	02/1968	18/01/1969
	Lê Văn	Tảo	1944		15/08/1966
	Lê Thạc	Tập	1946	04/1968	24/07/1969
	Lý Xuân	Thân	1952	04/1970	12/09/1972
	Lê Đăng	Thăng	04/1951	08/1970	19/04/1972
	Lê Công	Thanh	1960	11/1978	05/11/1978
	Lê Đăng	Thao	1940	03/1965	25/10/1969
	Lê Sỹ	Thảo	1946	10/1967	28/05/1970
	Lê Sỹ	Thiêm	1945	04/1963	08/10/1968
	Lê Văn	Thiền	1946	12/1967	05/05/1968
	Nguyễn Sỹ	Thiết	1940	05/1965	26/01/1970
	Nguyễn Nghĩa	Thiết	1946	11/1964	15/01/1968
	Nguyễn Bá	Thịnh	1944	1962	05/03/1968
	Lê Sỹ	Thởu	1945	Dân quân	11/04/1966
	Nguyễn Văn	Thư	1940	02/1961	22/02/1969
	Lê Đăng	Thức	1950	02/1968	10/05/1969
	Nguyễn Thị	Tín	1947	Dân quân	15/08/1966
	Lê Khắc	Tính	1942	02/1960	15/12/1968
	Nguyễn Công	Tính	1952	04/1970	12/05/1971
	Lê Văn	Tình	1948	09/1966	18/08/1968
	Lê Ngọc	Tình	1964	02/1984	05/08/1985
	Bùi Văn	Toàn	1952	11/1972
	Bùi Văn	Tôn	1945	07/1962	20/05/1969
	Nguyễn Thị	Tởn	1947	Dân quân	15/08/1966
	Nguyễn Đình	Trênh	1949	06/1968	15/06/1969
	Lê Thạc	Trí	10/1949	12/1971	31/08/1972
	Trần	Trợi	1948	1968	1969
	Trần Quang	Trợi	1948	1968	1969
	Lê Sỹ	Trơng	1954	08/1973	13/03/1975
	Lê Văn	Trúc	1949	04/1968	15/02/1970
	Bùi Đức	Trương	1942	05/1965	29/08/1965
	Lê Đăng	Tư	1942	09/1966	16/11/1968
	Nguyễn Bá	Tư	1948	09/1966	25/03/1969
	Trần Văn	Tuất	1946	06/1968	06/02/1973
	Nguyễn Ngọc	Tùng	1948	04/1965	18/02/1968
	Nguyễn Văn	Tùng	1956	08/1975	20/04/1978
	Nguyễn Văn	Tường	1949	04/1968	16/05/1969
	Nguyễn Viết	Tuỷ	1941	04/1963	09/10/1968
	Nguyễn Văn	Tuyên	1950	04/1970	08/1974
	Nguyễn Thị	Tuyết	1947	1966	115/08/1966
	Lê Hồng	Vân	1948	1968	1969
	Lê Công	Vang	1958	08/1976	21/10/1978
	Lê Thạc	Việt	1950	09/1962	28/09/1969
	Lê Sỹ	Vinh	1963	02/1984	12/01/1985

 
 THƯƠNG BINH

TT	Họ và tên		TT	Họ và tên
	Nguyễn Bá Nhu			Trần Ngọc Cư
	Chu Thiện Cơ			Trần Ngọc Hùng
	Nguyến Ngọc Vịnh			Trần Kim Thanh
	Lê Đăng Phúc			Lê Hữu Dung
	Lý Xuân Mẫn			Hồ Đức Khánh
	Hồ Đức Hiến			Nguyễn Xuân Vững
	Lê Sỹ Thọ			Trần Quang Thắng
	Nguyễn Xuân Dưu			Nguyễn Đình Huề
	Phạm Văn Hiển			Nguyễn Viết Luyện
	Hồ Đức Thành			Lê Hồng Tăng
	Nguyễn Xuân Quyển			Lê Khắc Nho
	Trần Nhật			Lê Thị Hòa
	Lê Trần Ngoạn			Nguyễn Đình Trơng
	Lê Đăng Thu			Nguyễn Thị Quỳnh
	Lê Sỹ Tiêm			Nguyễn Thị Huyên
	Trần Đức Dưỡng			Nguyễn Thị Kính
	Lê Thạc Tăng			Nguyễn Đình Thông
	Lê Sỹ Nhự			Văn Thị Tăng
	Lê Thạc Ý			Nguyễn Thị Tròn
	Vũ Lê Thảo			Trần Thị Hồng
	Trần Văn Thịnh			Lê Thị Quế
	Trần Ngọc Hiệp			Vũ Lê Mãn
	Lê Ninh			Trần Thị Diễn
	Nguyễn Văn Dự			Lê Thị Xoan
	Lê Đăng Cợi			Lê Thị Lân
	Nguyễn Xuân Ngoạn			Lê Thị Mỹ
	Nguyễn Viết Duyên			Nguyễn Bá Đức
	Nguyễn Trường Chinh			Lê Thạc Lợi
	Nguyễn Đình Trâm			Lê Quang Kỷ
	Lê Khắc Phúc			Nguyễn Thị Tròn
	Lê Đức Hộ			Nguyễn Thị Miếng
	Lê Văn Đặng			Lê Thạc Lân
	Vũ Hồng Hải			Lê Thị Hường
	Mai Văn Sáng			Lê Thị Vượng
	Lê Văn Khương			Trần Ngân
	Lê Văn Ngãi			Bùi Thị Lan
	Trần Đức Hanh			Nguyễn Thị Hân
	Trần Ngọc Mai			Nguyễn Công Ký
	Nguyễn Đức Trung			Nguyễn Xuân Đại
	Ngô Trần Lạc			Nguyễn Thái Hoành
	Lê Thạc Mạo			Nguyễn Ngọc Hoan
	Lê Văn Vang			Lê Khắc Kính
	Nguyễn Xuân Thịnh			Bùi Văn Hòa
	Hồ Sỹ Thu			Lê Dăng Khánh
	Lê Khắc Trọng			Nguyễn Xuân Hữu
	Nguyễn Thị Vân			Lê Sỹ Lộc
	Nguyễn Sỹ Trường			Lê Đăng Thỉ
	Nguyễn Xuân Hậu

 
          BỆNH BINH

TT	Họ và tên		TT	Họ và tên
	Lê Thạc Lai			Lê Văn Khải
	Lê Thạc Lộc			Lê Thạc Lan
	Lê Thế			Hoàng Đình Hoan
	Lê Đăng Khương			Nguyễn Ngọc Phớc
	Nguyễn Văn Biếng			Lê Thạc Dụng
	Trần Thanh Liêm			Lê Thạc Thái
	Lê Thạc Nghị			Lê Văn Hảo
	Nguyễn Bá Thoan			Nguyễn Đình Phầu
	Lê Sỹ Hiệp			Nguyễn Thái Hoành
	Lê Đăng Ngãi			Lê Thạc Khâm
	Lê Đăng Thể			Nguyễn Đình Xinh
	Nguyễn Đình Huỳnh			Vũ Lê Tứ
	Lê Sỹ Thạo			Trần Trúc
	Văn Đức Phúc			Lê Khắc Dung
	Lê Khắc Tòng			Nguyễn Mạnh Hiến
	Nguyễn Đình Dũng			Lê Văn Khân
	Lê Thạc Diễn			Trần Ngọc Thanh
	Lê Thạc Vang			Lê Thạc Tự
	Nguyễn Bá Hòa			Lê Đăng Quý
	Lê Sỹ Phúc			Trần Cấp
	Đậu Minh Xuyên			Nguyễn Bá Thiệm
	Lê Thạc Danh			Lê Thạc Phức
	Nguyễn Xuân Cừ			Nguyễn Xuân Hồng
	Nguyễn Minh Truyền			Nguyễn Xuân Đại
	Trần Quốc Lợi			Lê Đăng Dơng

           
 THƯƠNG BINH, BỆNH BINH ĐÃ TỪ TRẦN
 

Thương binh			Bệnh binh
TT	Họ và tên		TT	Họ và tên
	Lê Văn Cường			Lê Thạc Lam
	Lê Thạc Nhường			Trần Thuận
	Lê Thạc Thởn			Phạm Văn Tặng
	Hồ Đức Châu			Nguyễn Xuân Chi
	Lê Văn Ba			Nguyễn Bá Cần
	Nguyễn Đình Hưng			Nguyễn Hữu Ước
	Trần Quang Tải			Phạm Cẩn
	Nguyễn Viết Nghĩa			Nguyễn Sỹ Tiệp
	Lê Thạc Phiệt			Hoàng Đình Kim
	Lê Thạc Thế			Trần Đại
	Lê Khắc Quyến			Nguyễn Đình Trường
	Lê Sỹ Mạo			Trần Mỵ
	Hồ Linh			Nguyễn Bá Hằng

 
Người tham gia hoạt động kháng chiến nhiễm chất độc hoá học
Có 19 người và 15 người con của họ
 
 
 
 
 
 
V. BÀ MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG

TT	Họ Và Tên		Ngày sinh	Ngày phong tặng	Thân nhân hi sinh
	Nguyễn Thị	Bường	1910	12//4/1997	Con Hoàng Năng Phương
	Trần Thị	Luân	1890	09/1995	Con Phan Đức Kịa
	Nguyễn Thị	Nguôn	1914	12//4/1997	Con Lê Đăng Thao
	Nguyễn Thị	Tâm	1900	09/1995	Con Lê Thạc Tập
	Nguyễn Thị	Vinh	1919	12//4/1997	Con Lê Sỹ Mẫn

 
VI. CÁN BỘ HOẠT ĐỘNG TRƯỚC 01/01/1945
 

TT	Họ tên	Ngày sinh
1	Vũ Lê Lự	1907
2	Nguyễn Bá Thếp	1910
3	Nguyễn Bá Ngoạn	1903
4	Trần Văn Thương	1906

 
VII. CÁN BỘ TIỀN KHỞI NGHĨA
 

TT	Họ tên	Ngày sinh
1	Trần Dục	1923
2	Hồ Văn Long	1923
3	Nguyễn Văn Toả

         
VIII. GIA ĐÌNH CÓ CÔNG NUÔI CÁN BỘ CÁCH MẠNG
                    Gia đình Ông Lê Văn Nghĩa
 
IX. ANH HÙNG LỰC LƯỠNG VŨ TRANG[5]
Đồng chí Lê Đăng Tới sinh năm 1938.
Các danh hiệu:
+ Nhà nước tặng huân chương chiến công hạng nhì
+ Chủ tịch nước tặng danh hiệu anh hùng LLVTND ngày 01/01/ 1967
 
 
X. CÁN BỘ CHỦ CHỐT ĐẢNG, CHÍNH QUYỀN QUA CÁC THƠI KỲ
1. CÁN BỘ CHỦ CHỐT ĐẢNG
 

Kỳ Đại hội	Thời gian	Bí thư	Phó Bí thư,  uỷ viên trực,
Đại hội lần I: Thành lập Chi bộ Quý Vinh - Thiện Kỵ (Đ/c Phạm Diên HUV trực tiếp chỉ đạo)	Giữa năm 1935	Văn Sỹ Thọ	Nguyễn Bá Thếp (có 7 đảng viên)
Đại hội lần II: Thành lập Chi bộ Vinh Lộc: Đ/c Nguyễn Đức Nghi HUV, Nguyễn Thị Du trực tiếp chỉ đạo	18/09/1946– 4/1947	Phạm Nhơ (phụ trách)	Lê Thạc Tạo
Đại hội lần III: Đại hội Chi bộ	04/1947– 10/1947	Lê Thạc Tạo	Hồ Văn Long
Đại hội lần IV: Đại hội Chi bộ Vinh Hoa	1947	Nguyễn Bá Nghiêm
Đại hội lần V: Đại hội Chi bộ	12/1947 – 1948	Nguyễn Tượu	Lê Thạc Tạo
Đại hội lần VI Chi bộ Quỳnh Mai	1949 - 1951	Nguyễn Tượu	Lê Thạc Tạo
Đại hội lần VII	01/1952- 10/1952	Nguyễn Huấn	Nguyễn Tượu Trần Lưu
Đại hội lần VIII	10/1952 – 03/1954	Nguyễn Tượu	Trần Lưu Lê Văn Trương
Đại hội lần IX: Chi bộ Quỳnh Vinh	04/1954 – 05/1955 Cải cách ruộng đất	Lê Thị Vang	Nguyễn Xiển Lê Dưỡng
Đại hội lần X	1955- 1956	Lê Lập	Nguyễn Xuân Lịch Nguyễn Thị Đản
Đại hội lần XI	1956-1957 Sửa sai cải cách ruộng đất	Lê Văn Trương	Hoàng Đình Trương
Đại hội lần XII	1958 – 03/1960	Hoàng Đình Trương	Nguyễn Bá Tưu
Đại hội Đảng bộ I (thành lập Đảng bộ)	04/1961 – 03/1962	Hoàng Đình Trương	Lý Xuân Nhãn, Nguyễn Bá Tưu
Đại hội Đảng bộ II	04/1962 - 03/1963	Hoàng Đình Trương	Lý Xuân Nhãn
Đại hội Đảng bộ III	03/1963 – 05/1965	Lý Xuân Nhãn	Trần Luân
Đại hội Đảng bộ IV	05/1965 – 05/1966	Trần Luân	Lê Văn Thung Nguyễn Văn Tuyển
Đại hội Đảng bộ V	05/1966 - 08/1967	Trần Luân	Lê Văn Thung Nguyễn Văn Tuyển
Đại hội Đảng bộ VI	08/1967 - 11/1969	Trần Luân	Lê Thạc Trường Phó Bí thư 1968-1969, Vũ Lê Nhoạn
Đại hội Đảng bộ VII	12/1969 – 04/1971	Lê Thạc Trường	Vũ Lê Nhoạn
Đại hội Đảng bộ VIII	04/1971 – 03/1973	Vũ Lê Nhoạn	Lê Thị Vinh Lê Thị Cầu Lê Thạc Trường
Đại hội Đảng bộ IX	03/1973 – 05/1975	Trần Luân	Lê Thạc Trường, Vũ Lê Nhoạn
Đại hội Đảng bộ X	05/1975 – 05/1976	Trần Luân	Trần Đức Hanh
Đại hội Đảng bộ XI (nhập 3 Đảng bộ Vinh -Thiện - Dị thành Đảng bộ Quỳnh Mai)	05/1976 – 10/1978	Trần Luân	Hồ Nuỵ Trần Đức Hanh
Đại hội Đảng bộ XII Quỳnh Mai	1979 – 09/1981	Phan Thanh Đắc	Trần Đức Hanh Trần Luân
Đại hội Đảng bộ XIII (tách Đảng bộ Quỳnh Mai ra 3 Đảng bộ)	09/1981 – 10/1982 ĐH tại văn phòng HTX Đại Vinh xóm 19	Trần Đức Hanh	Bùi Đình Tuất Lê Thạc Trường tv-tc
Đại hội Đảng bộ XIV	10/1982 – 09/1984	Trần Đức Hanh	Nguyễn Xuân Thịnh tv - tc Bùi Đình Tuất Chủ tịch
Đại hội Đảng bộ XV	09/1984 - 09/1985	Trần Đức Hanh	Nguyễn Xuân Thịnh tv - tc Bùi Đình Tuất TV, Chủ tịch
Đại hội Đảng bộ XVI	09/1985 - 11/1987	Trần Đức Hanh	Lê Văn Thành (x11) Nguyễn Xuân Phức
Đại hội Đảng bộ XVII	11/1987 - 09/1991	Lê Thạc Tường	Đậu Minh Xuyên Vũ Lê Thảo
Đại hội Đảng bộ XVIII	09/1991 - 11/1994	Lê Văn Thành 10/1994 Vũ Lê Thảo (quyền Bí thư)	Đậu Minh Xuyên Vũ Lê Thảo
Đại hội Đảng bộ XIX	11/1994 – 10/1996	Trần Đức Dưỡng	Hoàng Đình Kim Lê Khắc Nho
Đại hội Đảng bộ XX	10/1996 – 09/2000	Trần Đức Dưỡng	Nguyễn Bá Bích Lê Khắc Nho
Đại hội Đảng bộ XI	09/2000 – 07/2005	Lê Thạc Hùng	Lê Văn Thành, đến 10/2003 Lê Văn Kỳ thay. Trần Khâm đến 10/ 2003 Lê Văn Thành thay
Đại hội Đảng bộ XXII	07/2005 – 05/2010	Lê Thạc Hùng	Lê Văn Thành (xóm 3) Lê Văn Kỳ
Đại hội Đảng bộ XXIII	05/2010 - nay	Lê Văn Thành (xóm 3) HUV	Lê Văn Kỳ Lê Đăng Thùy

 
2. CÁN BỘ CHỦ CHỐT CHÍNH QUYỀN QUA CÁC THỜI KỲ

Tháng năm	CT UBND	PCT UBND
08/1945 – 03/1946	Nguyễn Bá Khính	Trần Trường Trần Phớt
04/1946 - 03/1947	Nguyễn Bá Mỡn	Trần Liên
04/1947 – 12/1947	Trần Liên	Nguyễn Công Sơng
01/1948 – 09/1948	Nguyễn Công Sơng	Trần Lưu
1948	Nguyễn Bá Hiềng	Trần Lưu
1949	Đậu Phi Duyên	Nguyễn Bá Mậu
1950 - 1952	Hồ Sỹ Mưu Nguyễn Bá Thóng	Trần Văn Lưu Mai Trường Khánh
05/1952 – 03/1954	Trần Văn Lưu	Mai Trường Khánh Nguyễn Thị Danh (1952-1953) Lê Khắc Vượng (1953-1954)
04/1954 - 05/1955	Nguyễn Xiển	Lê Văn Thung
06/1955 – 1956	Nguyễn Xuân Lịch	Nguyễn Thị Đản
1956 - 1957	Hoàng Đình Trương	Trần Ngoạn
1958 - 1961	Hoàng Đình Trương	Trần Ngoạn
1961 - 1962	Hoàng Đình Trương	Trần Ngoạn
04/1962 – 03/1963	Lý Xuân Nhãn	Đậu Minh Loan
04/1963 - 05/1965	Trần Luân	Đậu Minh Loan
06/1965 - 05/1966	Lê Văn Thung	Lê Khắc Cẩn
06/1966 - 08/1967	Lê Văn Thung	Nguyễn Thị Hoà
1967 - 1969	Lê Thạc Trường	Nguyễn Thị Hoà
1969 - 1971	Vũ Lê Nhoạn	Nguyễn Thị Hoà
1971 - 1972	Lê Thị Vinh	Lê Văn Bỉnh
1972 - 1973	Lê Thị Cầu	Bùi Đình Tuất
1973 – 04/1975	Trần Đức Hanh	Bùi Đình Tuất
05/1975 - 04/1976	Trần Đức Hanh	Bùi Đình Tuất
05/1976 – 12/1978 Nhập xã	Hồ Nuỵ	Nguyễn Bá Thái Lê Thạc Trường
01/1979 – 09/1981	Trần Đức Hanh	Lê Thạc Trường
10/1981 – 10/1982 Tách xã	Bùi Đình Tuất	Hồ Linh
1982 – 09/1984	Bùi Đình Tuất	Trần Sỹ Mỹ
10/1984 - 10/1985	Bùi Đình Tuất	Trần Sỹ Mỹ
11/1985 – 11/1987	Lê Văn Thành
1987 – 09/1989	Đậu Minh Xuyên	Nguyễn Bá Hoan
1989 – 09/1991	Đậu Minh Xuyên	Nguyễn Bá Hoan
09/1991 - 09/1994	Đậu Minh Xuyên	Nguyễn Bá Hoan
10/1994 - 09/1996	Lê Thạc Danh Lê Khắc Nho	Trần Sỹ Mỹ
1996 – 11/1999	Lê Khắc Nho	Trần Sỹ Mỹ
12/1999 - 2005	Trần Khâm Lê Văn Thành (x3)	Trần Trúc Vũ Lê Công
2005 - 2010	Lê Văn Thành (x3)	Lê Đăng Thùy Vũ Lê Công
06/2010 - nay	Lê Văn Kỳ	Vũ Lê Công, Trần Hùng

 
3. CHỦ TỊCH MẶT TRẬN TỔ QUỐC QUA CÁC THỜI KÌ
 

Nhiệm kì	Giai đoạn	Chủ tịch	PCT, TT
1945 - 1947	1945 - 1947	Bùi Đình Chi
1 – 10	1961 - 1976	UV BCH hoặc TV phụ trách
11 – 12 Nhập xã	1976 - 1977 1978 - 1980	Trần Đức Hanh
13	1980 - 1981	Lê Dưỡng
14	1981 - 1982	Vũ Lê Nhoạn
15	1982 - 1984
16	1984 - 1985
17	1985 -1987	Nguyễn Công Bang
18	1987 - 1991	Lê Sỹ Tiêm
19	1991 - 1994	Nguyễn Bá Bích	Lê Văn Thung
20	11/1994 - 1997	Lê Ninh	Bùi Đình Tuất Lê Văn Thành
21	1997 – 10/2000	Lê Ninh	Bùi Đình Tuất
22	11/2000 – 12/2003	Lê Xuân Khả	Vũ Lê Nhân
23	12/2003 – 04/2004	Lê Đăng Thùy	Vũ Lê Nhân
24	05/2004 – 07/2010	Trần Trúc	Vũ Lê Nhân
25	08/2010 - nay	Lê Thạc Hùng	Vũ Lê Nhân Phạm Văn Tứ

 
4. CHỦ TỊCH HỘI NÔNG DÂN QUA CÁC THỜI KÌ
 

Giai đoạn	Chủ tịch	PCT, TT
1947 - 1948	Nguyễn Viết Xiển
1948 - 1949	Nguyễn Hữu Sự
1954 - 1955	Lê Văn Trương
1983 - 1985	Phạm Xan
1985 – 05/1989	Lê Khắc Nho
06/1989 - 1990	Trần Luân
1991 - 1994	Vũ Lê Nhân
1994 – 2001	Vũ Lê Nhân	Trần Phầu
2001 - 2003	Lê Văn Kỳ	Trần Phầu
2003 - 2008	Nguyễn Xuân Trạch	Nguyễn Xuân Hữu
2008 - nay	Nguyễn Xuân Trạch	Bùi Đình Long Bùi Xuân Quyền

 
 
 
 
5. CHỦ TỊCH CỰU CHIẾN BINH QUA CÁC THỜI KỲ

Nhiệm kì	Giai đoạn	Chủ tịch	PCT, TT
1	07/1990 - 1996	Nguyễn Bá Bích
2	12/1996 - 2000	Lê Thạc Mạo	Trương Văn Thọ Lê Văn Đăng
3	2000 – 09/2006	Lê Thạc Mạo	Lê Đăng Tuấn Trương Văn Thọ
4	09/2006 - nay	Lê Thạc Khâm	Nguyễn Văn Hoa Trương Văn Thọ

 
6. CHỦ TỊCH HỘI PHỤ NỮ QUA CÁC THỜI KỲ
 

Nhiệm kì	Giai đoạn	Chủ tịch
	1945 - 1948	Lê Thị Đằng
	1949 - 1953	Cao Thị Nghiên
	1953 - 1954	Nguyễn Thị Thiềng
	1954 - 1955	Nguyễn Thị Trơng
	1955 - 1956	Lê Thị Đào
	1956 - 1957	Lê Thị Dơn
	1958 - 1965	Lê Thị Vinh
	1965 - 1969	Lê Thị Diên
	1969 - 1971	Lê Thị Son
	1972 - 1975	Nguyễn Thị Diệu
	1976 - 1977	Nguyễn Thị Đợi
	1977 - 1978	Nguyễn Thị Quơng
	1979 - 1983	Lê Thị Đằng
	1984 – 1990	Lê Thị Hai
	1990 – 02/1995	Vũ Thị Định
	03/1995 – nay	Nguyễn Thị Hoa

 
7. BÍ THƯ ĐOÀN THANH NIÊN QUA CÁC THỜI KỲ
 

Nhiệm kì	Giai đoạn	Bí thư
	1944 - 1945	Phạm Nhơ
	1945 - 1947	Hồ văn Long
	1948 -1953	Lê Đăng Tải (chấp hành Huyện đoàn)
	1953 - 1955	Trần Thanh Văn
	1955 - 1956	Lê Văn Cường
	1956 - 1957	Nguyễn Bá Xiển
	1957 - 1959	Nguyễn Hữu An
	1960 - 1961	Nguyễn Đa
	1961 - 1962	Trần Đức Hanh
	1962 - 1963	Lê Khắc Đức Q.Bí thư
	1964 - 1965	Nguyễn Đình Trơng
	1965 - 1966	Trần Xoan
	1966 - 1967	Nguyễn Xuân Phức
	1967 - 1968	Trần Tồng
	1968 - 1970	Lê Danh Luân
	1970 - 1971	Trần Thị Nhượng
	1971 - 1972	Lê Thị Nhị
	1973 - 1975	Nguyễn Thị Miêng
	4/1976 – 10/1976	Vũ Công Trang
	11/1976 - 1981	Phạm Phu
	1982 - 1983	Lê Khắc Phúc
	1983 - 1987	Nguyễn Bá Hoan
	1987 - 1991	Nguyễn Xuân Trường
	1991 – 1995	Lê Hồng Tân
	03/1995 – 12/1999	Lê Văn Thành
	01/2000 – 12/2003	Lê Đăng Thùy
	2003 – 06/2004	Vũ Lê Hùng
	06/2004 - nay	Vũ Lê Tín

 
8. CHỦ NHIỆM HỢP TÁC XÃ NÔNG NGHIỆP QUA CÁC THỜI KÌ
 Hợp tác xã nông nghiệp chòm Đông
 

TT	Giai đoạn	Chủ nhiệm
1	09/1958 – 10/1960	Lý Xuân Nhãn
2	1960 - 1961	Lê Văn Điểng
3	1961 – 1962	Lê Văn Trương
4	1962 - 1963	Lê Công Thờng
5	1964 - 1965	Vũ Lê Nhoạn
6	1965 - 1966	Nguyễn Xuân Chế
7	1966 - 1967	Nguyễn Xuân Lan
8	11/1967 – 12/1971	Nguyễn Đình Chinh

 
 Hợp tác xã nông nghiệp chòm Đoài

TT	Giai đoạn	Chủ nhiệm
1	09/1959 – 10/1960	Lê Sỹ Bung
2	1961 – 1962	Nguyễn Đình Thi
3	1962 – 1964	Nguyễn Hữu An
4	1964 – 1967	Trần Huê
5	1967 – 12/1971	Lê Thị Vinh HTX thống nhất

 
Hợp tác xã nông nghiệp chòm Phú

TT	Giai đoạn	Chủ nhiệm
1	09/1959 – 08/1961	Lê Khắc Nhượng
2	09/1961 – 10/1962	Nguyễn Bá Tiệng
3	11/1962 – 11/1963	Trần Luân
4	12/1963 – 10/1965	Trần Hanh
5	11/1965 – 11/1966	Lê Ngan
6	12/1966 – 10/1967	Nguyễn Đình Minh
7	11/1967 – 12/1971	Lê Thị Vinh HTX thống nhất

 
 
 Hợp tác xã nông nghiệp chòm Quý

TT	Giai đoạn	Chủ nhiệm
1	1959 – 1961	Trần Đức Chuẩn
2	1961 – 1962	Trần Nuôi
3	1962 - 1964	Trần Đức Hanh
4	1964 – 1965	Trần Ngoạn
5	1965 – 11/1967	Lê Thị Vinh
6	11/1967 – 12/1971	Lê Thị Vinh HTX thống nhất

 
Hợp tác xã nông nghiệp chòm Vinh Yên

TT	Giai đoạn	Chủ nhiệm
1	09/1959 – 10/1960	Lê Văn Thung
2	11/1960 - 10/1961	Nguyễn bá Thấu
3	11/1961 - 10/1962	Nguyễn Văn Tuyển
4	11/1962 - 10/1963	Lê Văn Thung
5	11/1963 - 10/1964	Nguyễn Ngọc Phơn
6	11/1964 – 12/1965	Lê Xuân Thả

 
Hợp tác xã Tân Bình

TT	Giai đoạn	Chủ nhiệm
1	1966 – 1967	Nguyễn Đình Minh
2	1967 - 1968	Vũ Lê Truy

 
Hợp tác xã Tân An

TT	Giai đoạn	Chủ nhiệm
1	1966 – 1968	Nguyễn Bá Cợm

 
Hợp nhất HTX Tân Bình với HTX Tân An thành HTX Tân Vinh

TT	Giai đoạn	Chủ nhiệm
1	1968 – 1971	Lê Dưỡng

 
Hợp tác xã Tân Hùng

TT	Giai đoạn	Chủ nhiệm
1	1966 – 1967	Bùi Đình Tuất
2	1967 - 1968	Nguyễn Xuân Hậu

 
Hợp tác xã Tân Hoa

TT	Giai đoạn	Chủ nhiệm
1	1966 – 1971	Lê Xuân Thả

 
Hợp tác xã toàn xã Quỳnh Vinh

Giai đoạn	Chủ nhiệm	Phó chủ nhiệm	KT trưởng
12/1971 - 10/1972	Lê Thị Vinh	Nguyễn Đình Chinh	Nguyễn Ngọc Trớc
11/1972 - 08/1973	Trần Luân	Lê Dưỡng	Nguyễn Xuân Phúc
09/1973 – 04/1976	Lê Dưỡng	Phạm Xan Nguyễn Đình Minh	Lê Thạc Tường

 
Xí nghiệp Hoàng Mai

Khóa	Giai đoạn	Chủ Nhiệm
1	05/1976 - 1977	Văn Huy Luyện
2	1977 - 1979	Nguyễn Ngọc Cẩn

 
Từ năm 1980 trở đi tách xí nghiệp Quỳnh Mai (Quỳnh Vinh có 2 HTX nông nghiệp)
          HTX Đại Vinh

Giai đoạn	Chủ nhiệm	Bí thư Đảng bộ vùng
1980 – 1981	Nguyễn Đình Chinh	Nguyễn Ngọc Trớc
1981 – 1984	Trần Tá	Nguyễn Ngọc Trớc
1984 – 1985	Lê Đăng Viêm	Nguyễn Công Bang
1985 – 1987	Đậu Minh Xuyên	Nguyễn Đình Huỳnh
1987 - 1994	Lê Công Phiên	Lê Thạc Tạo Năm 1990 giải tán ĐB vùng
1994 – 1999	Trần Khâm
1999 – 2004	Lê Đăng Sơn
2004 – 2009	Lê Khắc Trình
2009 nay	Trần Toản

          HTX Vinh Hoa

Giai đoạn	Chủ nhiệm	Bí thư Đảng bộ vùng
1979 - 1980	Lê Dưỡng	Lê Đăng Nhợi
1980 – 1982	Phan Xan	Vũ Lê Nhoạn
1982 – 1985	Lê Văn Thành (x11)
1986 – 1988	Lê Khắc Nho	Lê Thạc Tường
1988 – 1989	Trần Đương	Hoàng Đình Kim
1990 – 1991	Lê Văn Thành (x11)	Nguyễn Văn Hoa
1992 - 1996	Nguyễn Văn Hoa	Năm 1990 giải tán ĐB vùng
1996 – 1999	Lê Thạc Hùng
2000 – 2004	Vũ Lê Công
2005 – 2009	Lê Hồng Tân
2009 - nay	Nguyễn Hữu Thảo

 
XI. ĐẢNG VIÊN ĐƯỢC TẶNG HUY HIỆU ĐẢNG
(Đã mất)

TT	Họ và tên	Ngày vào Đảng	Ngày chính thức	Huy hiệu Đảng
	Nguyễn Hữu Nghị	18/09/1946	18/03/1947	60
	Văn Đức Hiếu	15/03/1948	15/05/1948	60
	NguyÔn V¨n To¶	20/10/1948	30/01/1949	60
	TrÇn L­­¬ng	5/3/1949	5/7/1949	60
	NguyÔn Xu©n L­­¬ng	21/06/1949	21/10/1949	60
	Lª V¨n §iÓng	17/12/1949	14/04/1950	60
	Lª V¨n Thung	27/11/1949	5/3/1950	60
	Lê Văn Đang	15/04/1948	15/10/1948	50
	Hoµng §×nh Tr­­¬ng	2/6/1949	21/10/1949	50
	Lª V¨n BØnh	3/11/1949	3/3/1950	50
	Lª Th¹c Loan	26/12/1959	07/07/1960	50
	TrÇn Nu«i	27/11/1949	5/5/1950	50
	NguyÔn H÷u Tóc	3/11/1949	3/5/1950	50

 
ĐẢNG VIÊN ĐƯỢC TẶNG HUY HIỆU ĐẢNG 60 50 NĂM TUỔI ĐẢNG
                   (Tính đến tháng 03/2012)

TT	Họ và tên	Ngày vào Đảng	Ngày chính thức	Huy hiệu Đảng
	§Ëu Minh Loan	12/1/1948	15/05/1948	60
	Lª Sü Tr­­êng	28/04/1949	1/10/1949	60
	Lª C«ng TÞnh	31/05/1950	31/06/1950	60
	Lª ThÞ Vinh	17/09/1949	11/1/1950	60
	Lý Xu©n Nh·n	6/7/1950	9/1/1951	60
	TrÇn Duy	31/01/1950	10/4/1951	60
	Lª D­­ìng	11/10/1949	11/1/1950	50
	Phan V¨n S¾c	20/02/1960	4/10/1960	50
	TrÇn Xu©n Nam	22/02/1960	22/09/1960	50
	TrÇn V¨n Thuú	11/1/1960	15/01/1961	50
	NguyÔn B¸ Ng¬n	26/02/1960	5/3/1961	50
	Lª V¨n Kh­­¬ng	20/01/1960	20/01/1961	50
	Lª Kh¾c Huúnh	16/12/1961	12/4/1962	50
	Lª Th¹c Tr­­êng	12/2/1961	12/2/1962	50
	NguyÔn Xu©n Lan	7/2/1961	7/2/1962	50
	TrÇn §øc Hanh	22/04/1961	4/5/1962	50
	NguyÔn §øc Dung	26/01/1962	26/01/1963	50

 
XII. CÁN BỘ CAO CẤP TRONG QUÂN ĐỘI
                                                                  

TT	Họ tên	Quân hàm, chức vụ, đơn vị công tác
1	Lê Văn Khương	Đại tá, Chỉ huy trưởng BCH quân sự huyện Quỳnh Lưu
2	Lê Đăng Nhiệm	Đại tá, Viện Phó viện bảo tàng lịch sử quân sự
3	Lê Đăng Trung	Đại tá, F390, Quân đoàn 1
4	Lê Khắc Khánh	Đại tá, hải quân, TP quân khí
5	Lê Thanh Thoàn	Đại tá, bộ Công an
6	Hoàng Đình Tuất	Đại tá, sở Công an Nghệ An
7	Lê Sỹ Phúc	Thượng tá, Chủ nhiệm hậu cần quân khu 5
8	Nguyễn Viết Hoà	Đại tá, Học viện lục quân
9	Nguyễn Bá Thuần	Thượng tá, cục kỹ thuật quân khu 4
10	Hoàng Đình Sơn	Thượng tá, giảng viên trường ĐH lục quân 1
11	Nguyễn Xuân Thảo	Đại tá, Giám đốc công ty xi măng QĐ QK5
12	Trần Lập	Đại Tá, Quân khu 7

 
XIII. CÁN BỘ TỪ PHÓ PHÒNG CẤP HUYỆN TRỞ LÊN

TT	Họ tên	Chức vụ
	Nguyễn Xuân Nga	Vụ phó lao động tiền lương Tổng LĐLĐ
	Lê Đăng Nhiệm	Viện Phó viện bảo tàng lịch sử quân sự
	Lê Khắc Thạo	TP công ty giống cây trồng TW
	Lê Thạc Xinh	Tổng GĐ công ty phát triển khoáng sản
	Lê Thạc Ninh	Tổng GĐ công ty phát triển khoáng sản
	Trần Thuỷ	Viện phó viện điện tử tin học tự động hoá
	Lê Khắc Nghị	Cục quản lý lao động Bộ lao động TBXH
	Nguyễn Bá Phúc	Viện khoa học thuỷ lợi
	Vũ Lê Lưu	Phóng viên VNTTX thường trú Nam Mỹ
	Nguyễn Văn Quỳnh	Nghiên cứu viên cao cấp Bộ nội vụ
	Nguyễn Viết Nhiêm	GĐ Sở GDĐT Long An
	Vũ Lê Thống	PGĐ Sở GDĐT Thanh Hóa
	Trần Ngọc Thanh	GĐ Sở Xây dựng Vũng Tàu
	Lê Thạc Tạo	CB Tổ chức Tỉnh uỷ Nghệ An
	Lê Sỹ Chiến	CB UBND Tỉnh Nghệ An
	Lê Văn Ngân	GĐ lâm trường Quỳ Châu
	Nguyễn Bá Ngơn	Q Bí thư Huyện ủy Quỳnh Lưu
	Trần Xoan	Bí thư Huyện ủy Krông Ana
	Lê Văn Khương	Thường vụ Huyện ủy Quỳnh Lưu
	Lê Thạc Loan	Chính trị viên Phó Huyện đội Quỳnh Lưu
	Nguyễn Đình Yên	CT UBND Huyện Quế Phong
	Lê Sỹ Trường	Trưởng phòng VH Huyện Quỳnh Lưu
	Lê Khắc Nho	Huyện Ủy viên
	Lê Văn Thành (x11)	Huyện Ủy viên
	Trần Hanh	Phó Ban Tổ chức cán bộ Huyện ủy QLưu
	Trần Luân	Cán bộ tổ chức cán bộ Huyện ủy
	Vũ Lê Mãn	Phó Chủ tịch hội đồng nhân dân huyện QLưu
	Hoàng Đình Trương	Trưởng phòng lương thực huyện QLưu
	Lê Văn Thành (x3)	Huyện Ủy viên
	Lê Khắc Vượng	Chánh văn phòng Huyện uỷ Quỳnh Lưu
	Lê Văn Tuyên	Phó văn phòng UBND Quỳnh Lưu
	Lê Minh Chương	Chủ tịch CĐ Công ty Vicem Hoàng Mai
	Lê Sỹ Nhạ	Trưởng phòng tư pháp Quỳnh Lưu
	Hồ Sỹ Hoàng	Giám đốc công ty công nghệ cao TOSY

 
XIV. TIẾN SỸ, THẠC SỸ VÀ TƯƠNG ĐƯƠNG

TT	Họ tên	Học hàm, học vị, đơn vị công tác
	Lê Thạc Long	Tiến sỹ
	Lê Thạc Ngoan	Tiến sỹ, bộ Công an
	Vũ lê Thắng	Tiến sỹ công tác ở Pháp
	Trần Việt Anh	Tiến sỹ, công tác ở Pháp
	Lê Sỹ Tuấn	Tiến sỹ, CBGD ĐH tài chính kế toán
	Nguyễn Bá Hoàng	Tiến sỹ, CBGD ĐH Giao thông
	Nguyễn Bá Ngơn	Tiến sỹ, CBGD trường Nguyễn Ái Quốc
	Lê Thạc Chiến	Tiến sỹ, công ty khai thác đá quý Việt Nam
	Lê Minh Ngọc	Tiến sỹ, CBGD ĐH Hà Nội
	Trần Phầu	Thạc sỹ CBGD CĐSP Nghệ An
	Lê Ninh	Thạc sỹ CBGD CĐSP Nghệ An
	Lý Xuân Thành	Thạc sỹ CBGD CĐSP Cần Thơ
	Lê Thạc Hiền	Thạc sỹ, giáo viên cấp 3
	Lê Đăng Thành	Thạc sỹ, giáo viên, hiệu trưởng c2
	Trần Thuỷ	Thạc sỹ, CBGD ĐH Bách khoa
	Lê Sỹ Chiến	Thạc sỹ cán bộ UBND tỉnh Nghệ An
	Trần Giao	Thạc sỹ giáo viên cấp 3
	Lê Quang	Thạc sỹ, giáo viên cấp 3
	Lê Thị Thu Thuỷ	Thạc sỹ, Ngân hàng TMCP Đại Dương
	Lê Sỹ Thống	Thạc sỹ, CBGD ĐH Mỏ địa chất
	Trần Mỹ	Thạc sỹ, CBGD ĐH Ngoại ngữ
	Nguyễn Bá Hải	Thạc sỹ,
	Lê Trung Kiên	Thạc sỹ, sở tài nguyên môi trường HN
	Nguyễn Thị Hồng	Thạc sỹ, giáo viên cấp 3
	Hồ Mạnh Tài	Thạc sỹ, CBGD ĐH Đà Nẵng
	Vũ Lê Chung	Thạc sỹ, Ngân hàng Hà Nội
	Trần Thị Việt Nga	Thạc sỹ, công tác ở Pháp
	Lê Thị An	Thạc sỹ, BTV đài VTV
	Phạm Thuỳ Dương	Thạc sỹ, CBGD ĐH Phương Đông
	Nguyễn Xuân Hạnh	Thạc sỹ, Ngân hàng công thương Hà Nội

 

XV. TƯ LIỆU VỀ TRƯỜNG HỌC QUỲNH VINH
TƯ LIỆU TRƯỜNG MẦM NON QUỲNH VINH
1. Các trường tiền thân của trường mầm non
Do truyền thống quý trọng hiền tài, các tương tác của cộng đồng, nhân dân Quỳnh Vinh rất coi trong công tác giáo dục, bồi dưỡng.
Nhiều nho gia tài năng của Quỳnh Vinh đều được cha mẹ mời thầy giáo giỏi về nhà để kèm cặp.
Trước 1930 là các cụ Học Tơn, Học Vơn, Học Lạp, ....
Sau cách mạng tháng Tám 1945 là các cụ Nguyễn Bá Ngoạn, Nguyễn Bá Thếp, Nguyễn Bá Mỡn, Lê Sỹ Trường, ... và sau này chính các cụ vừa là thầy giáo vừa là người vận động phong trào giải phóng dân tộc.
Trước 1945, 95% dân số là mù chữ. Chủ tịch Hồ Chí Minh trong phiên họp chính phủ VNDCCH đầu tiên đã nói Nạn dốt là một trong phương pháp độc ác mà bọn thực dân dùng để cai trị chúng ta. Một dân tộc dốt là một dân yếu. Vì vậy tôi đề nghị mở chiến dịch chống nạn mù chữ”.
Với tinh thần đó các lớp bình dân học vụ được đặt ở khắp nơi, đình Thọ Vinh, đình Quý Vinh, đình các xóm, nhà thờ họ Vũ, họ Lê Thạc,... lớp học tổ chức ngay tại đình chợ cho chị em bán hàng cũng được mở ra.
Với khí phách hào hùng của một dân tộc, một làng xã vừa đứng lên làm chủ vận mệnh của mình. Toàn dân ta đã hào hứng tham gia học tập xoá nạn mù chữ sau 10 năm. Quỳnh Vinh đã có hàng ngàn người biết đọc, biết viết được huyện, tỉnh khen ngợi.
 
2. Trường mầm non Quỳnh Vinh ra đời
Năm 1974, trường mầm non Quỳnh Vinh được thành lập
Tháng 9 năm 1976, cô Nguyễn Thị Trừ được bổ nhiệm làm Hiệu trưởng.
Cô Trần Thị Hợi làm Phó Hiệu trưởng.
Toàn trường có 16 giáo viên, nhân viên học sinh học ở cả ba vùng Đại Vinh, Tân Bình, Tân Hoa có 12 lớp khoảng 300 cháu (mẫu giáo và vỡ lòng học chung). Phòng học chủ yếu mượn nhà dân, nhà kho xóm, HTX. Chế độ phụ cấp cho giáo viên do HTX và xã mỗi vụ được 150 – 200 kg lúa.
Từ năm 1980 – 2000, trường có 24 lớp gần 700 học sinh và được tách ra thành hai trường.
Trường mầm non Quỳnh Vinh A
Do cô giáo Lê Thị Mỹ làm Hiệu trưởng, cô Nguyễn Thị Tân Hiệu phó, trường có 10 lớp, 14 giáo viên, nhân viên. Cơ sở vật chất trường học khá tốt có phòng học, sân chơi, đồ dùng học tập khá đầy đủ.
Trường mầm non Quỳnh Vinh B
Do cô Nguyễn Thị Trừ làm hiệu trưởng, cô Bùi Thị Liên, cô Trần Thị Hợi hiệu phó. Trường có 22 lớp và 24 giáo viên, nhân viên.
Toàn xã có 32 lớp với 659 học sinh, 34 cán bộ giáo viên, nhân viên. Đội ngũ giáo viên giỏi huyện có 10 cô.
Chất lượng giáo dục toàn diện được nâng lên một bước mới. Đội ngũ giáo viên được đào tạo đạt chuẩn, trường mầm non thuộc hệ thống giáo dục quốc gia, giáo viên nhân viên được hưởng đầy đủ quyền lợi theo bảng bậc lượng quy định. Được tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.
Có thể nói Đảng bộ, nhân dân đã nhận thức đầy đủ: Trẻ em là mầm xanh tương lai của đất nước, nên việc dạy dỗ giáo dục các em ngay từ buổi đầu có vai trò vô cùng quan trọng. Trường mầm non là bước khởi đầu của các em, những tâm hồn non nớt trong sáng hơn bao giờ hết luôn được yêu thương, dạy dỗ. Một môi trường sư phạm tốt là mảnh đất màu mỡ sẽ ươm được mầm xanh tươi tốt. Các cấp uỷ Đảng , chính quyền, xã hội, phụ huynh học sinh chúng ta cố gắng nhiều hơn nữa cho hệ thống trường mầm non. Giúp nhà trường hoàn thành tốt nhiệm vụ góp phần ươm tài năng cho xã hội, cho Quỳnh Vinh hôm nay và mai sau.
TƯ LIỆU TRƯỜNG TIỂU HỌC QUỲNH VINH A, QUỲNH VINH B, QUỲNH VINH C
          Trước Cách mạng tháng Tám năm 1945, Quỳnh Vinh chưa có hệ thống trường cấp 1.
          Sau cách mạng tháng Tám năm 1945, là trường cấp 1 Quỳnh Vinh, có hai lớp, giáo viên phụ trách là thầy Nguyễn Bá Mỡn và thầy Lê Sỹ Trường.
Năm 1947, Hiệu trưởng là thầy Hồ Sỹ Quý, trường có bốn lớp từ lớp 1 đến lớp 3.
          Từ năm 1948-1954, thầy Văn-Hiệu trưởng sau này thầy là cán bộ công đoàn ngành giáo dục Việt Nam.
          Trường học là toàn bộ khuôn viên đình Thọ Vinh.
          Từ 1955-1959, thầy Nguyễn Danh Phương làm Hiệu trưởng. Trường có 4 lớp mỗi lớp 35 – 40 học sinh, toàn trường có 140 – 160 học sinh.
          Lớp 1 thầy Bằng người Quỳnh Đôi dạy; Lớp 2 thầy Cương dạy, từ năm 1970 – 1990 thầy là trưởng đoàn văn công Nghệ An.
          Hai lớp này học ở gian tả và hữu của đình Thọ Vinh
          Lớp 3 do thầy Nhiêm dạy học ở Nhà Lé của khuôn viên.
          Lớp 4 do thầy Nguyễn Danh Phương Hiệu trưởng dạy ở nhà Hiếu Từ
          Từ 1959-1961, thầy Lê Sỹ Thiềm làm Hiệu trưởng
          Từ 1961-1963, thầy Lê Đăng Trọng làm Hiệu trưởng
          Từ 1963-1964, thầy Nguyễn Hữu Phương làm Hiệu trưởng
          Từ 1964-1975, thầy Vũ Lê Tự làm Hiệu trưởng
          Từ 1976-1979, khi nhập 3 xã (Quỳnh Vinh, Quỳnh Thiện, Quỳnh Dị) thầy Vũ Lê Tự làm Hiệu trưởng Quỳnh Mai 1.
          Từ 1980-1987, thầy Vũ Lê Tự làm Hiệu trưởng trường cấp 1, 2 Quỳnh Vinh.
          Từ 1987-1990, tách cấp 1, 2 Quỳnh Vinh ra 2 trường:
          + Thầy Vũ Lê Tự làm Hiệu trưởng Quỳnh Vinh 1(toàn bộ cấp 1 vùng làng mới và cấp 2 toàn xã).
          + Thầy Lê Thạc Khân-Hiệu trưởng cấp 1 Quỳnh Vinh , cô Hồ Thị Lý và thầy Bùi Đình Châu-Hiệu phó.
          Đến năm 1993, toàn xã có 3 trường tiểu học:
Trường tiểu học Quỳnh Vinh A
          Từ 1993-2002, cô Hồ Thị Lý làm Hiệu trưởng
          Từ 2002-2006, thầy Tiềm làm Hiệu trưởng
          Từ 2006-nay, cô Ngô Thị Yến làm Hiệu trưởng
Trường tiểu học Quỳnh Vinh B
          Từ 1993-1998, thầy Lê Thạc Khân Hiệu trưởng
          Từ 1998-nay, cô Phạm Thị Thi Hiệu trưởng.
Năm 2009, trường đạt chuẩn quốc gia
Trường tiểu học Quỳnh Vinh C
Từ 1993-2008, thầy Nguyễn Hữu Điều Hiệu trưởng
Từ 1998-2009, thầy Lê Thạc Khân Hiệu trưởng
Từ 2009-nay, thầy Nguyễn Viết Thanh Hiệu trưởng
Trường chuẩn quốc gia năm 2002
TƯ LIỆU LỊCH SỬ TRƯỜNG THCS QUỲNH VINH
a. Các trường tiền thân của THCS Quỳnh Vinh
Trường THCS Quỳnh Vinh ngày nay, tiền thân là trường cấp 2 Quỳnh Thiện. Trường cấp 2 Quỳnh Thiện tiền thân là trường tư thục, một trong hai trường của Huyện Quỳnh Lưu .
          Từ năm 1949-1950, trường cấp 2 Quỳnh Thiện chỉ có hai lớp 5 (lớp 6 bây giờ) các lớp phải học tạm ở chùa Sư bên bờ sông Hoàng Mai. Trường thu hút hầu hết học sinh của tổng Hoàng Mai cũ (Quỳnh Vinh, Quỳnh Thiện, Quỳnh Dị, Quỳnh Trang, Quỳnh Lập, Quỳnh Lộc, Quỳnh kim, Quỳnh Hợp).
          Hiệu trưởng là thầy Hà Mạch, sau đấu tranh chính trị năm 1953, rồi giảm tô, trường giải thể, học sinh của trường tiếp tục theo học ở Quỳnh Bá, Quỳnh Tiến, Quỳnh Đôi, ...
          Từ năm 1955-1956, trường tái lập, các lớp phải học ở đình, chùa, nhà Bang Diễn, nhà thờ họ, nhà dân do thầy Nguyễn Hữu Tín làm Hiệu trưởng. Trường chỉ có 1 lớp 5, 1 lớp 6, lên lớp 7 phải học ở Quỳnh Đôi, Quỳnh Bá.
          Năm 1957-1958, trường chuyển về xóm An Thịnh (trường cây phượng) trên đường đi Quỳnh Dị, thầy Thái làm Hiệu trưởng, bây giờ trường có 2 lớp 5, 2 lớp 6 và 1 lớp 7.
          Năm 1958-1959, trường có ba khối lớp, mỗi khối 2 lớp do thầy Đinh Ngọc Sam (người Quảng Trị) làm Hiệu trưởng (thời gian này học sinh học hai buổi, 1 buổi lao động làm mặt bằng để xây dựng trường ở Cồn Chỉnh).
          Từ năm 1959-1965, trường do thầy Nguyễn Đức Nhuận-Bí thư Chi bộ, Hiệu trưởng,  trường có 6 lớp mỗi khối 2 lớp mỗi lớp có 40-45 học sinh, các lớp cuối cấp do thầy Phạm Đăng Đàn và thầy Hồ Trọng Hùng làm Chủ nhiệm, sau này thầy Hùng là Hiệu phó trường Quỳnh Lưu 1.
          Từ những năm học này khuôn viên trường học thoáng mát với diện tích trên 1 ha, cơ sở vật chất tương đối đầy đủ, trường có bàn bóng bàn, sân bóng đá, bóng chuyền. Học sinh được học đầy đủ tất cả các môn học kể cả nhạc, hoạ, thể dục để phát triển toàn diện đức, trí, thể, mỹ… Tốt nghiệp cấp 2 học sinh được thi chuyển cấp vào học cấp 3 Quỳnh lưu.
          b. Trường THCS Quỳnh Vinh ra đời
          Thực hiện chủ trương của Bộ và của Ty giáo dục Nghệ An, nhằm đáp ứng nhu cầu học tập của mọi học sinh; huyện Quỳnh Lưu  thành lập 4 trường cấp 2 phổ thông nông nghiệp.
          Thầy Nguyễn Bá Ngơn được bổ nhiệm làm Hệu trưởng trường ở vùng Hoàng Mai từ năm học 1962-1963. Khoá 1 trường có 2 lớp 5,mỗi lớp 45 học sinh,chương trình cấp 2 ba năm chỉ học trong 2 năm. Đình xóm Vinh Yên Quỳnh Vinh được sử dụng làm lớp học.
          Các thầy Nguyễn Văn Lý là giáo viên tự nhiên, thầy Tráng là giáo viên xã hội… Khoá 2 của trường năm 1963-1964 có 2 lớp. Cũng từ năm học này ngoài 4 lớp phổ thông nông nghiệp, trường chiêu sinh đào tạo cả cấp 2 phổ thông. Toàn trường có 7 lớp với hơn 360 học sinh.
          Thầy Nguyễn Bá Ngơn tiếp tục làm Hệu trưởng trường cấp 2 và trường chuyển về học tại đình làng Thọ Vinh.
          Học sinh khoá 1 là các anh: Lê Văn Hanh bác sỹ, Trần Lập đại tá quân đội, Nguyễn Bá Bảy giáo viên,... Khoá 2 là các anh: Trần Tình kỹ sư thuỷ sản, cô Nguyễn Thị Hương giáo viên,… Điều đó chứng tỏ sự sáng tạo của mô hình đào tạo mới Việt Nam và sự khổ học thành tài của học sinh các lớp trước.
Từ năm 1965-1968, thầy Nguyễn Viết Nhiêm làm Hiệu trưởng và giai đoạn này trường thôi đào tạo phổ thông nông nghiệp cấp 2. Toàn trường có 2 lớp 5, 2 lớp 6, 2 lớp 7 với gần 300 học sinh. Trường phải sở tán lớp học, làm trường học ở trong nhà dân, rồi lên Đồng Trọn, Đồng Đo, Đồng Thể, Thung Lân… Trường học phải đào giao thông hào, hầm chữ A ngay trong lớp học, học sinh phải đội mũ rơm, đi học đường dài…khó khăn chồng chất. Nhưng thầy và trò vẫn bám trường, bám lớp hoàn thành suất sắc nhiệm vụ giảng dạy, học tập.
          Từ năm 1969-1972, thầy Bùi Nguyên Hùng làm Hiệu trưởng, bây giờ trường có 6 lớp, mỗi khối 2 lớp toàn trường khoảng 300 học sinh.
          Từ năm 1972-1976, thầy Nguyễn Bá Huệ làm Hiệu trưởng. Do cơ sở vật chất thiếu thốn, được sự quan tâm của cấp uỷ Đảng, chính quyền, cơ sở vật chất nhà trường được tăng cường, đình Thọ Vinh, đình Kẻ Trấu được dỡ để xây dựng lại thành trường học tạm,  thời kỳ này bác Trần Đức Hanh làm Chủ tịch xã Quỳnh Vinh. Quy mô trường lớp vẫn được giữ nguyên toàn trường có 6 lớp với khoảng 300 học sinh.
          Từ 1976-1979, ba xã Quỳnh Vinh, Quỳnh Thiện, Quỳnh Dị hợp nhất thành xã Quỳnh Mai. Thầy Vũ Lê Tự hiệu trưởng trường cấp 1, 2 Quỳnh Mai 1. Sau đó xã Quỳnh Mai tách thành ba xã.
          Từ 1980-1988, thầy Vũ Lê Tự tiếp tục làm Hiệu trưởng trường cấp 1, 2 Quỳnh Vinh. Lúc bấy giờ trường được xây dựng khang trang, tại vùng Đồi Cừa trung tâm của toàn xã.
          Từ 1988-1990, thầy Nguyễn Hữu Tín-Hiệu trưởng.
          Từ 1990-1992, thầy Nguyễn Hữu Điều-Hiệu trưởng
Từ 1992-2003, thầy Lê Đăng Thành-Hiệu trưởng.
          Từ 2003-2008, thầy Phạm Quốc Tuấn-Hiệu trưởng.
          Từ 2008-2010, thầy Đậu Minh Quyết-Hiệu trưởng.
          Từ 2010-nay, thầy Lê Đăng Thành làm Hiệu trưởng.
 
XVI. MỘT SỐ TƯ LIỆU VỀ NGÀNH Y TẾ QUỲNH VINH
Trước Cách mạng tháng Tám năm 1945 và từ 1945-1954, Quỳnh Vinh chưa có trạm y tế. Các thầy thuốc chủ yếu là thầy thuốc bắc, thuốc nam (đông y). Những thầy thuốc nổi tiếng của Quỳnh Vinh gồm: Cụ Thượng Lạp, thầy Học Lạp, thầy Học Tính, thầy Học Lơu (họ Lê Thạc), cụ Bản Chất (họ Nguyễn Bá), cụ Phó Lưu (họ Hồ), cụ Cựu Khuyến, …
Nhân dân trong xã, trong vùng ai có bệnh tật gì, mời các thầy tới bắt mạch, kê đơn rồi đến các sứ thuốc: cụ Sứ Điện, cụ Cựu Phơng là các sứ thuốc lớn hồi đó để mua thuốc. Gặp bệnh trọng các thầy thuốc hội chẩn kê đơn, đa số tai qua nạn khỏi. Các bà đỡ là những người có kinh nghiệm, gia truyền như bà Xiêm,… Người bệnh sau khi khỏi cảm ơn thầy thuốc rồi mồng năm, ngày tết, tết thầy; nhiều khi thầy chỉ lấy một nữa quà biếu gọi là. Đúng là lương y như từ mẫu, thầy thuốc hành nghề là để cứu nhân độ thế, trị bệnh cứu người với phương châm: Cứu được một mạng người phúc đẳng hà sa.
Một số thầy thuốc còn là thầy dạy chữ Hán, chữ Quốc ngữ phần lớn là những bậc cao minh về nho, y, lý, số.
Trên kệ sách cụ Thượng Lạp, cụ Học Lạp có hàng chục cuốn sách chữ nho dày, hỏi ra cụ cho biết đó là bộ:
- Y tông tâm tỉnh 28 tập 66 cuốn dày đầy đủ lý luận cơ bản về nội, ngoại sản, phụ, nhi giới thiệu cho người đời học thuốc.
- Cụ còn những bộ: Vệ sinh yếu quyết nói về dưỡng tâm: Bế tinh, dưỡng khí, tồn thần, thanh tâm quả dục, thủ chân luyện hình.
Cụ nói đó là các sách đông y của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác. Rất tiếc bị quy sai địa chủ, gia sản y học đó đã trở thành mây khói và giấy gói thuốc lào…
Mãi tới năm 1957-1958, chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hoà cho phép thành lập Hội Đông y Việt Nam, các lương y được đào tạo trọng dụng, cụ Trần Ngoạn, cụ Nguyễn Bá Liêu, con cháu cụ Phó Lưu, cụ Mai Úc… tiếp tục hành nghề đông y gia truyền trị bệnh cứu người được nhân dân mến phục.
Từ 1954-1958, Quỳnh Vinh đã xây nhà thương ở phía Tây đình Thọ Vinh, y tá sản là Bà Nhuỵ người miền Nam, y tá trực là ông Võ Văn Phú người Quỳnh Xuân làm Trạm trưởng.
Từ 1960-1964, nhà thương chuyển về chợ Chiền cũ, xóm 20 bây giờ.
Từ những năm 1965-1973, giặc Mỹ ném bom miền Bắc, trạm y tế phải di chuyển lên khe Đồng Vọng, Rú Chùa,  Bờ Đẹp…
Từ năm 1965 – 1970, các ông Phạm Thường, Lê Khắc Tới, Lê Thịnh, Lê Thạc Trị, bà Lê Thị Hoan, Nguyễn Xuân Cương,… được học tây y, đông y. Sau 1975, xã có thêm đội ngũ các y bác sỹ quân đội về hưu như ông Lê Đăng Thĩ, Nguyễn Văn Trúc, Trần Liêm, Lê Văn Khải, Lê Thạc Đức,… đã giúp đỡ nhiều trong công tác khám chữa bệnh cho nhân dân xã nhà và nhân dân trong vùng.
          Trạm xây dựng khá hoàn chỉnh từ năm 1981 – 1982 và đã được Nhà nước công nhận xã đạt chuẩn Quốc gia về y tế năm 2009.
Trưởng trạm y tế qua các thời kì tiếp theo là:

TT	Giai đoạn	Trưởng trạm
1	08/1964 – 10/1972	Trần Ngoạn
2	1973 - 1974	Phạm Thường
3	1975 – 1981	Lê Khắc Tởi
4	1982 – 1985	Phạm Thường
5	1986 – 1992	Trần Liêm
6	1992- 09/1997	Lê Đức Thịnh
7	10/1997- nay	Lê Văn Khải Phó trạm Lê Thạc Quyền

         
Theo gương sáng của các thầy thuốc tiền bối, các thế hệ thầy thuốc Quỳnh Vinh đã thực hiện đúng lời dạy của Bác Hồ “lương y như từ mẫu” làm tốt công tác phòng bệnh, chữa bệnh hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình xứng đáng với danh hiệu: “Xã đạt chuẩn Quốc gia về y tế”.

XVII. CÁC CÔNG TRÌNH THUỶ LỢI ĐẮP HỒ ĐẬP Ở QUỲNH VINH1
 Đập khe Bung
- Khởi công 1957 -1958
- Lực lượng: dân công toàn Huyện (chủ yếu Hoàng Mai)
- Lưu vực: 560 ha
- Trên công trường thường xuyên có 500 – 1200 người
- Khối lượng: - Lượng nước 800000 m³
                    - Đá 2753 m³
                    - Bê tông 100 m³
                    - Đất đắp 101331 m³
                    - Kênh dài 7 km
Tưới cho một phần Vinh – Thiện – Dỵ
 Đập Khe Chuối (chắn dòng đưa nước về Đê Bung)
- Khởi công 06/1965
- Lưu vực 100 ha
- Đá 80 m³
- Đất đắp 14000 m³
 Đập Đồi Tương
- Khởi công 1970 – 1971
- Bắt đầu thi công bằng cơ giới (đầm nện)
- San 3 km mương, đập Đồi Tương đưa kênh dẫn về hợp dòng với hệ thống kênh Đồng Bung tưới cho cả Vinh – Thiện – Dỵ
 Đập Khe Điển
Khởi công 1976 hoàn thành 1978 lấy nước thừa Đồi Tương, Đồng Bung tưới cho vùng Yên Hoà
 Đập Khe Dài (Đập Làng Đồng)
- Khởi công 11/1967 hoàn thành 12/1968
- Lưu vực 50 ha
- Trữ lượng 10000 m³ nước
- Tưới cho vùng An Bình (xóm 9, 10 bây giờ)
- Khối lượng đất đắp 100000 m³
- Đá 17500 m³
- Kênh mương dài 1 km
 Đập Đồng Thạch
- Khởi công 05/1967 hoàn thành 12/1968
- Lưu vực 30 ha
- Khối lượng đất đắp 100000 m³
- Đá 100 m³
- Kênh mương dài 500 m
- Tưới cho 6 ha (xóm 14 bây giờ)
Đập Khe Trũng (Bãi Bằng)
- Khởi công 11/1968 hoàn thành 12/1969
- Lưu vực 40 ha
- Trữ lượng 400000 m³ nước
- Khối lượng đất đắp 4000000 m³
- Đá 100 m³
- Kênh mương dài 500 m
- Tưới cho 30 ha (xóm 13 bây giờ)
 Đập Vực Mấu
- Khởi công năm 1978
- Công trình thi công bằng phương pháp cơ giới
- Tổng kinh phí 20 triệu đồng nhân dân đóng góp 2/3, nhà nước hộ trợ 1/3
- Diện tích tưới 2000 ha.
Đập Cầm Kỳ
- Khởi công năm 1982
- Phục vụ nước tưới và sinh hoạt cho vùng xóm 10 và 11 ngày nay.
 
XVIII. TƯ LIỆU VỀ HỢP TÁC XÃ MUA BÁN QUỲNH VINH
Cùng với sự nghiệp xây dựng đổi mới nông thôn, đưa nông dân vào tổ đổi công, HTX nông nghiệp. Thì HTX mua bán tín dụng có nhiệm vụ cung ứng hầu như toàn bộ vật tư, phân bón, giống cho sản xuất nông nghiệp, ngành nghề và mọi nhu yếu phẩm cho đời sống, sinh hoạt theo chế độ phân phối đến từng hộ dân, là việc vô cùng quan trọng, cấp thiết thời kỳ đầu xây dựng chủ nghĩa xã hội, đồng thời cũng là người đứng ra thu mua những sản phẩm của nông dân làm ra theo chỉ tiêu kế hoạch của chính quyền để làm nghĩa vụ cho nhà nước như: lợn hơi, than củi, rau củ quả và các mặt hàng phục vụ sản xuất như cuốc xẻng, cày bừa...
Hợp tác xã mua bán có khoảng 5000 xã viên.
Từ 1960-1975 và 1975-1990, HTX mua bán phân phối theo kiểu bao cấp đã phục vụ cơ bản yêu cầu đời sống nhân dân, đáp ứng sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc.
Chủ nhiện hợp tác xã mua bán qua các thời kỳ

TT	Giai đoạn	Chủ nhiệm	Phó Chủ nhiệm
1	1959-1963	Lê Văn Cầu
2	1963-1966	Nguyễn Bá Tiệng
3	1966-1970	Nguyễn Đình Chi	Lê Văn Khiêm
4	1971-1972	Trần Ngoạn
5	1973-1975	Lê Thị Phúc
6	1976-1979	Lê Xuân Kha	Huyện điều về
7	1979-1981	Nguyễn Bá Doãn
8	1981-1987	Nguyễn Thị Xinh
9	1987-1988	Lê Danh Luận	Trần Luân TBKS
10	1989-1992	Lê Thị Xinh

 
Năm 1993, HTX mua bán bàn giao toàn bộ cơ sở vật chất cho UBND xã cửa hàng HTX đóng tại phía tây bắc chợ Chiền trị giá 25 triệu đồng.
XIX. LÀNG XÓM QUỲNH VINH NGÀY NAY1
Làng Thọ Vinh với các xóm Đông, Đoài, Phú, Quý, Yên lộc, Yên Trạch và làng Quý Vinh với các xóm: xóm Rục, xóm Nhàn, xóm Rí, Vinh Lễ, xóm Chiền được nêu ở trên chỉ còn lại trong ký ức của lớp người sinh từ 1940 trở về trước.
Từ năm 1964, do chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ gây ra và do phát triển dân số. Quy hoạch khu dân cư đã thay đổi.
Các khu dân cư hiện tại: Toàn xã có 22 thôn
Khu dân cư vùng Tân Hoa có các thôn: từ thôn 1 đến 6 và thôn 22
Khu dân cư vùng Tân Bình gồm các thôn: từ Thôn 7 đến thôn 14
Khu dân cư vùng Đại Vinh gồm các thôn: Từ thôn 15 đến thôn 21
Ngoài ra còn khu dân cư tập trung gần trụ sở UBND xã, phía Tây đường Quốc lộ 1A và dọc đường lên ga Hoàng Mai.
Với cách bố trí dân cư hiện tại tương đối phù hợp với điều kiện sản xuất, tuy nhiên cần có quy hoạch tổng thể. quy hoạch đón đầu quy hoạch khu công nghiệp Hoàng Mai.
Thống kê số hộ số khẩu từng thôn:
 

Tên thôn	Số hộ	Số khẩu	Ghi chú
Thôn 1	149	729
Thôn 2	126	627	Thôn  văn hoá
Thôn 3	176	942
Thôn 4	147	926
Thôn 5	120	620	Thôn  văn hoá
Thôn 6	114	575	Thôn  văn hoá
Thôn 7	116	558
Thôn 8	110	532
Thôn 9	123	632
Thôn 10	214	1065
Thôn 11	180	818	Thôn  văn hoá
Thôn12	162	738
Thôn 13	117	562	Thôn  văn hoá
Thôn 14	137	613
Thôn 15	156	756	Chưa có nhà VH
Thôn 16	142	646	Chưa có nhà VH
Thôn 17	99	431
Thôn 18	170	795	Thôn  văn hoá
Thôn 19	181	825
Thôn 20	200	978
Thôn 21	146	861	Thôn  văn hoá
Thôn 22	37	172	Chưa có nhà VH

 

 
XX. MỘT SỐ CA KHÚC TIÊU BIỂU TRÍCH TRONG TẬP KHÚC HÁT QUÊ HƯƠNG
 
         
 

TÀI LIỆU THAM KHẢO
 

1. Lịch sử Đảng bộ Nghệ An tập 1 (1930 - 1954), NXB chính trị quốc gia
2. Quỳnh Lưu huyện địa đầu xứ Nghệ, NXB Nghệ Tỉnh 1990
3. Họ Hồ trong cộng đồng dân tộc Việt Nam, NXB văn hoá thông tin 1995
4. Hồ Chí Minh toàn tập, NXB chính trị quốc gia Hà Nội 2000
5. Lịch sử lực lưỡng vũ trang nhân dân Huyện Quỳnh Lưu  (1930 - 2010), NXB Quân đội nhân dân
6. Bà mẹ Việt Nam anh hùng Tỉnh Nghệ An, NXB Nghệ An 1999
7. Tài liệu lịch sử Đảng bộ huyện Quỳnh Lưu
8. Lịch sử các xã, thị trấn trong huyện Quỳnh Lưu
9. Văn bản các kỳ Đại hội của Đảng bộ Quỳnh Vinh
10. Hồ Chí Minh tuyển tập, NXB Hà Nội. Về cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp
11.  Lê Duẩn thanh niên với cách mạng xã hội chủ nghĩa, NXB Hà Nội 1966
12.  Lịch sử Việt Nam quyển 1, quyển 2, quyển 3. NXb quân đội nhân dân
13.  Kể chuyện các vua nhà Nguyễn, NXB Đà Nẵng
14.  Các dòng họ ở Nghệ An (hội thảo), NXB Nghệ An 1996
15.  Lịch sử 10, 11, 12 NXB giáo dục

 
 

 
                            

MỤC LỤC	Trang
LỜI GIỚI THIỆU	2
Chương I . Tổng quan về Quỳnh Vinh	3
I. Địa lý, lịch sử, thiên nhiên, tài nguyên và môi trường	3
II. Thọ Vinh và Quý Vinh xưa	13
III. Các dòng họ ở Quỳnh Vinh	23
Chương II. Thiết chế làng xã, phong tục tập quán	42
I. Thiết chế làng xã	42
II. Phong tục tập quán	44
III. Hệ thống đình, đền, chùa, nhà văn thánh	48
IV. Truyền thống văn hoá	52
Chương III. Truyền thống đấu tranh chống cường quyền áp bức của nhân dân Quỳnh Vinh trong lịch sử	61
I. Trước khi Đảng cộng sản Việt Nam ra đời	61
II. Từ khi có Đảng CSVN ra đời đến cách mạng tháng Tám năm 1945	62
Chương IV. Nhân dân Quỳnh Vinh với sự nghiệp kháng chiến chống thực dân Pháp và kiến quốc thắng lợi 1946 - 1954	69
I. Những thành tích sau xây dựng chế độ mới	69
II. Chi bộ Đảng thành lập trực tiếp lãnh đạo quân và dân xã nhà thực hiện cuộc kháng chiến kiến quốc	72
III. Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (12/1946 – 7/1954)	73
Chương V. Quỳnh Vinh với sự nghiệp cải tạo, xây dựng chủ nghĩa xã hội và chống Mỹ cứu nước	87
I. Công cuộc khôi phục kinh tế và phát triển xã hội năm 1954 – 1957	87
II. Đảng bộ Quỳnh Vinh lãnh đạo nhân dân cải tạo XHCN  8/1960	89
III. Đảng bộ Quỳnh Vinh lãnh đạo nhân dân thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ 1 (1961 – 1965)	90
IV. Đảng bộ Quỳnh Vinh lãnh đạo nhân dân thực hiện nhiệm vụ sản xuất, chiến đấu trong sự nghiệp chống Mỹ cứu nước giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (1964 – 1975)	92
Chương VI. Đảng bộ và nhân dân  Quỳnh Vinh trong công cuộc xây dựng và bảo vệ quê hương đất nước 1976 - 2010	99
I. Đảng bộ xí nghiệp Quỳnh Mai ra đời	99
II. Đảng bộ và nhân dân Quỳnh Vinh 20 năm sản xuất, xây dựng và phát triển (1980 – 2000)	102
Lời kết	110
Phụ lục	113
I. Quỳnh Vinh qua những chặng đường lịch sử	113
II. Đảng bộ Quỳnh Vinh từ Đại hội đến Đại hội	113
III. Các bậc tiên hiền  các dòng họ ở Quỳnh Vinh	119
IV. Danh sách liệt sỹ - thương – bênh binh	120
V. Bà mẹ Việt Nam anh hùng	126
VI. Cán bộ hoạt động trước 1945	126
VII. Cán bộ tiền khởi nghĩa	126
VIII. Gia đình có công nuôi cán bộ cách mạng	126
IX. Anh hùng lực lưỡng vũ trang	126
X. Cán bộ chủ chốt Đảng, chính quyền, đoàn thể, HTX qua các thời kỳ	127
XI. Đảng viên được tặng huy hiệu Đảng	134
XII. Cán bộ cao cấp trong quân đội	135
XIII. Cán bộ từ phó phòng cấp Huyện trở lên	135
XIV. Tiến sỹ,  thạc sỹ và tương đương	136
XV. Tư liệu về trường mầm non, tiểu học, THCS	137
XVI. Tư liệu về ngành y tế	142
XVII. Các công trình thuỷ lợi ở Quỳnh Vinh	144
XVIII. Tư liệu về HTX mua bán	145
XIX. Một số ca khúc tiêu biểu trích trong tập khúc hát quê hương	146
XX. Làng xóm Quỳnh Vinh ngày nay	152
Tài liệu tham khảo	153